روزنامهٔ واشینگتن پست در گزارشی تحقیقی دربارهٔ «جنبهٔ تاریکتر» هند در دوران نخستوزیر کنونی، جزئیاتی از طرح کشتن یکی از مخالفان سرشناس دولت هند در خاک آمریکا را فاش کرده است و هند را در سیاههٔ حکومتهایی مانند جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه قرار داده که برای سرکوب مخالفان خود از روشهای گوناگون بهره میگیرند.
گورپاتوانت سینگ پانون، فعال جداییطلب سیک که براساس این گزارش هدف ترور قرار گرفته بوده، شهروند آمریکا است و در نیویورک زندگی میکند.
واشینگتن پست نوشته است یکم تیر ماه پارسال، همزمان با میزبانی دولت جو بایدن از نارندرا مودی، نخستوزیر هند، یکی از افسران اطلاعاتی هند در کالیفرنیا دستورات نهایی برای ترور گورپاتوانت سینگ پانون را به یک تیم مزدور داد.
مقامات امنیتی پیشین آمریکا و هند میگویند ویکرام یاداو، افسر سازمان جاسوسی هند که مأموریت کشتن پانون را مدیریت میکرد، از بین بردن او را یک «اولویت» خوانده بود. پانون مشاور گروهی به نام «سیکها برای عدالت» است که از آمریکا برای تشکیل کشوری مستقل برای سیکها در منطقهٔ پنجاب هند فعالیت میکند.
دولت آمریکا آذر ماه پارسال اعلام کرد توطئهٔ قتل آقای پانون «در بالاترین سطوح» از سوی آمریکا با هند مطرح و تأکید شده که عوامل مرتبط باید پاسخگو باشند.
واشینگتن پست در گزارش تحقیقی تازهٔ خود، با استناد به کیفرخواست ارائهشده به دادگاه آمریکا در خصوص این پرونده، نوشته است نقشهٔ تروری که از درون تشکیلات جاسوسی هند هدایت شده بود، در نهایت توسط نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا خنثی شد.
بر اساس این گزارش، سیآیای، افبیآی و سایر نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا درگیر تحقیقات در خصوص توطئهٔ ترور آقای پانون شده و به این نتیجه رسیدند که دستور ترور از سوی سامانت گوئل، رئیس «راو»، تأیید شده بود.
«راو»، با نام کامل «شاخهٔ تحقیقات و تحلیل»، آژانس جمعآوری اطلاعات خارج از کشور هند و اصلیترین سازمان اطلاعات خارجی هند در ارتباط با فعالیتهای برونمرزی است.
«مقامات امنیتی پیشین هند» به واشینگتن پست گفتهاند سامانت گوئل زیر فشار سنگینی قرار داشت تا «تهدیدات ناشی از افراطیون سیک از خارج از مرزهای هند» را خنثی کند.
این گزارش همچنین میگوید بنا به ارزیابی نهادهای اطلاعاتی آمریکا، اجیت دوال، مشاور امنیت ملی نارندرا مودی، احتمالاً از طرح کشتن فعالان سیک آگاه بوده، هر چند مدارک مطمئنی که این ارزیابی را تأیید کند، به دست نیامده است.
آمریکا پاییز سال گذشته کیفرخواستی علیه نیکیل گوپتا، یک قاچاقچی هندی مواد مخدر و اسلحه، ارائه کرد که در آن آمده بود او مأمور بود بهعنوان واسطه یک قاتل را برای کشتن پانون در آمریکا اجیر کند.
نیکیل گوپتا نهم تیر ماه سال گذشته توسط دستگاه اطلاعاتی جمهوری چک در شهر پراگ بازداشت شد و هنوز منتظر حکم دادگاه چک در خصوص درخواست آمریکا برای تحویل گرفتن او و محاکمه در آمریکا است. متهم هر نوع اتهامی را انکار کرده است.
در کیفرخواست آمریکایی، گوپتا همکار ویکرام یاداو معرفی شده؛ کسی که سابقهٔ همکاری با تشکیلات اطلاعاتی هند در عملیات مختلف در افغانستان و سایر کشورها داشته است. اما یکی از منابع واشینگتن پست گفته است هند هیچگاه از او برای مأموریتی در غرب استفاده نکرده بود.
سامانت گوئل و اجیت دوال، که نامشان در گزارش تحقیقی واشینگتن پست آمده، به درخواستهای این روزنامه برای اظهارنظر پاسخ ندادهاند. همچنین وزارت خارجه هند از پاسخگویی به پرسشهای ارائهشده از سوی این روزنامه خودداری کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه هند هفته گذشته گفته بود کشورش «کماکان در حال بررسی اتهامات در خصوص پروندهٔ پانون است» و افزوده بود که این امر «برای امنیت ملی هند» نیز اهمیت دارد.
اواخر بهار سال گذشته و چهار روز پیش از تاریخی که واشینگتن پست آن را روز صدور دستور از سوی افسر جاسوسی هند به تیم مزدوران برای کشتن فعال سیک ساکن نیویورک ذکر کرده، هاردیپ سینگ نجار، یک فعال سیک هندی دیگر که ساکن کانادا بود، در یک حادثهٔ تیراندازی در نزدیکی ونکوور کشته شد.
نجار نیز که مانند پانون برای تشکیل کشور «خالصتان» برای سیکهای هند فعالیت میکرد، از سه سال قبل از مرگ از سوی دولت هند بهعنوان «تروریست» و رهبر سازمان شبهنظامیان «نیروی ببر خالصتان» معرفی شده بود.
کشته شدن هاردیپ سینگ نجار با دهها گلوله از سلاحهای دو مرد نقابدار در بیرون از معبد سیکها تا چند ماه بعد به بحرانی جدی در مناسبات میان کانادا و هند تبدیل شد.
بهنوشتهٔ واشینگتن پست، توطئهٔ قتل فعالان سیک در خارج از هند در بحبوحهٔ موج خشونت در پاکستان و کشته شدن ۱۱ سیک و جداییطلب تبعیدی کشمیری رخ داد. دولت نارندرا مودی آن افراد را بخشی از «تروریستها» نامیده بود.
این گزارش حاکی است که تشکیلات اطلاعاتی هند تعقیب و اذیت و آزار سیکها و سایر هندیهای ساکن خارج را که در شمار مخالفان نارندرا مودی محسوب میشوند، افزایش داده است.
نویسندگان این گزارش با استناد به گفتههای مقامات اطلاعاتی در کشورهای غربی نوشتهاند شماری از افسران «راو» که در کشورهایی مانند استرالیا، آلمان و بریتانیا فعال بودند، بازداشت، اخراج و توبیخ شدهاند. چنین اطلاعاتی تا پیش از این رسانهای نشده بود.
واشینگتن پست ادامهٔ «عملیات مرگبار» نهادهای جاسوسی هند در کانادا و آمریکا را مایهٔ شگفتی و آن را از برخی جهات بازتابی از «یک تغییر عمیق راهبردی» توصیف کرده مبنی بر اینکه هند اکنون خود را یک قدرت روبهرشد در دورانی نوین از رقابت جهانی میبیند که حتی آمریکا نیز نمیتواند آن را نادیده بگیرد.
این گزارش حاکی است اینکه هند مخاطرهٔ کشتن یکی از مخالفان خود را در خاک آمریکا به جان بخرد، نشان میدهد که هند ارزیابی کرده بوده از عهدهٔ عواقب آن در قبال آمریکا برخواهد آمد.
دولت جو بایدن در سه سال گذشته برای برقراری مناسبات نزدیکتر با هند تلاش کرده، اما به نوشته واشینگتن پست، توطئههای ترور هدایتشده از سوی نهادهای اطلاعاتی هند اکنون دولت بایدن را درگیر انتخاب میان منافع راهبردی و ارزشهایی کرده که خود را وفادار به آن میخواند.
هند در دوران حکومت نارندرا مودی شاهد رشد اقتصادی بوده و جایگاه جهانی این کشور ارتقا یافته است، اما «فریدم هاوس»، نهادی که وضعیت آزادیهای مدنی در سراسر جهان را رصد و ارزیابی میکند، با تأکید بر عمیقتر شدن اقتدارگرایی در هند، این کشور را در ردیف دولتهایی قرار داده که از سرکوب مخالفان، فعالان و روزنامهنگاران شهروند خود در دیگر کشورها باکی ندارند.
این گزارش هند را در سیاههٔ حکومتهایی مانند جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه قرار داده که برای سرکوب مخالفان از روشها و تاکتیکهای گوناگون و گستردهای بهره میگیرند، از فعالیت سازمانی در فضای مجازی گرفته تا نرمافزار جاسوسی و آتش ریختن بر هیزم ملیگرایی.
تحقیقات صورتگرفته حاکی است هند نیز استفادهٔ هر چه بیشتر از باندهای تبهکاری برای اجرای طرحهای خود را، با این هدف که ردپای دولت در آن دیده نشود، در دستور کار قرار داده است.
اما به نوشته واشینگتن پست، اتهامات در مورد کشتن مخالفان در خارج، تنها جایگاه سیاسی نارندرا مودی را که این روزها در اوج انتخابات پارلمانی است، تقویت میکند. او همین روزها در کارزار انتخاباتی به «دشمنان هند» گفت «این هند جدید است که به خانهٔ شما میآید تا شما را بکشد».