رييس کل بانک مرکزی ايران با هشدار نسبت به پايين آمدن بهای نفت، اعلام کرد در صورت ادامه اين روند ۵۴ میلیارد دلار از درآمدهای پيش بينی شده محقق نخواهد شد.
محمود بهمنی، رييس کل جديد بانک مرکزی، در دومين همايش خدمات بانکی و صادرات گفت: «برای نجات از بحران های مقطعی بايد حجم و تنوع صادرات غير نفتی را افزايش دهيم چرا که وابستگی به نفت ما را آسيب پذير مي کند.»
حساب ذخیره ارزی محرمانه است؟
به گفته آقای بهمنی «بحران اخير در بازارهای جهانی باعث شده طی سه ماهه اخير قيمت نفت نصف شود، بنابراين بودجه کشورهايی که به نفت وابسته است به شدت تاثير مي گيرد.»
از آنجا که نزديک به ۸۵ درصد از درآمد ارزی ايران وابسته به صادرات نفت است، با فرو رفتن اقتصادهای جهان در رکود و کاهش تقاضا، بهای نفت و در نتيجه، درآمد ايران کاهش خواهد يافت.
پيش از اظهارات رييس کل بانک مرکزی، غلامحسين نوذری، وزیر نفت ایران، نيز اعلام کرده بود که پايين آمدن بهای نفت به سرمايه گذاری در بخش توليد نفت ضربه می زند.
وی به همين دليل ابراز اميدواری کرده بود که روز جمعه در اجلاس فوق العاده اوپک کشورهای اين سازمان از توليد خود بکاهند.
از سوی ديگر بنا به گفته مهدی ممبينی معاون بودجه معاونت برنامه ريزی و نظارت راهبردی رياست جمهوری، دولت محمود احمدی نژاد هم اکنون نيز با کسری بودجه ۷ هزار ميليارد تومانی (درحدود ۷ ميليارد دلار) روبه روست؛ اين کسری بدون احتساب بودجه بنزين محاسبه شده است.
با اين حال برخی از منتقدان کسری بودجه اعلام شده از سوی دولت محمود احمدی نژاد را غيرواقعی دانسته اند.
به گفته کاظم دلخوش، عضو کميسيون اقتصادی مجلس، «کسری بودجه فقط در بخش آموزش و پرورش رقمی حدود ۶ هزار ميليارد تومان است» و بنابراين به نظر نمی رسد رقم اعلام شده از سوی دولت واقعی باشد.
همچنين جعفر قادری، يک عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس می گويد افزون بر کسری ۶ هزار ميلياردی دولت در آموزش و پروش، وزارت بهداشت دو هزار ميليارد تومان و وزارت نيرو نيز سه تا چهار هزار ميليون تومان کسری بودجه دارد.
رييس بانک مرکزی ايران در حالی نسبت به کاهش درآمدهای نفتی هشدار می دهد که پيش از اين کميسيون برنامه و بودجه مجلس در مهرماه امسال اعلام کرد که در حال تهيه گزارشی از تخلفات بودجه ای دولت است.
حسن ونايی عضو کمسيون برنامه و بودجه «کاهش تعداد رديف های بودجه، عدم تدوين اساسنامه نفت، افزايش واردات بنزين، اصل ۴۴ ، ارايه گزارش تطبيق بودجه ۸۷ با سياست های کلی نظام» را از جمله مواردی برشمرد که در اين گزارش مد نظر قرار گرفته است.
اين نماينده مجلس با انتقاد از برداشت های دولت از حساب ذخيره ارزی، می گويد:«در حال حاضر، می بايست بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار در اين حساب وجود داشته باشد...(اما) در حال حاضر، حساب ذخيره ارزی تنها به شکل سوپاپ اطمينانی درآمده است که هر بار به عناوين مختلف از آن برداشت می شود.»
پيش از اين طهماسب مظاهری، رييس کل برکنار شده بانک مرکزی، نسبت به برداشت های پی در پی از اين حساب به رييس جمهوری ايران هشدار داده بود.
محمد ستاری فر، رييس سابق سازمان مديريت و برنامه ريزی در دوره محمد خاتمی، نیز با اشاره به پايين آمدن بهای نفت سال آينده را برای اقتصاد ايران «بسيار خطرناک» پيش بينی کرده و می گويد: «[در صورتی که دولت طبق برنامه چهار ساله عمل می کرد] امروز بايد در حساب ذخيره ارزی ۱۵۰ ميليارد دلار پول ذخيره می شد، در حالی که اين رقم براساس گزارش بهمن ماه سال گذشته بانک مرکزی ۶/۱۴ ميليارد دلار بوده است. دولت ظرف سه سال گذشته ۱۹۷ ميليارد دلار نفت فروخته و همه آن را مصرف کرده است.»
محمود بهمنی، رییس جديد بانک مرکزی، روز شنبه راه مواجهه با کمبود درآمد نفتی را افزايش صادرات غير نفتی دانست و گفت برای اين کار نيز دولت بايد به سرمايه گذاری روی آورد.
با اين حال دکترپرويز مينا، کارشناس مسائل نفتی در پاريس در مصاحبه به راديو فردا می گويد با توجه به اينکه ۸۵ درصد از درآمد ايران از راه صدور نفت است و در سال های اخير نيز واردات کالا شدت يافته، جبران کمبود درآمدها برای دولت دشوار خواهد بود.
