رهبران کشورهای غربی اکنون چشم خود را به واقعيت های ناگوار در افغانستان گشوده اند.
آنها اکنون می پذيرند که هر چند نامطلوب، ولی فعاليت و ميزان نفوذ گروه طالبان رو به گسترش بوده، دولت حامد کرزی در بسياری از موارد ناتوان و حتی به فساد آلوده است، نيروهای نظامی بين المللی ناهماهنگ هستند و امکانات و منابع آنها ناکافی است.
به گزارش خبرگزاری « رویترز»، يک نماينده ارشد سازمان ملل متحد در افغانستان گفت: حملات گروه طالبان به بالاترين حد طی شش سال گذشته رسيده است و نيروهای ۶۴ هزار نفره بين المللی کمک به امنيت افغانستان، قادر به حفظ امنيت و ثبات در اين کشور نيستند.
برخی معتقدند که دليل افزايش حضور نظامی طالبان، اين است که اين گروه قادر به انجام حملات بی رحمانه است و نيروهای بين المللی شرايط و آمادگی ادامه نبرد طولانی مدتی دراين کشور را ندارند.
در چنين اوضاعی، دو عامل جديد خودنمايی می کنند: از يک طرف، دولت های غربی توقع و برنامه های خود برای آينده افغانستان را تخفيف داده اند و از سوی ديگر، اختلاف نظرها در مورد اقدامات ضروری برای نجات افغانستان کاهش يافته است.
مايکل اوهانلف از مرکز مطالعات استراتژيک بروکينگ گفت: « شرايط در افغانستان بسيار خطرناک است» و افزود: « هر چند به وخامت اوضاع سال های گذشته در عراق نيست، ولی در حال حاضر، به نظر می رسد که نيروهای بين المللی و دولت افغانستان درمبارزه خود شانس پيروزی ندارند.»
- « حملات گروه طالبان به بالاترين حد طی شش سال گذشته رسيده است و نيروهای ۶۴ هزار نفره بين المللی کمک به امنيت افغانستان، قادر به حفظ امنيت و ثبات در اين کشور نيستند.»
با اين اوضاع، ديگر سياست شکست کامل گروه طالبان از دستور کار خارج شده است و کسی به برقراری بک حکومت دموکراتيک در افغانستان اميدی ندارد.
غرب به چه موضوعاتی امیدوار است؟
آنچه اکه اکنون غرب اميدوار است بتواند انجام دهد، برقراری ثبات نظامی، حفظ استقلال افغانستان، بهبود روش حکومت گری و کاهش قاچاق مواد مخدر است.
زمانی که ژنرال ديويد مک کرنان، فرمانده سابق نيروهای بريتانيايی در افغانستان، گفت جنگ عليه طالبان به اين شکل پيروز نخواهد شد، رابرت گيتس، وزير دفاع آمريکا، اين ارزيابی را نااميدانه خواند، ولی خود وی بعدا گفت: يکی از اقدامات برای حل بحران افغانستان نوعی آشتی با طالبان است.
سياستمداران غربی نگرانند که نيروهای بين المللی در افغانستان مانند ارتش امپراتوری بريتانيا در قرن نوزدهم وارتش اتحاد شوروی در دهه ۱۹۸۰ در خاک افغانستان، درگير يک جنگ فرسايشی شوند و در نهايت، شکست بخورند.
فرمانده نيروهای آمريکايی در افغانستان خواستار آن است که علاوه بر هشت هزار سربازی که قرار است سال آينده به افغانستان اعزام شوند، ۱۵ هزار نفر ديگر برای تقويت نيروهای بين المللی در مبارزه با طالبان در اين کشور مستقر شوند.
ژنرال مک کرنان افزود:« جامعه بين المللی بايد منابع و کمک های بيشتری را به افغانستان اختصاص دهد؛ شامل کمک های نظامی، اقتصادی، برنامه های بشر دوستانه و اجتماعی وهمچنين نظارت بهتر بر کارکرد دولت افغانستان.»
بسياری از صاحب نظران معتقدند تقويت نيروی نظامی به تنهايی نمی تواند بحران افغانستان را حل کند و همزمان با آن، بايد راه حلی برای فقر گسترده در افغانستان، ضعف و فساد دولت مرکزی و مشکل مواد مخدر يافت.
بسياری اميدوارند که با تعويض سرفرماندهی نيروهای مسلح آمريکا در منطقه و تحويل اين پست به ژنرال ديويد پترائوس، تحولی در کارزار بين المللل در افغانستان ايجاد شود.
وی که سابقه موفقی در مبارزه با شورشيان درعراق دارد، از ماه آينده ميلادی، فرماندهی نيروهای آمريکا در خاورميانه و آسيای مرکزی را تحويل می گيرد.
ژنرال ديويد پترائوس در مصاحبه ای با روزنامه« واشنگتن پست» گفت که يک راه حل جادویی برای تغيير اوضاع افغانستان وجود ندارد و افزود: بايد خود را آماده کنيم، چون اين طولانی ترين نبرد در طولانی ترين جنگ خواهد بود.
عامل ديگر، وضعيت منطقه و ناامنی و عدم کنترل در مرزهای افغانستان و پاکستان است.
نيروهای طالبان از حمايت شبه نظاميان پشتون تبار پاکستانی برخوردارند و هنوز هم با شبکه القاعده که با نواحی مرزی پاکستان مستقر است، ارتباط نزديک دارند. در چنين شرايطی، نقش دولت پاکستان برای کنترل اين شورشيان و مرزهای کشور با افغانستان اهميت فراوانی پيدا می کند.
جدا کردن طالبان از القاعده؛ یکی از سیاست های آمریکا
در عين حال، برخی از صاحب نظران معتقدند که يکی از سياست های دولت آمريکا، در شرايط فعلی، تلاش برای جدا کردن طالبان از القاعده و زمينه سازی يک نوع مصالحه و يا آشتی بين طالبان و دولت مرکزی افغانستان است.
و بالاخره، عامل ديگری که در برخورد غرب و بخصوص آمريکا با روند اوضاع در افغانستان موثر است، برگزاری دو انتخابات پيش رو در واشينگتن و کابل است.
بسياری از صاحب نظران معتقدند تا زمانی که نتايج انتخابات رياست جمهوری آمريکا روشن نشود، نمی توان به تغيير سياست مهمی اميد داشت، چون همه چيز فعلا تحت الشعاع نتايج اين کارزار است.
در خود افغانستان نيز سال آينده انتخابات رياست جمهوری برگزار خواهد شد.
از نگاه بسياری از سياستمداران و فرماندهان نظامی غربی، دولت حامد کرزی کارنامه خوبی نداشته و همين عامل باعث گسترش فعاليت و نفوذ طالبان شده است. اما درعين حال، بديل مناسب و شايسته ای برای آقای کرزی وجود ندارد.
