اسرائیل با پیشروی نظامی در نوار غزه و با دوپاره کردن آن، عملیات نظامی را وارد مرحله تازه‌ای کرده است.
اکنون یکان‌های زرهی، مکانیزه و دریایی اسرائیل شمال نوار غزه را در محاصره کامل خود دارند و تمامی راههای پشتیبانی نیروهای حماس در آن ناحیه را مسدود کرده‌اند.
همزمان، قسمت جنوبی نوار غزه را نیز نیروهای اسرائیل احاطه کرده‌اند؛ البته یکان‌های زمینی اسرائیل تاکنون در این قسمت پیشروی نکرده‌اند اما بمباران بی وقفه بخشی از این قسمت، که با مصر هم‌مرز است، همچنان ادامه دارد. در اولین ساعات روز پنجشنبه، نوزدهم دی، نیروی هوائی اسرائیل شصت بار این ناحیه را بمباران کرد.
به گفته مقام‌های نظامی اسرائیل، حماس بیش از ۲۰۰ تونل در بخش جنوبی نوار غزه حفر کرده است و ایران و سوریه از طریق همین راههای لجستیکی سلاح و مهمات در اختیار حماس قرار داده‌اند.
طول مرز نوار غزه با مصر یازده کیلومتر است.
موقعیت جغرافیایی نوار غزه با جنوب لبنان متفاوت است: جنوب لبنان، که جنگ ۳۳ روزه ارتش اسرائیل با حزب‌الله لبنان در آن منطقه به ناکامی اسرائیل انجامید، پر از تپه و ماهور است. اما برخلاف آن، مساحت ۳۶۰ کیلومتر مربعی نوار غزه منطقه‌ای کمابیش مسطح است.
با این حال یکان‌های زمینی اسرائیل، در صورتی که بخواهند همه نوار غزه یا قسمت شمالی آن را تحت کنترل کامل خود در آورند، با جنگ‌های خیابانی نیروهای حماس روبه‌رو خواهند شد.
این کار می‌تواند هم نیروهای اسرائیل را زمین‌گیر کند و هم به افزایش تلفات انسانی اسرائیل، که اسرائیل شدیدا به آن حساس است، بینجامد.
مساحت ۳۶۰ کیلومتر مربعی نوار غزه منطقه‌ای کمابیش مسطح است.در مقابل، شماری از رهبران حماس خواهان رویارویی مستقیم و جنگ‌های نامنظم و خیابانی با یکان‌ها و سربازان اسرائیلی‌اند و ادعا می‌کنند که در صورت سقوط حکومت حماس درغزه، بی هیچ مانعی عملیات مسلحانه و تمام عیاری علیه اسرائیل را آغاز خواهند کرد.
حماس، بر پایه ایدئولوژی اسلامی‌اش، جنگ علیه اسرائیل را وظیفه دینی خود می‌داند و نیل به شهادت را تبلیغ و توصیه می‌کند.
حمله حساب شده اسرائیل به نوار غزه و روند عملیات آن نشان می‌دهد که دقت فراوانی برای برنامه ریزی و اجرای آن به کار رفته است و در واقع این عملیات تفاوت چشمگیری با حمله اسرائیل به حزب‌الله و جنگ ۳۳ روزه لبنان دارد و اهداف آن دست یافتنی است.
هدف اصلی اسرائیل از این عملیات، آن گونه که مقام‌های نظامی و سیاسی آن کشور اعلام کرده‌اند، کاهش موشک پراکنی حماس به جنوب اسرائیل و جلوگیری از قاچاق اسلحه و مهمات به غزه از طریق مصر است.
با این حال اهود باراک ، وزیر دفاع اسرائیل که خود یک نظامی خبره است، به اسرائیلی‌ها و رسانه‌های خارجی گفته است که عملیات نوار غزه طولانی و مشکل خواهد بود.
به عبارت دیگر، او از یک سو سطح توقع و میزان چشم‌داشت از این عملیات را کاهش داده و از سوی دیگر به طور ضمنی گفته است که اهداف مورد نظر این عملیات به سهولت به دست نخواهند آمد.
هدف اصلی اسرائیل از این عملیات، آن گونه که مقام‌های نظامی و سیاسی آن کشور اعلام کرده‌اند، کاهش موشک پراکنی حماس به جنوب اسرائیل و جلوگیری از قاچاق اسلحه و مهمات به غزه از طریق مصر است.
حماس، که شاخه نظامی آن به باور کارشناسان نظامی اسرائیل ۲۰هزار رزمنده دارد، علاوه بر انواع سلاح‌های کوچک، راکت‌های دست‌ساز موسوم به «قسام» و راکت‌های پیشرفته «کاتیوشا» را نیز در زرادخانه خود دارد.
راکت‌های کاتیوشا، با کلاهک‌های حاوی ۲۰ کیلوگرم ماده منفجره، قدرت تخریبی قابل ملاحظه‌ای دارد و برد تقریبی آنها به ۳۵ کیلومتر می‌رسد.
طی ۱۸ ماه گذشته، تا قبل از عملیات فعلی اسرائیل در نوار غزه، حماس حدود پنج هزار و پانصد راکت به اسرائیل شلیک کرد که تلفات انسانی چندانی نداشت. اما این راکت‌ها ضمن ایجاد وحشت در بین شهروندان جنوب اسرائیل، اختلال گسترده‌ای در روند زندگی مردم و اداره مدارس و شرکت‌های بازرگانی و صنعتی این منطقه ایجاد کرد.
مقام‌های نظامی اسرائیل می‌گویند که از سه هزار راکت موجود در زرادخانه حماس، بیش از هزار راکت یا به سوی اسرائیل پرتاب شده‌اند یا در بمباران‌های هوایی اسرائیل علیه انبارهای مهمات و سکوهای پرتاب راکت، نابود شده‌اند.
به نظر می‌رسد که اسرائیل با محاصره کامل شمال نوار غزه، از جمله شهر غزه، و همچنین آتشباری یکان‌های نظامی اسرائیل از دریا و زمین، برای از بین بردن زرادخانه حماس، و نیز کشتن بیشتر نیروهای آن گروه، در وهله اول قصد دارد یک منطقه حائل به عمق دست‌کم ۱۵ کیلومتر بین قسمت جنوبی نوار غزه و جنوب اسرائیل ایجاد کند.
در صورت موفقیت اسرائیل در انجام این کار، راکت‌های حماس قادر نخواهند بود شهرها و شهرک‌های جنوب اسرائیل را هدف قرار دهند.
با اینکه پیش‌بینی همه جوانب و پی‌آمدهای عملیات نظامی اسرائیل در غزه کار ساده‌ای نیست، ولی شواهد و ظواهر امر نشان می‌دهد که اسرائیل سعی دارد از تکرار اشتباهات نظامی و استراتژیک خود در جنگ ۳۳ روزه علیه حزب‌الله پرهیز کند و به بیشتر هدف‌های از پیش اعلام شده خود در نوار غزه جامه عمل بپوشاند.
حماس حامیان چندانی ندارد و با بسته شدن راههای تدارکاتی‌اش، ایران و سوریه نیز نخواهند توانست این گروه را از نظر سلاح و مهمات پشتیبانی کنند.
کوشش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای برقراری آتش‌بس بین حماس و اسرائیل ادامه دارد ولی اسرائیل بدون حصول هدف‌هایش آن را نمی‌پذیرد. حماس نیز اعلام کرده است که تا وقتی نیروهای اسرائیلی در غزه حضور دارند هیچ‌گونه آتش‌بسی را نمی‌پذیرد.
در صورت ادامه عملیات اسرائیل، با شدت فعلی، ممکن است حماس از نظر نظامی بشدت ضعیف شود؛ ولی به باور بسیاری از کارشناسان، این گروه به حیات سیاسی خود ادامه خواهد داد.
یک همه پرسی انجام شده در سال ۲۰۰۷ از سوی یک مؤسسه آمریکایی، به نام «پیو»، نشان داده است که دو سوم فلسطینی‌ها یا هوادار حماس‌اند یا نظر مثبتی نسبت به این گروه دارند.
