تازهترین گزارشها از اسلواکی حاکی از خروج روبرت فیتسو، نخستوزیر اسلواکی که شب گذشته مورد سوءقصد قرار گرفت، از شرایط «وخیم» است.
این سیاستمدار پوپولیست اسلواکی چهارشنبه عصر پس از خروج از یک نشست دولتی در شهری در مرکز این کشور، هدف اصابت گلوله قرار گرفت و به بیمارستان منتقل شد.
خبرگزاری اسلواکی، تسر، با انتشار این خبر، از بازداشت یک مظنون در این ارتباط خبر داده بود.
دولت اسلواکی ابتدا در بیانیهای اعلام کرد نخستوزیر این کشور در وضعیت وخیمی قرار دارد و جانش در خطر است.
با این حال بر اساس آخرین بیانیه دولت و معاون نخستوزیر، جراحی روی او با موفقیت انجام شده، شرایط جسمیاش پایدار است و دیگر جانش در خطر نیست.
اما وضعیت فیتسو کماکان «جدی» توصیف میشود، چرا که به گفته منابع بیمارستانی، جراحات او «پیچیده» است.
در بیانیههای نخستین دولت اسلواکی آمده بود که فیتسو به بیمارستان بانسکا بیستریکا منتقل شد، چون با توجه به وضعیت حساس او، انتقال به براتیسلاوا، پایتخت، بیش از حد طول میکشید.
وزیر کشور اسلواکی سوءقصد به جان فیتسو را دارای «انگیزه سیاسی» عنوان کرده و وزیر دفاع، شرایط او را «بسیار وخیم» عنوان کرده بود.
به گزارش شبکه تلویزیونی «تیای۳» اسلواکی چهار گلوله در این سوءقصد شلیک شده و آقای فیتسو از ناحیه شکم مورد اصابت قرار گرفته است.
رسانههای اسلواکی اعلام کردند کسی که به نخستوزیر شلیک کرده، یک مرد ۷۱ ساله است، اما انگیزه او از این سوءقصد هنوز مشخص نشده است.
به گزارش رویترز، این رسانهها اعلام کردهاند این تیرانداز، نگهبان سابق یک مجتمع تجاری بوده که سه مجموعه شعر نیز منتشر کرده و عضو «جامعه نویسندگان اسلواک» است.
پایگاه خبری «اکتوالیتی» این کشور به نقل از پسر تیرانداز نوشته است پدرش اسلحه را با مجوز قانونی در اختیار داشته است.
او که نامش فاش نشده است، درباره اقدام پدرش گفته است: «اصلا نمیدانم قصد او چه بوده، چه نقشهای داشته و چه اتفاقی افتاده است.»
تیراندازی پس از یک نشست دولتی و مقابل یک خانه فرهنگ در شهر هندلوا در ۱۵۰ کیلومتری پایتخت، جایی که فیتسو برای دیدار با هوادارانش حضور یافته بود، رخ داد.
فیتسو همچون ویکتور اوربان، همتای مجارستانی خود از مخالفان حمایتهای اروپا و ناتو از اوکراین و پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا و تشدید درگیریها میان غرب و روسیه است و بارها سخنان صریحی در این زمینه بیان کرده است.
زوزانا کاپوتووا، رئیس جمهور اسلواکی، سوءقصد به فیتسو را «وحشیانه» خوانده و آن را محکوم کرده است.
در واکنش به این اتفاق، دو حزب مخالف دولت شامل «اسلواکی پیشرو» و «آزادی و اتحاد» تظاهرات اعتراضآمیز برنامهریزی شده به قصد دولت فیتسو برای بازنگری در اداره رادیو و تلویزیون دولتی این کشور را لغو کردند.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، در بیانیهای سوءقصد به آقای فیتسو را به عنوان «عمل شنیع خشونتآمیز» محکوم کرد.
اورسولان فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، نیز با محکوم کردن تیراندازی به نخستوزیر اسلواکی، آن را «حملهای شرمآور» خواند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز سوءقصد به جان فیستو را «تکاندهنده» توصیف کرد و ولادیمیر پوتین، آن را «جنایتی وحشتناک» نامید.
پتر فیالا، نخستوزیر جمهوری چک، نیز این حمله را «هولناک» خواند و با آرزوی سلامتی برای رابرت فیسکو گفت: «نمیتوانیم خشونت را تحمل کنیم. در جامعه ما جایی برای خشونت نیست.»
دونالد تاسک، نخستوزیر لهستان، نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خبرهای هولناکی از اسلواکی آمد. رابرت، در این لحظه سخت به یادت هستم.»
صدراعظم آلمان، نخستوزیر بریتانیا، رئیسجمهور اوکراین، رئیس شورای اروپا و دبیرکل ناتو دیگر مقامهای بینالمللی هستند که بلافاصله بعد از انتشار خبر سوءقصد به نخستوزیر اسلواکی، آن را محکوم کردند.
تازهترین دوره نخست وزیری فیتسو در اکتبر آغاز شد. این سیاستمدار ۵۹ ساله پیش از این از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ و از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ سمت نخست وزیری را بر عهده داشت.
روبرت فیتسو کیست؟
روبرت فیتسو ۵۹ ساله، در سال ۱۹۶۴ در چکسلواکی آن زمان به دنیا آمد. او که متأهل و دارای یک فرزند است، قبل از انحلال کمونیسم، عضو حزب کمونیست بود. او در سال ۱۹۸۶ مدرک حقوق گرفت و اولینبار در سال ۱۹۹۲ به عنوان عضو حزب چپ دموکراتیک به پارلمان اسلواکی انتخاب شد.
فیتسو چندین سال در دهه نود میلادی به عنوان یک نماینده دولتی به نمایندگی از جمهوری اسلواکی در دادگاه اروپایی حقوق بشر و کمیسیون اروپایی حقوق بشر خدمت کرد. در سال ۱۹۹۹، به ریاست حزب اسمر (به معنی جهت) رسید که از آن زمان تاکنون یکی از چهرههای محوری آن بوده است.
هرچند او و حزبش، اسمر، اغلب بهعنوان چپگراهای پوپولیست توصیف میشوند، اما او را بیشتر با سیاستمداران دست راستی چون نخستوزیر ملیگرای مجارستان، ویکتور اوربان، مقایسه میکنند.
فیستو سال گذشته بار دیگر به قدرت بازگشت، هر چند پیش از آن از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ و سپس ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ به عنوان نخست وزیر اسلواکی فعالیت کرده بود.
با بازگشت مجدد فیتسو به قدرت برای سومینبار، او به عنوان رئیس دولتی که در اسلواکی، اتحادیه اروپا و ناتو، طولانیتر از هر فرد دیگری در قدرت بوده، شناخته میشود.
بازگشت فیتسو به قدرت باعث نگرانی منتقدان او شد زیرا بر این باورند که او و سیاستهایش، اسلواکی را از مسیر غربگرای خود دور خواهند کرد.
او متعهد شده که یک سیاست خارجی «مستقل» را برای اسلواکی دنبال کند؛ سیاستی که مواضع سختی در قبال مهاجرت، فعالیت سازمانهای غیردولتی و حقوق اقلیتهای جنسی و جنسیتی دارد.
فیتسو همچنین به دلیل اظهارات جنجالیاش علیه روزنامهنگاران شهرت پیدا کرده است. سال ۲۰۱۸ پس از اینکه یان کوچیاک، روزنامهنگار تحقیقی اسلواک به همراه نامزدش به قتل رسید، او و دولتش در میان جنجالهایی درباره نقش دولت در این ماجرا، از سمت خود کنارهگیری کردند. کوچیاک در مورد جرایم مالیاتی سیاستمداران بلندپایه اسلواکی تحقیق میکرد.
فیتسو در سال ۲۰۲۲ به اتهام ایجاد یک گروه جنایتکار و سوء استفاده از قدرت با چندین اتهام جنایی روبرو شد.