وزارت امور خارجه آمريکا از تاييد يا رد گزارش روزنامه گاردين درباره قصد واشینگتن برای گشايش دفتر حفاظت منافع خود در تهران، طی ماه آینده، خودداری کرد.
روزنامه گاردين، چاپ لندن روز پنجشنبه، ۲۷ تير ماه، خبر داد که آمريکا قصد دارد ماه آينده برنامه خود را برای حضور سياسی در تهران پس از ۳۰ سال اعلام کند.
گاردین اين خبر را در گزارش صفحه اول خود و به نقل از يک منبع ناشناس در واشينگتن اعلام کرد و اقدام یاد شده را «رفتن تا نيمه راه بازگشايی سفارت آمريکا در ايران» تعبير کرده است که حضور ديپلمات های آمريکايی را در ايران رسمیت می بخشد.
در همین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرد که وزارت امور خارجه آمریکا از تایید یا تکذیب این خبر خودداری کرده و در باره گزارش روزنامه گاردین اظهار نظر نکرده است.
۳۰ سال پیش و پس از آنکه يک گروه از دانشجويان موسوم به «پيروان خط امام» سفارت آمريکا در تهران را اشغال و کارکنان آن را به گروگان گرفتند، روابط سياسی آمريکا و ايران به طور کامل قطع شد.
از آن زمان تاکنون، سفارت پاکستان در واشينگتن و سفارت سوييس در تهران عهده دار امور کنسولی دو کشور است.
زمزمه های تاسيس دفتر حافظ منافع آمريکا در ايران و حضور ديپلمات های آمريکایی در اين کشور، اوایل تیرماه از سوی روزنامه نیویورک تایمز مطرح شد که نوشته بود: وزارت امور خارجه آمریکا در حال برنامه ریزی برای گشایش دفتر حافظ منافع در تهران است.
این روزنامه، هدف از راه اندازی چنین دفتری، سهولت در ارائه ویزا به ایرانیان عنوان کرد که ناچارند برای دریافت روادید سفر به آمریکا، به کشورهای دیگر بروند.
همزمان با حضور منوچهر متکی، وزير امور خارجه ايران در نيويورک برای شرکت در يک اجلاس بين المللی از وی در باره موضع ایران در زمینه گشایش دفتر حافظ منافع آمریکا سوال شد که او در پاسخ گفت: «گشايش دفتر حافظ منافع آمريکا در ايران قابل بررسی است.»
محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری ايران، نیز روز ۲۳ تير ماه در حاشیه جلسه هيئت دولت در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: «ايران از پيشنهاد بازگشايی دفتر حافظ منافع آمريکا در تهران استقبال می کند.»
با اين حال وی اظهار داشت: «هنوز در اين زمينه تقاضای رسمی دريافت نکرده ايم ولی معتقديم توسعه روابط با ملت ها کار درستی است و هر پيشنهادی در اين خصوص قابل بررسی است و از آن استقبال می کنيم.»
پیش از آن کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا در گفت و گو با رادیو فردا در باره احتمال تاسیس دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران گفته بود: «ما هنوز تصميمی درباره داير کردن دفتر حفاظت از منافع آمريکا در ايران نگرفته ايم.»
زمزمه های گشایش دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران در حالی مطرح می شود که تنش در روابط سیاسی ايران و آمريکا طی ماه های گذشته افزايش يافته است.
پس از آنکه رسانه های جهان گمانه زنی هايی در باره احتمال حمله آمريکا به ايران منتشر کردند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اجرای يک مانور نظامی، توان موشکی خود را به نمايش گذاشت.
جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا در واکنش به برگزاری اين مانور هشدار داد که آمريکا از دوستان و متحدانش در خاورميانه در برابر تهديدهای ايران حمايت خواهد کرد.
همزمان، باراک اوباما، نامزد حزب دموکرات برای انتخابات رياست جمهوری آمريکا اظهار داشت: از تمام قدرت آمريکا برای فشار بر ايران استفاده خواهد کرد.
او گفت: «ما نمی توانيم سلاح اتمی را در دست کشورهايی ببينيم که از تروريسم حمايت می کنند.»
آقای اوباما افزود: «من از تمام قدرت آمريکا برای فشار بر رژيم ايران استفاده خواهم کرد. شروع اين فشارها با ديپلماسی مستقيم خواهد بود، ديپلماسی که با حمايت از تحريم های گسترده پيش خواهد رفت.»
ديدار بی سابقه در ژنو
این تحولات در حالی رخ می دهد که کاخ سفيد روز چهارشنبه اعلام کرد: ويليام برنز، معاون وزير امور خارجه آمريکا، روز شنبه در مذاکرات میان نمايندگان گروه ۵+۱ با سعيد جليلی، دبير شورای عالی امنيت ملی ايران در سوئيس به عنوان «عضو ناظر» شرکت می کند.
آمريکا اعلام کرده است که ويليام برنز فقط برای «شنيدن مذاکرات» در اين جلسه حضور خواهد داشت و قرار نيست مذاکره جداگانه ای با دبير شورای امنيت ملی ايران داشته باشد.
در جلسه روز شنبه، نمايندگان کشورهای گروه ۵+۱ يعنی آمريکا، روسيه، بريتانيا، فرانسه، چين و آلمان و همچنين خاوير سولانا، مسئول روابط خارجی اتحاديه اروپا حضور دارند.
اين اولين بار است که يک مقام بلند پايه دولت آمريکا در جلسه مذاکره با نماينده ايران حضور می يابد.
مذاکره نمايندگان گروه ۵+۱ و خاوير سولانا با ايران در حالی صورت می گيرد که ايران به دليل سرپيچی از خواست قطعنامه سوم شورای امنيت در آستانه تحريم های گسترده سياسی و اقتصادی قرار گرفته است.
ايران که در ماه های گذشته همواره اعلام کرده است حاضر به توقف غنی سازی نیست، سرانجام پاسخ خود به بسه پیشنهادی غرب را روز شنبه ۱۵ تير ماه ارائه کرد اما هیچ یک از طرفین محتوای پاسخ ایران را فاش نکردند تا آنکه ۲۵ تير ماه، سایت فرانسوی «نوول آبزرواتور» متن نامه ای را منتشر کرد که ظاهرا پاسخ ايران به بسته پيشنهادی غرب است.
به دنبال آن خبرگزاری رويترز، اعلام کرد که برخی مقام های ديپلماتيک اروپا، نامه منتشر شده را تاييد کرده و گفته اند اين نامه همان پاسخ منوچهر متکی، وزير امور خارجه ايران است که نيمه تير ماه به خاوير سولانا ارائه شده بود.
در اين نامه منوچهر متکی بر ثابت بودن مواضع ايران در قبال پرونده هسته ای خود تاکيد کرده و نوشته است: «ما هيچ قصدی برای تغيير مسير نداريم.»
او همچنين نوشته است که «زمان مذاکرات متکبرانه و نگاه از بالا به ايران به سر رسيده است.»
