روزنامه «جهان صنعت» در یک گزارش میدانی تازه که روز پنج‌شنبه ۱۴ اردیبهشت منتشر کرده، از «افزایش شدید» خرید و فروش اعضای بدن در ایران، به دلیل افتادن شهروندان به «دره فقر» خبر می‌دهد.
بر اساس این گزارش، در نزدیکی میدان ولیعصر تهران، روبه‌روی کاخ دادگستری، کوچه‌ای قرار دارد که به «بازار فروش کلیه» تبدیل شده و در چند سال گذشته هر کسی که قصد فروش و خرید کلیه را دارد به آگهی‌های روی دیوار آن کوچه مراجعه می‌کند.
روزنامه «جهان صنعت» می‌نویسد که از یک سال گذشته در این کوچه، به غیر از کلیه، آگهی‌های پیوند کبد، مغز استخوان، قرنیه چشم، اهدایی اسپرم و تخمک نیز به دیوارها اضافه شده است.
بنابر این گزارش، با اینکه انجمن کلیه ایران در سال گذشته رقم هدیه برای کلیه را ۸۰ میلیون تومان تعیین کرده بود اما هزینه خرید و فروش آن به ۳۰۰ میلیون تومان هم رسیده بود. امسال نیز از ابتدای شروع سال قیمت کلیه از ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان در نوسان است «و هر چه پای دلال بیشتری وسط بوده، یا بیمار حالش وخیم و البته گروه خونی o منفی باشد قیمت بالا می‌کشد.»
براساس آمار وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۹ در ایران ۴۲۰ مورد پیوند کلیه از فرد زنده انجام شد.
با افزایش روزافزون این آمار، انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران، بعد از مشاهده وضعیت دلالی برای اهدای کلیه تصمیم گرفته است هم این روند را در چارچوب ثبت‌نام انجام دهد و هم اینکه ارقامی مشخص برای این اهدا تعیین کند.
مبلغ تعیین‌شده توسط انجمن در ابتدا ۱۲ میلیون تومان و کمی بعد ۳۴ میلیون تومان تعیین شد. ولی از سال ۱۳۹۹ تاکنون به ۸۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
بنابر گزارش روزنامه «جهان صنعت»، اکنون اما «آن‌قدر تفاوت قیمت اهدای کلیه از طریق انجمن و بازار سیاه خرید و فروش کلیه زیاد شده که دوباره منجر به رونق بازار سیاه و بازگشت دلالان شده است.»
گسترش فقر و بحران اقتصادی در ایران، اقشار کم‌درآمد جامعه را به کسب پول از راه‌های نامعمول مجبور کرده است. پیش از این هم گزارش‌های متعددی درباره فروش کلیه، پلاسمای خون و اجزای بدن در رسانه‌های ایران منتشر شده بود و چندی پیش نیز گزارش‌های رسیده از ایران حاکی از فروش موی دختران خردسال و زنان به آرایشگاه‌ها برای کسب درآمد بود.
افزایش فروش کلیه در ایران درحالی است که این امر عوارض طولانی‌مدتی ازجمله درد مزمن دارد و بنا به گفته پزشکان، عوارض فروش بخشی از کبد هم شامل خون‌ریزی، عفونت، عوارض بیهوشی، تشکیل لخته خون و آسیب به مابقی کبد است. به گفته پزشکان خطرات فروش کبد از کلیه بیشتر است.
صادرات اعضای بدن ایرانیان به خارج از کشور
تماس‌های «جهان‌صنعت» با افراد فروشنده عضو بدن خود نشان می‌دهد که «تقریباً تمامی آنها به خاطر مشکلات مالی تن به این کار می‌دهند و فروش اعضای بدن معطوف به گروه سنی خاص یا جنسیت خاصی هم نیست و سن بیشتر این افراد بین ۱۸ تا ۴۰ سال است».
این گزارش ادامه می‌دهد که «موضوع مهم این است که گاهی خریداران این اعضا هم توانایی پرداخت این هزینه‌های هنگفت را ندارند، زیرا بسیاری از آنها برای تهیه عضوی از بدن مانند کلیه باید خانه و ماشین خود را بفروشند تا جان عزیزانشان را حفظ کنند. به همین دلیل فروش اعضای بدن به خارج از کشور هم کشیده شده است.»
به نوشته این روزنامه، «برخی دلالان با افرادی که در خارج از کشور دارند فروشنده را راهی کشورهای همسایه مانند دبی در امارات و ترکیه می‌کنند تا اعضای بدن خود را به قیمت ۷۰۰۰ دلار تا ۱۵۰۰۰ دلار بفروشند.»
پیش از این نیز گزارش‌هایی مبنی بر فروش کلیه شهروندان ایرانی در عراق به دلار منتشر شده بود.
«جهان‌صنعت» می‌نویسد: «با کمی جست‌وجو در کانال‌های تلگرامی و سایت‌های داخلی متوجه می‌شوید که فروشنده اعضای بدن معطوف به تهران یا کلان‌شهرها هم نیست، بلکه با کمال ناباوری سراسر کشور را به‌گونه‌ای دربر می‌گیرد که می‌توان گرد فقر را بر چهره تمامی ۸۰ میلیون ایرانی مشاهده کرد.»
با افزایش شدید تورم در ایران و درپی آن فقیرتر شدن بسیاری از شهروندان، روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز در روزهای اخیر گزارش داد در شرایطی که بحران اقتصادی ایران عمیق‌تر شده، دولت ابراهیم رئیسی داده‌های واقعی در خصوص میزان تورم و گرانی‌های بی‌سابقه را «پنهان» می‌کند.
