رادیو فردا - «شینهوآ»، خبرگزاری رسمی چین، روز چهارشنبه اعلام کرد ایران به عنوان عضو پایه‌گذار «بانک آسیایی سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها» پذیرفته شده است. میرعلی حسینی از فریدون خاوند اقتصاددان پرسیده است که این بانک به چه منظور به وجود آمده، و تاسیس آن چه پیآمدهایی برای نظام مالی بین‌المللی دارد؟
فریدون خاوند: پایه‌گذاری «بانک آسیایی سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها»، که به ابتکار چین انجام گرفته، یک رویداد بسیار مهم اقتصادی است که در رسانه‌های بزرگ بین‌المللی بازتاب گسترده داشت، ولی در ایران آنگونه که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفت.
این رویداد نشانه تغییر بزرگی است که در نظام مالی بعد از جنگ جهانی دوم به وجود آمده. می‌دانیم که در سال ۱۹۴۴، بیش از هفتاد سال پیش، در« برتون وودز» آمریکا، کنفرانس مهمی برگزار شد که از دل آن دو سازمان بزرگ پولی و مالی بین‌المللی بیرون آمدند، یکی صندوق بین‌المللی پول و دیگری بانک جهانی. این دو سازمان، زیر نفوذ آمریکا و قدرت‌های اروپایی، همچنان در اقتصاد جهانی نقش کلیدی بازی می‌کنند.
حدود یک سال و نیم پیش، در اندونزی، رئیس جمهوری چین فکر پایه‌گذاری «بانک آسیایی سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها» را مطرح کرد که طبعا با نظر منفی واشینگتن روبرو شد. ولی این فکر به ثمر نشست و حدود چهل کشور تاکنون به این ابتکار پکن پیوسته‌اند از جمله شماری از مهم‌ترین کشور های اروپای غربی.
این بانک به احتمال بسیار زیاد در اواخر سال جاری میلادی کار خودش را شروع می‌کند و در واقع به نقش انحصاری نهادهای برآمده از «برتون وودز»، که عمدتا زیر نفوذ آمریکا هستند، خاتمه می‌دهد.
عضویت ایران در این بانک تازه دربردارنده چه پیامی هست؟
ایران عضو پایه‌گذار صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است.
در مورد «بانک آسیایی سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها»، بدون این که نامزدی ایران مطرح شده باشد، یکباره اعلام شد که تقاضای این کشور مورد قبول قرار گرفته و وزیر دارایی چین هم در اطلاعیه‌ای که در پایگاه اینترنتی‌اش منتشر شد، می‌گوید که تقاضای ایران از سوی اعضای پایه‌گذار قبلی از جمله بریتانیا و فرانسه و هند و ایتالیا مورد پشتیبانی قرار گرفته است.
نکته بسیار مهم اینکه عضویت ایران در این بانک تازه در فاصله کمی بعد از بیانیه لوزان در مورد پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی اعلام شده. اگر این بیانیه نمی‌بود، چینی‌ها و دیگر پایه‌گذاران بانک به احتمال زیاد حاضر به قبول ایران نمی‌شدند.
ایران از عضویت در این بانک چه انتظاری می‌تواند داشته باشد؟
یکی از هدف‌های اصلی این نهاد، تامین مالی پروژه‌های زیربنایی است از جمله راه‌ها و راه‌آهن‌ها و بنادر و فرودگاه‌ها در چهارچوب آنچه به «راه تازه ابریشم» شهرت یافته است. راه‌آهن پکن - بغداد یکی از این طرح‌ها است.
ایران احتمالا خواهد توانست برای طرح‌های زیر بنایی‌اش از این بانک تازه استفاده کند.
