۵۲ کشته یا ۱۵ کشته... حمله و شلیک خمپاره و درگیری با نیروهای عراقی، یا دعوای داخلی بین نیروهای مجاهدین خلق... اطلاعات منتشر شده از هر دو درباره آنچه که در ساعت‌های آغازین روز یکشنبه ده شهریور در قرارگاه اشرف رخ داده است، همچنان ضدونقیض است.
آن طور که سازمان مجاهدین خلق گفته است، ۵۲ عضو این سازمان در حمله روز یکشنبه کشته شده، و ۷ تن از آن‌ها به گروگان گرفته شده‌اند. حمله‌ای که این سازمان دولت عراق را متهم به انجام آن کرده است.
علی‌رغم انتقال اکثریت اعضای مجاهد خلق به کمپ لیبرتی یا آزادی همچنان صد تن از اعضای مجاهدین در اشرف مانده بودند. جواد احمدی، از اعضای این سازمان در قرارگاه اشرف دلیل اقامتشان در این قرارگاه را حفاظت و فراهم آوردن زمینه فروش اموال مجاهدین خلق در اشرف و برمبنای تفاهنامه‌ای با دولت عراق عنوان کرده است.
او اما از مشکلات دراین زمینه به رادیو فردا می‌گوید: «دولت عراق اجازه فروش حتی یک قلم از اموال و امکانات اشرف را به صد نفر باقی مانده نداد. قرار بود که با طرف قراردادهایی که پیدا می‌کنیم، با آن‌ها قرارداد ببندیم، و آن‌ها را فروش برسانیم. دو طرف قرار داد هم پیدا کردیم، اما دولت عراق مانع از اجرای این قرارداد‌ها و فروش اموال شد.»
او اما از مشکلات دراین زمینه به رادیو فردا می‌گوید: «دولت عراق اجازه فروش حتی یک قلم از اموال و امکانات اشرف را به صد نفر باقی مانده نداد. قرار بود که با طرف قراردادهایی که پیدا می‌کنیم، با آن‌ها قرارداد ببندیم، و آن‌ها را فروش برسانیم. دو طرف قرار داد هم پیدا کردیم، اما دولت عراق مانع از اجرای این قرارداد‌ها و فروش اموال شد.»
این مشکلاتی که این عضو سازمان مجاهدین خلق از آن سخن می‌گوید، موجب طولانی شدن ِ اقامت آن‌ها در این قرارگاه شده است. اقامتی که جواد احمدی می‌گوید، به صورت شهروند غیر نظامی و بدون حفاظتی جدی می‌شود. در برخی از عکس‌ها و ویدیوهایی که این سازمان از اجساد افرادش پس از رخداد یکشنبه منتشر کرده، بسیاری از آن‌ها جلیقه‌های محافظتی ضد گلوله بر تن دارند. جواد احمدی می‌گوید این جلیقه‌ها پیش‌تر در زمان حضور آمریکایی‌ها در عراق، برای محافظت به آن‌ها داده شده بود.
او در این باره می‌افزاید: «ما شهروندان بی‌سلاحیم که ساکن اشرف هستیم. به دلیل تهدیدات تروریستی‌ای که متوجه ما بود، این جلیقه‌های شخصی را برای تک تک افراد تهیه کرده بودیم. دولت عراق اجازه نداد که افرادی که به لیبرتی منتقل شدند، این جلیقه‌ها را به همراه ببرند. به همین علت در پی دو بار هجوم موشکی به لیبرتی ما شهید و مجروح بسیار دادیم. اما چون در حمله اخیر از نزدیک و به سر شلیک کردند، افراد را کشته یا تمام کش کرده‌اند.»
اعضای سازمان مجاهدین خلق می‌گویند نیروهای دولتی عراقی مسئول حمله روز یکشنبه هستند اما دولت عراق از زمان انتشار اخبار، عکس‌ها و فیلم‌ها در این زمینه دلایل متعدد و همچنین آمار متناقضی درباره تعداد کشته شدگان منتشر کرده است. از سویی گفتند صداهای انفجار از انفجار بشکه‌های نفت و گاز بوده است یا درگیری داخلی افراد مجاهدین موجب کشته شدن ِ افراد این سازمان شده است. سپاه پاسداران ایران اما روز یکشنبه ۱۰ شهریور در بیانیه‌ای با ابراز خوشحالی از حمله گروهی که آن‌ها را فرزندان «مجاهدان شهید عراقی» نامیده به اردوگاه «اشرف» گفته است که در این حمله حدود ۷۰ نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق کشته شده‌اند.
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بین المللی برای حقوق بشر ارزیابی خود درباره این اطلاعات را اینگونه با رادیوفردا در میان می‌گذارد: «یا عده‌ای از نفوذی‌های جمهوری اسلامی بودند که با اطلاع مقام‌های عراقی به داخل کمپ رفته‌اند و این درگیری را به وجود آورده‌اند و این فاجعه صورت گرفته، که دلیل این سناریو هم اعلام خوشوقتی و اعلامیه رسمی است که سپاه پاسداران منتشر کرده است. که به هر حال به عنوان ضربه‌ای که به مجاهدین وارد کرده است. یا اینکه خود ماموران عراقی به هر دلیلی شاید درگیری‌ای در آنجا صورت گرفته، و واقعا دست به این کشتار زده‌اند. اینکه بین خود مجاهدین اختلافی صورت بگیرد و این اختلاف منجر به کشته شدن ده‌ها تن بشود – روایت‌های مختلف از تعداد کشته شدگان وجود دارد- و مقام‌های انتظامی عراق هم در محل فقط ناظر باشند، به نظر من روایت معتبری نیست.»
دلیل این رخداد‌ها هر چه و عامل آن هر که باشد دولتهای آمریکا و کانادا و همچنین سازمان ملل متحد را مجبور به واکنش به آن کرده و آن‌ها این رخداد و کشته شدن ِ‌افراد را محکوم کرده‌اند.
ایلیانا نبعا سخنگوی یونامی، ماموریت سازمان ملل متحد در عراق، در اینباره به رادیو فردا می‌گوید: «من از جایگاه سازمان ملل، و مأموریت سازمان ملل در عراق می‌توانم بگویم که ما هر بار این گونه رخداد‌ها چه در اشرف و چه در لیبرتی را با شدید‌ترین لحن محکوم کرده‌ایم. اما تضمین امنیت این دو قرارگاه در دست نیروهای امنیتی عراق است. ما تنها برای تضمین امنیت ساکنان، می‌توانیم این مسئولیت را به نیروهای عراقی گوشزد کنیم، و در صورت نیاز ساکنان کمپ‌ها به کمک‌های پزشکی، ما باید مطمئن شویم که این افراد به کمک‌های دارویی و پزشکی دسترسی فوری دارند.»
ایلیانا نبعا سخنگوی یونامی، ماموریت سازمان ملل متحد در عراق، در اینباره به رادیو فردا می‌گوید: «من از جایگاه سازمان ملل، و مأموریت سازمان ملل در عراق می‌توانم بگویم که ما هر بار این گونه رخداد‌ها چه در اشرف و چه در لیبرتی را با شدید‌ترین لحن محکوم کرده‌ایم. اما تضمین امنیت این دو قرارگاه در دست نیروهای امنیتی عراق است. ما تنها برای تضمین امنیت ساکنان، می‌توانیم این مسئولیت را به نیروهای عراقی گوشزد کنیم، و در صورت نیاز ساکنان کمپ‌ها به کمک‌های پزشکی، ما باید مطمئن شویم که این افراد به کمک‌های دارویی و پزشکی دسترسی فوری دارند.»
درباره رخداد یکشنبه طرفین خواستار تحقیق همه جانبه شده‌اند. اعضای سازمان مجاهدین می‌گوید در صورت دخالت نکردن سازمان ملل متحد، آن‌ها تضمینی برای ادامه اقامت امن در اشرف ندارند. نخست وزیر عراق، نوری المالکی هم که بنا بر اعلام سازمان ملل مسئول حفظ امنیت اردوگاه و ساکنان آن است، روز یکشنبه دستور تحقیق در این زمینه را صادر کرده است.
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بین المللی برای حقوق بشر هم می‌گوید با توجه به تناقض‌های موجود در اطلاعات و کشته شدن افراد، باید تحقیقاتی مستقل در این زمینه صورت بگیرد: «اینجاست که باید به سازمان ملل متحد هم فشار آورد. کشته شدن چهل، پنجاه یا هشتاد نفر، آن هم کسانی که در یک کشور خارجی هستند و آن کشور هم مطابق اصول حقوق بین المللی ماموریت حفاظت از جان و امنیت آن‌ها را دارد، مسلم است که سازمان ملل متحد و کمیساریای عالی پناهندگان این سازمان نمی‌تواند تنها به یک اخطار یا اطلاعیه اکتفا کند و باید از طریق مکانیزم‌های سازمان ملل به دولت عراق فشار آورد که تن به انجام این تحقیقات دهد و مسببان این کشتار مشخص شوند.»
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بین المللی برای حقوق بشر هم می‌گوید با توجه به تناقض‌های موجود در اطلاعات و کشته شدن افراد، باید تحقیقاتی مستقل در این زمینه صورت بگیرد: «اینجاست که باید به سازمان ملل متحد هم فشار آورد. کشته شدن چهل، پنجاه یا هشتاد نفر، آن هم کسانی که در یک کشور خارجی هستند و آن کشور هم مطابق اصول حقوق بین المللی ماموریت حفاظت از جان و امنیت آن‌ها را دارد، مسلم است که سازمان ملل متحد و کمیساریای عالی پناهندگان این سازمان نمی‌تواند تنها به یک اخطار یا اطلاعیه اکتفا کند و باید از طریق مکانیزم‌های سازمان ملل به دولت عراق فشار آورد که تن به انجام این تحقیقات دهد و مسببان این کشتار مشخص شوند.»
سازمان ملل متحد روز دوشنبه گروهی را راهی کمپ اشرف کرد. بنا بر گفته جواد احمدی عضو سازمان مجاهدین خلق به رادیوفردا، آن‌ها از همه اجساد و محل درگیری عکس و مدرک جمع آوری کرده‌اند، اما ایلیانا نبعا از سازمان ملل به رادیوفردا می‌گوید، این اطلاعات به صورت عمومی منتشر نمی‌شود. این رخداد‌ها در عراقی به وقوع می‌پیوندد که همین سازمان ملل متحد روز یکشنبه اعلام کرد در خشونت‌های ماه اوت در آن، دستکم هشتصد نفر کشته شده‌اند.
