دلکش، بانوی آواز ایران در گذشت: گزارش ویژه

دلکش، بانوی آواز ایران، بامداد پنجشنبه در سن 80 سالگی در بیمارستان مهر تهران در گذشت. شاهرخ نادری، چهره سرشناس برنامه های رادیویی ایران در سالهای اوج شکوفایی هنر دلکش در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: کسانی که سنشان حدود چهل پنجاه است، نمی توانند او را فراموش کنند. پرویز یاحقی می گوید دلکش از صداهائی بود که در تاریخ موسیقی کمتر یافت می شوند. پرویز خطیبی در کتاب خاطرات خود می نویسد دلکش را عبدالعلی وزیری کشف کرد. شاهرخ نادری می گوید: علت اصلی ناراحتی و بیماری دلکش دوری از عروس و نوه زیبایشان نیما بود که در سال 1999 از ایران رفتند و دیگر برنگشتند. فریدون فرهی به رادیوفردا می گوید دلکش هرگز اجازه نداد هنرش به کالا تبدیل شود. امیر آرمین (رادیوفردا): خانم دلکش، بانوی آواز ایران، بامداد پنجشنبه در سن 80 سالگی در بیمارستان مهر تهران در گذشت. شاهرخ نادری، چهره سرشناس برنامه های رادیویی ایران در سالهای اوج شکوفایی هنر دلکش در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: ایشان نیم قرن بانوی آواز ایران بودند و درست در سن 80 سالگی از ما جدا شدند. کسانی که سنشان حدود چهل پنجاه است، نمی توانند او را فراموش کنند، هنوز در تمام منازل حتی خارج از ایران در دورترین نقاط دنیا اگر ضبطی را به صدا در بیاورند، صدای دلکش را خواهند شنید. پرویز یاحقی، آهنگساز و نوازنده پرآوازه ویولون، در مصاحبه با رادیو فردا از دلکش اینطور یاد می کند: ایشان که واقعا یکی از صداهای استثنایی تاریخ مملک ما بودند به وسیله مرحوم استاد مهدی خالدی در آواز ایران پا به عرصه ظهور گذاشتند و باید بگویم که خانم دلکش همه شهرت و آوازه بلندی که داشت، مدیون مهدی خالدی بود و دو سال هم خود من آهنگساز ایشان بودم و خاطرات بسیار خوبی دارم و ایشان آهنگ را خیلی سریع یاد می گرفتند و از آن صداهایی بودند که در تاریخ موسیقی واقعا کم یافت می شود. شاهرخ نادری می گوید: اسم حقیقی خانم دلکش عصمت باقرپور پنبه فروش بود و این لقب را در سالهای بین 20 تا 30 مرحوم عبدالعلی وزیری به ایشان دادند به نام دلکش و معتقد بودند لقبهایی باید داده شود که در خاطره ها بماند، همانطوری که برای خانم روح انگیز و روح بخش انتخاب کردند. زنده یاد پرویز خطیبی که برای بانو دلکش شعر آهنگهایش را می سرود در کتاب خاطراتی از هنرمندان که پس از درگذشت وی به چاپ رسیده می نویسد: عبدالعی وزیری دلکش را کشف کرد. دلکش در نخستین شب اجرای برنامه در رادیو تهران خوش درخشید و روز بعد مردم از هم می پرسیدند این خواننده خوش صدا کیست، از کجا آمده؟ پرویز خطیبی می نویسد: وقتی خالدی و دلکش همکاری را آغاز کردند، مهدی خالدی و علی زاهدی یک روز جمعه در استودیوی رادیو از من خواستند شعری بر روی آهنگ خالدی بگذارم و من این کار را کردم. دلکش هفته بعد ترانه باغ و چمن را در رادیو اجرا کرد و از آن پس همکاری من با خالدی، زاهدی و دلکش ادامه یافت. شاهرخ نادری می گوید: علت اصلی ناراحتی و بیماری دلکش دوری از عروس و نوه زیبایشان نیما بود که در سال 1999 از ایران رفتند و دیگر برنگشتند و این زن با تنها فرزندش سهیل زندگی می کرد و روز به روز این افسردگی بیشتر ظاهر می شد. دلکش جاودانه است و در ایران همیشه می گفتند مثلث هنری ایران علی تجویدی، معینی کرمانشاهی و دلکش و اگر کسانی در ایران در موسیقی شهرتی پیدا کردند این اواخر مانند آقای اصفهانی و آقای افتخاری، اینها موسیقیهایی را خواندند که برای آقای تجویدی و همایون خرم بود و خانم دلکش اجرا کرده بود. یک روز از او سئوال شد در یک جمع که بعد از خودت چه صدایی را در ایران می پسندی و قبول داری. گفت یک صدای زن هست و آن خانم هایده است. پرویز خطیبی می نویسد: دلکش هرگز شعرهای سست و بی مایه را نمی خواند، خودش هم ذوق آهنگسازی داشت و با آنکه در دوران دلکش آهنگهای تند باب روز نبود، دلکش سنت شکنی کرد و آهنگهای شادش نیز مورد توجه مردم قرار گرفت. فریدون فرهی، در مصاحبه با رادیوفردا می گوید: من این خبر را از رادیو فردا شنیدم و واقعا متاسف شدم، قدر مسلم این است که دلکش یکی از درخشان ترین چهره های هنری ما در سه نسل گذشته بود و تاثیر بسیار زیادی روی هنرمندان و مردم ایران گذاشت. گرچه زندگی بسیار دشواری داشت و در مجموع بسیار به او سخت گذشت، اما هیچ وقت نخواست و نگذاشت که هنرش به طور دربست و کامل به کالا تبدیل شود، شخصیت او آرام آرام با رشد فکری و هنری او شکل گرفت. صدای بسیار بسیار خوبی داشت، همچنان که حرف می زد، آواز می خواند، بدون تظاهر، بدون این که تغییری در صدای خودش بدهد. در کشور ما در گذشته و حال هنرمندجماعت آزاد نبود تا هنرش را که انعکاسی از خواسته ها و آرزوها و مشکلات مردم باشد ابراز کند و بگوید و اصولا نقش هنری هنرمند یکی شدن با مردم بود و هست و در جهت بالا بردن رشد فکری مردم می بایستی حرکت و فعالیت کند و خود دلکش بسیار مواظب این مسائل بود و نقش هنری خودش را بسیار خوب ایفا کرد.