منوچهر متکی، وزیر امور خارجه برکنار شده ایران، روز یکشنبه با اشاره به این‌که از پیش در جریان برکناری‌اش قرار نگرفته و از مراسم تودیع و معارفه نیز بی‌اطلاع بوده است، برکناری‌اش در حین انجام مأموریت را «غیر اسلامی و توهین آمیز» خواند.
منوچهر متکی هفته پیش در حالی که در سفر سنگال به سر می‌برد به دستور محمود احمدی‌نژاد از وزارت امور خارجه برکنار شد.
وزیر امور خارجه سابق ایران روز یکشنبه در گفت و گو با خبرگزاری مهر، با اعلام این‌که در شب سفر به چند کشور با محمود احمدی‌نژاد دیدار داشته و در مورد موضوع سفرها تبادل نظر کرده‌است، افزود: «هرگز» در جریان نبوده است که به فاصله «۲۴» ساعت پس از عزیمتش به مأموریت فرد دیگری جایگزین وی خواهد شد.
وی که در مراسم تودیع خود حضور نداشت همچنین بی‌خبری‌اش از تعیین روز تودیع و معارفه را «مضحک» خواند و برکناری یک وزیر در حین انجام مأموریت را «غیر اسلامی، خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک و توهین‌آمیز» دانست.
این در حالی است که رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از انتشار خبر برکناری منوچهر متکی اعلام کرد که «بر اساس اعلام دفتر ریاست جمهوری»، اصل موضوع برکناری آقای متکی، «قبلا» مطرح شده بود.
همچنین محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور در مراسم تودیع و معارفه وزیر امور خارجه که روز شنبه، ۲۷ آذر، بدون حضور آقای متکی برگزار شد، اعلام کرد که آقای احمدی‌نژاد پیش از سفر منوچهر متکی به سنگال، در خصوص برکناری وی «به صورت مفصل» با او صحبت کرده و آقای متکی در جریان این تغییر بوده است.
آقای رحیمی افزود: «هیچ مسئولی در نظام اسلامی به این وضع از مسئولیت خداحافظی نمی‌کند چون جنبه اخلاقی ندارد و احترام متکی در دولت همچنان محفوظ است.»
با این‌حال آقای متکی روز یکشنبه با رد گفته‌های آقای رحیمی مبنی بر آگاهی قبلی وی از تعیین سرپرست جدید برای وزارت امور خارجه، بر ضرورت «رعایت صداقت در گفتار به ویژه از سوی مسئولین» تأکید کرد.
خبر برکناری منوچهر متکی و جایگزین شدن علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در تاریخ ۲۸ آبان و به طور ناگهانی از سوی دفتر ریاست جمهوری اعلام شد و این در حالی بود که در آن زمان آقای متکی در سمت وزیر امور خارجه برای ابلاغ پیام محمود احمدی‌نژاد به رئیس جمهوری سنگال در این کشور به سر می‌برد.
در مراسم تودیع وی و معارفه سرپرست جدید وزارت خارجه که با حضور معاون اول محمود احمدی‌نژاد، قائم مقام وزیر خارجه و جمعی از اعضای این وزارتخانه برگزار شد آقای رحیمی اعلام کرد که «مراسم اصلی» تودیع قرار است با حضور محمود احمدی‌نژاد و تمامی اعضای دولت صورت بگیرد.
وی همچنین ضمن تقدیر از عملکرد آقای متکی در مدت بیش از پنج سال وزارت، افزود: «رئیس جمهور با متکی برای مسئولیت دیگری در دولت مذاکره کرده و بعد از استراحتی کوتاه به یکی از امور در دولت دعوت می‌شود.»
پایگاه اطلاع رسانی رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه، ۲۲ آذر، از برکناری منوچهر متکی و جانشینی علی اکبر صالحی به عنوان سرپرست موقت وزارت امور خارجه خبر داد و محمود احمدی نژاد نیز در نامه‌ای خطاب به منوچهر متکی از «زحمات و خدمات» وی در دوران تصدی مسئولیت وزارت امور خارجه قدردانی کرد.
واکنش‌ها به برکناری منوچهر متکی
نحوه برکناری ناگهانی منوچهر متکی از سوی محمود احمدی‌نژاد در زمانی که آقای متکی در سفر دیپلماتیک به سر می‌برد، انتقاداتی را در سطح نظام جمهوری اسلامی به همراه داشته است.
به گزارش خبرگزاری مهر، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه، در انتقاد از شیوه برکناری آقای متکی گفت: «البته حق این بود چنانچه بحث بر سر جابجایی وزیر خارجه است با تدبیر و حفظ حرمت تغییر وزیر انجام گیرد نه در حین سفر جابجایی صورت گیرد که به تفسیرهای نامناسب نسبت به شرایط کشور دامن زند.»
همچنین خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا گزارش داده است که کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز یکشنبه اعلام کرد: «این برکناری می‌توانست در فضایی بهتر و کاملا اخلاقی‌تر که سبب وهن مسئولین و نظام نشود انجام گیرد. در سفر بودن متکی و مذاکره با مقامات خارجی برای بسیاری از نمایندگان ایجاد سوال کرده است.»
پیش از این نیز احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و نماینده مردم تهران ضمن تأکید بر این که برکناری وزیر امور خارجه بر اساس قانون از اختیارات رئیس جمهور است تصریح کرد: «اما نحوه برخورد ایشان (آقای احمدی‌نژاد) و شیوه برکناری وی نادرست است و اتفاقی که در این زمینه افتاده، اتفاقی بسیار نامیمون است.»
علاء‌الدین بروجردی، رئيس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی یک روز پس برکناری منوچهر متکی با اظهار این‌که «مجلس در جریان این اقدام نبوده است»، از برکناری آقای متکی در زمانی که وی در سفر بود، ابراز تعجب کرد و گفت: «موضوع برکناری منوچهر متکی اصلا مطرح نبود.»
همچنین حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئيس کميته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به «خلاف عرف» بودن این نوع تغییر افزود: «کسی که به عنوان نماینده رسمی کشور در مأموریت است این که در محل مأموریت برکنار شود کاری خلاف عرف است... نوع تغییر خلاف عرف بود و ما منتظر روشنگری رئیس جمهوری در این باره هستیم.»
علاوه بر این ۱۳ نماینده مجلس نیز روز یکشنبه، در تذکرات کتبی خود به محمود احمدی‌نژاد، در مورد نحوه برکناری منوچهر متکی انتقاد کردند.
۱۰ تن از این نمایندگان، از جمله علی مطهری، الیاس نادران، احمدی توکلی، محمد دهقان و حسین سبحانی‌نیا در یک نامه جمعی خواستار توضیح در مورد برکناری منوچهر متکی شده‌اند.
همچنین ۳ تن دیگر از اعضای مجلس، نمایندگان تفت و میبد، سمنان و ایلام نیز به طور جداگانه در این مورد به آقای احمدی‌نژاد تذکر داده‌اند.
در همین حال به نوشته وبسایت «تابناک»، نزدیک به محسن رضایی، مقامات سنگال نیز از این اقدام محمود احمدی‌نژاد حین سفر آقای متکی به این کشور انتقاد کرده و خواهان عذرخواهی رسمی ایران از این کشور شده‌اند.
تابناک می‌افزاید که «ظاهرا» سفارت سنگال در تهران با ارسال پیامی به وزارت خارجه، خواستار عذرخواهی رسمی مقامات جمهوری اسلامی از سنگال شده‌اند و همچنین مقامات سنگال هشدار داده‌اند که اگر به صورت رسمی از این کشور عذرخواهی نشود، سفارت خود را در تهران تعطیل خواهند کرد.
منوچهر متکی هفته پیش در حالی که در سفر سنگال به سر می‌برد به دستور محمود احمدی‌نژاد از وزارت امور خارجه برکنار شد.
وزیر امور خارجه سابق ایران روز یکشنبه در گفت و گو با خبرگزاری مهر، با اعلام این‌که در شب سفر به چند کشور با محمود احمدی‌نژاد دیدار داشته و در مورد موضوع سفرها تبادل نظر کرده‌است، افزود: «هرگز» در جریان نبوده است که به فاصله «۲۴» ساعت پس از عزیمتش به مأموریت فرد دیگری جایگزین وی خواهد شد.
وی که در مراسم تودیع خود حضور نداشت همچنین بی‌خبری‌اش از تعیین روز تودیع و معارفه را «مضحک» خواند و برکناری یک وزیر در حین انجام مأموریت را «غیر اسلامی، خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک و توهین‌آمیز» دانست.
این در حالی است که رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از انتشار خبر برکناری منوچهر متکی اعلام کرد که «بر اساس اعلام دفتر ریاست جمهوری»، اصل موضوع برکناری آقای متکی، «قبلا» مطرح شده بود.
همچنین محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور در مراسم تودیع و معارفه وزیر امور خارجه که روز شنبه، ۲۷ آذر، بدون حضور آقای متکی برگزار شد، اعلام کرد که آقای احمدی‌نژاد پیش از سفر منوچهر متکی به سنگال، در خصوص برکناری وی «به صورت مفصل» با او صحبت کرده و آقای متکی در جریان این تغییر بوده است.
آقای رحیمی افزود: «هیچ مسئولی در نظام اسلامی به این وضع از مسئولیت خداحافظی نمی‌کند چون جنبه اخلاقی ندارد و احترام متکی در دولت همچنان محفوظ است.»
با این‌حال آقای متکی روز یکشنبه با رد گفته‌های آقای رحیمی مبنی بر آگاهی قبلی وی از تعیین سرپرست جدید برای وزارت امور خارجه، بر ضرورت «رعایت صداقت در گفتار به ویژه از سوی مسئولین» تأکید کرد.
خبر برکناری منوچهر متکی و جایگزین شدن علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در تاریخ ۲۸ آبان و به طور ناگهانی از سوی دفتر ریاست جمهوری اعلام شد و این در حالی بود که در آن زمان آقای متکی در سمت وزیر امور خارجه برای ابلاغ پیام محمود احمدی‌نژاد به رئیس جمهوری سنگال در این کشور به سر می‌برد.
در مراسم تودیع وی و معارفه سرپرست جدید وزارت خارجه که با حضور معاون اول محمود احمدی‌نژاد، قائم مقام وزیر خارجه و جمعی از اعضای این وزارتخانه برگزار شد آقای رحیمی اعلام کرد که «مراسم اصلی» تودیع قرار است با حضور محمود احمدی‌نژاد و تمامی اعضای دولت صورت بگیرد.
وی همچنین ضمن تقدیر از عملکرد آقای متکی در مدت بیش از پنج سال وزارت، افزود: «رئیس جمهور با متکی برای مسئولیت دیگری در دولت مذاکره کرده و بعد از استراحتی کوتاه به یکی از امور در دولت دعوت می‌شود.»
پایگاه اطلاع رسانی رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه، ۲۲ آذر، از برکناری منوچهر متکی و جانشینی علی اکبر صالحی به عنوان سرپرست موقت وزارت امور خارجه خبر داد و محمود احمدی نژاد نیز در نامه‌ای خطاب به منوچهر متکی از «زحمات و خدمات» وی در دوران تصدی مسئولیت وزارت امور خارجه قدردانی کرد.
واکنش‌ها به برکناری منوچهر متکی
نحوه برکناری ناگهانی منوچهر متکی از سوی محمود احمدی‌نژاد در زمانی که آقای متکی در سفر دیپلماتیک به سر می‌برد، انتقاداتی را در سطح نظام جمهوری اسلامی به همراه داشته است.
به گزارش خبرگزاری مهر، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه، در انتقاد از شیوه برکناری آقای متکی گفت: «البته حق این بود چنانچه بحث بر سر جابجایی وزیر خارجه است با تدبیر و حفظ حرمت تغییر وزیر انجام گیرد نه در حین سفر جابجایی صورت گیرد که به تفسیرهای نامناسب نسبت به شرایط کشور دامن زند.»
همچنین خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا گزارش داده است که کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز یکشنبه اعلام کرد: «این برکناری می‌توانست در فضایی بهتر و کاملا اخلاقی‌تر که سبب وهن مسئولین و نظام نشود انجام گیرد. در سفر بودن متکی و مذاکره با مقامات خارجی برای بسیاری از نمایندگان ایجاد سوال کرده است.»
پیش از این نیز احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و نماینده مردم تهران ضمن تأکید بر این که برکناری وزیر امور خارجه بر اساس قانون از اختیارات رئیس جمهور است تصریح کرد: «اما نحوه برخورد ایشان (آقای احمدی‌نژاد) و شیوه برکناری وی نادرست است و اتفاقی که در این زمینه افتاده، اتفاقی بسیار نامیمون است.»
علاء‌الدین بروجردی، رئيس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی یک روز پس برکناری منوچهر متکی با اظهار این‌که «مجلس در جریان این اقدام نبوده است»، از برکناری آقای متکی در زمانی که وی در سفر بود، ابراز تعجب کرد و گفت: «موضوع برکناری منوچهر متکی اصلا مطرح نبود.»
همچنین حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئيس کميته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به «خلاف عرف» بودن این نوع تغییر افزود: «کسی که به عنوان نماینده رسمی کشور در مأموریت است این که در محل مأموریت برکنار شود کاری خلاف عرف است... نوع تغییر خلاف عرف بود و ما منتظر روشنگری رئیس جمهوری در این باره هستیم.»
علاوه بر این ۱۳ نماینده مجلس نیز روز یکشنبه، در تذکرات کتبی خود به محمود احمدی‌نژاد، در مورد نحوه برکناری منوچهر متکی انتقاد کردند.
۱۰ تن از این نمایندگان، از جمله علی مطهری، الیاس نادران، احمدی توکلی، محمد دهقان و حسین سبحانی‌نیا در یک نامه جمعی خواستار توضیح در مورد برکناری منوچهر متکی شده‌اند.
همچنین ۳ تن دیگر از اعضای مجلس، نمایندگان تفت و میبد، سمنان و ایلام نیز به طور جداگانه در این مورد به آقای احمدی‌نژاد تذکر داده‌اند.
در همین حال به نوشته وبسایت «تابناک»، نزدیک به محسن رضایی، مقامات سنگال نیز از این اقدام محمود احمدی‌نژاد حین سفر آقای متکی به این کشور انتقاد کرده و خواهان عذرخواهی رسمی ایران از این کشور شده‌اند.
تابناک می‌افزاید که «ظاهرا» سفارت سنگال در تهران با ارسال پیامی به وزارت خارجه، خواستار عذرخواهی رسمی مقامات جمهوری اسلامی از سنگال شده‌اند و همچنین مقامات سنگال هشدار داده‌اند که اگر به صورت رسمی از این کشور عذرخواهی نشود، سفارت خود را در تهران تعطیل خواهند کرد.
