یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه، ششم خرداد، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه گفت که اگر ایران توافقی هسته‌ای با قدرت‌های جهانی امضا کند پذیرش بازدید از مراکز نظامی ایران هم باید جزئی از آن باشد.
ایران و قدرت‌های جهانی می‌کوشند تا مهلت پایان ماه ژوئن (دهم تیرماه) به توافق نهایی هسته‌ای دست یابند، اما هم‌اینک مسئله اجازه بازدید از مراکز نظامی ایران تبدیل به یکی از موانع پرمناقشه در مسیر رسیدن به توافق نهایی شده است.
یوکیا آمانو روز چهارشنبه تایید کرد که تهران با اجرای پروتکل الحاقی در پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای معروف به ان‌پی‌تی موافقت کرده است؛ پروتکلی که بر پایه آن اجازه بازدید سرزده از مراکز هسته‌ای، و در صورت لازم، مراکز نظامی ایران، داده می‌شود.
هم‌اینک اما در زمینه تفسیر این پروتکل اختلاف نظرهای فراوانی بروز کرده و طرف‌ها تا پذیرش کامل تفسیرهای یکدیگر راه درازی در پیش دارند.
آقای آمانو روز چهارشنبه در مصاحبه خود با خبرگزاری فرانسه و همچنین روزنامه فرانسوی لوموند گفت که اگر توافق نهایی امضا شود، ایران با همان دسته از بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مواجه خواهد شد که هریک از ۱۲۰ کشور ملحق‌شده به پروتکل الحاقی با آن مواجه هستند.
او افزود که «وقتی متوجه ناهمخوانی‌هایی بشویم یا زمانی که شک و تردیدی داشته باشیم ممکن است برای نمونه درخواست بازرسی از مکان‌های مختلفی را بدهیم که این ممکن است شامل مراکز نظامی هم بشود.»
مدیرکل آژانس در ادامه گفت: «البته به خاطر حساسیت این مراکز به مقداری ملاحظه نیاز خواهد بود، اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حق دارد درخواست بازرسی از تمامی مکان‌ها، از جمله مکان‌های نظامی، را بدهد.»
آقای آمانو اضافه کرد که زمانی که توافق نهایی به‌دست بیاید «چندین ماه لازم خواهد بود» تا مشخص شود آیا برنامه هسته‌ای ایران ابعاد نظامی داشته یا نه، و «سال‌ها طول خواهد کشید تا بتوانیم با اطمینان خاطر بگوییم که تمامی فعالیت‌های [هسته‌ای] ایران برای مقاصد صلح‌آمیز بوده است».
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، هفته گذشته اعطای اجازه به بازرسان هسته‌ای برای بازدید از مراکز نظامی ایران یا مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای ایران را منتفی دانست.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز گفته است که پروتکل الحاقی اجازه «مقداری دسترسی» را می‌دهد، اما بازرسی از مراکز نظامی جزئی از آن نیست.
دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی برای ادامه نگارش پیش‌نویس متن توافق نهایی اتمی با یک روز تاخیر، روز چهارشنبه ششم خرداد در وین آغاز شد.
