هفتهنامه بینالمللی نیوساینتیست در مقاله تازهای به جستجوی علل دست نیافتن ایران و گروه ۱+۵ به توافق نهایی در مهلت مقرر، یعنی روز سوم آذر، پرداخته است.
ایران و قدرتهای جهانی روز سوم آذر اعلام کردند که مهلت مذاکرات خود را حدود هفت ماه دیگر تمدید کردهاند اما درباره جزئیات و دلایل عدم توافق خود اطلاعات دقیقی ارائه ندادهاند.
نیوساینتیست در مقالهای که روز چهارم آذر (۲۵ نوامبر) منتشر کرده مینویسد که علت این عدم توافق را باید در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که اوایل ماه جاری منتشر شده جست.
به نوشته این هفتهنامه، بهویژه آن بخش از گزارش آژانس را باید مورد توجه قرار داد که میگوید: «آژانس نمیتواند با اطمینان کامل بگوید که ایران دیگر فعالیتها و مواد هستهای اعلامنشدهای ندارد.»
آژانس در این رابطه به این امر اعتراض دارد که تهران تمامی دسترسیهایی که قولش را داده بود به بازرسان اعطا نکرده و در این خصوص بهویژه از سایت پارچین نام میبرد.
پارچین در جنوب شرق تهران محلی است که بنا بر برخی گزارشها ظن آن میرود که جمهوری اسلامی در آن چاشنیهای انفجاری و جابهجایی نوترون آزمایش کرده باشد، آزمایشهایی که میتواند به ساخت بمب اتم کمک کند.
نیوساینتیست مینویسد که طرفهای مذاکره ایران و گروه ۱+۵، اوایل ماه جاری گفتند که قصد دارند مذاکره در مورد مسئله بازرسی از پارچین را پس از ۲۴ نوامبر (سوم آذر) از سر بگیرند، امری که «نشان میدهد طرفها میدانستند مذاکرات تا این مهلت به پایان نخواهد رسید.»
آژانس بینالمللی انرژی به تازگی اعلام کردهاست که ایران طبق توافق با آژانس باید در پنج مورد به پرسشهای این نهاد پاسخ میداد، اما در دو مورد، ایران از ارائه پاسخ خودداری کردهاست.
موضوع «آزمایش چاشنیهای انفجاری» و «شبیهسازی رایانهای مرتبط با انفجار هستهای»، دو موردی هستند که به گفته یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس، هنوز از سوی ایران درباره آنها شفافسازی صورت نگرفتهاست.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در ارتباط با اصرار آژانس برای این بازرسیها گفته است که جمهوری اسلامی «هیچ نوع بازرسی یا پروسه ویژهای» را در ارتباط با تاسیسات اتمی خود نمیپذیرد.
در واکنشی جداگانه، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز در خصوص درخواستهای بازرسی هستهای گفته است: «ما مدام همکاری میکنیم، [اما] آنها حرفهای کلفتتر میزنند.»
نصرت واحدی، کارشناس فیزیک اتمی و استاد پیشین دانشگاه مونیخ، در گفتوگو با رادیو فردا میگوید که دلیل خودداری مقامهای ایرانی از موافقت با بازرسی ماموران آژانس از پایگاه نظامی پارچین، میتواند، نشانهای از انجام آزمایش انفجاری در این پایگاه باشد.