روزنامه «وال‌استریت جورنال» با استناد به سخنان مقامات آمریکایی و افغان می‌نویسد که حکومت ایران با گسترش فعالیت خیریه و کمک‌رسانی و همزمان توسعه شبکه اطلاعاتی خود در افغانستان می‌کوشد تا خلاء ناشی از خروج نظامیان آمریکا از خاک این کشور در سال ۲۰۱۴ را پر کند.
با وجودی‌که ابعاد مالی طرح‌ها و فعالیت‌های کمک‌رسانی ایران به هیچ وجه با بودجه چندین میلیارد دلاری که آمریکا صرف می‌کند قابل مقایسه نیست توانایی ایران در سازمان دادن شبکه‌های مردمی و کار نزدیک با خود افغان‌ها باعث می‌شود که نفوذ و تاثیرگذاری این کشور به مراتب بیشتر از آمریکا باشد. در صورت وقوع رویارویی نظامی بین ایران و آمریکا چنین شرایطی می‌تواند زمینه مناسبی برای ضربه زدن به اهداف آمریکایی در خاک افغانستان را فراهم کند.
«وال‌استریت جورنال» به نقل از یک مقام ارشد در دفتر ریاست جمهوری افغانستان بدون ذکر نام وی می‌نویسد: «ایران در اینجا نفوذ واقعی و جدی دارد. با یک اشاره دست می‌توانند بیست هزار افغان را بسیج کنند. این بسیار خطرناک‌تر از پدیده بمب‌گذاری انتحاری است که معمولا از پاکستان می‌آیند. در مورد شورشیان و مهاجمان حداقل می‌توان آنها را تشخیص داد و با آنها جنگید اما نفوذ سیاسی و فرهنگی ایران را نمی‌توان به راحتی دید و بنابر این مقابله با آن بسیار دشوارتر است.»
شمار زیادی از مقامات ارشد دولت افغانستان طی سال‌های گذشته از ایران کمک دریافت کرده‌اند. حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان دو سال پیش اعتراف کرد که دفتر وی بارها از ایران کمک دریافت کرده و گاهی چمدان‌های حاوی یک میلیون یورو پول نقد در مقابل داشتن روابط صمیمانه معاوضه شده‌است.
افغانستان به عنوان کشوری که با ایران مناسبات دوستانه دارد می‌تواند در اقدامات تهران برای مقابله با انزوای بین‌المللی نقش مهمی داشته باشد. به خصوص در شرایطی که سوریه یعنی تنها هم‌پیمان منطقه‌ای ایران درگیر جنگ داخلی است و گروه حزب‌الله لبنان نیز تحت تاثیر این بحران به موضع تدافعی افتاده‌است نفوذ ایران در افغانستان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ایران با نیمی از مردم افغانستان پیوندهای فرهنگی و زبانی نزدیکی دارد. حدود پنجاه درصد از افغان‌ها به لهجه‌های مختلف فارسی صحبت می‌کنند. میلیون‌ها نفر از افغان‌ها در سال‌های جنگ داخلی آن کشور ساکن ایران بودند و هنوز هم رقمی بالغ بر یک میلیون نفر در ایران مشغول به کار هستند. ایران تامین‌کننده برق مناطق غربی افغانستان و از جمله شهر هرات است که فاصله آن با مرز ایران کمتر از صد کیلومتر است. در عین حال اقلیت قابل توجهی از افغان‌ها شیعه‌مذهب هستند.
گزینش دقیق
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید که بازوی اصلی نفوذ ایران در غرب افغانستان کمیته امداد امام خمینی است که در حقیقت یک شبکه پنهانی از فعالیت‌های گوناگون است که علاوه بر ایران در بسیاری از کشورهای دیگر فعالیت می‌کند. دولت آمریکا دو سال پیش شاخه این تشکیلات در لبنان را به خاطر کمک به گروه حزب‌الله در فهرست سیاه قرار داد.
برخلاف «اداره توسعه و کمک‌های بین‌المللی دولت آمریکا» که کمک‌های خود به مردم افغانستان را از طریق پیمانکاران و واسطه‌های بخش خصوصی سازماندهی کرده و حتی در مواردی آمریکایی بودن کمک‌ها را پنهان می‌کند، کمیته امداد امام خمینی مستقیما با خود افغان‌ها کار می‌کند و در فعالیت‌های خود کمک‌های اقتصادی و عمرانی را با گستراندن شبکه‌های اطلاعاتی ترکیب می‌کند.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» از قول یک مرد افغان که برای شبکه امداد امام خمینی کار کرده می‌نویسد که به هنگام استخدام این افراد باید از یک روند گزینش دقیق عبور کرده و تمام اطلاعات مربوط به سابقه و خانواده خود را ارائه دهند. مقامات آمریکایی معتقدند که کمیته امداد امام خمینی از یک چنین روش‌هایی استفاده می‌کند تا کمک‌های خود را فقط به افرادی برساند که به نوعی به حکومت ایران وفادار هستند.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل و کنسولگری این کشور در شهر هرات حاضر نشدند در این موارد با خبرنگاران این روزنامه گفت‌وگو کنند.
یک مقام ارشد آمریکایی پیش بینی می‌کند که تمام تلاش‌های ایران به شکست خواهد انجامید چون اکثر افغان‌ها به ایران و اقدامات آن کشور سوء ظن دارند. به گفته وی افغان‌ها می‌دانند که دوست واقعی آنها چه کشوری است. آمریکا یک رابطه طولانی‌مدت با افغانستان دارد و این مناسبات پابرجا خواهند ماند ولی مناسبات با ایران چنین نیست.
در شهر هرات کمیته امداد امام خمینی علاوه بر وام مسکن سهمیه‌های ماهانه نفت، شکر، چای و دارو در میان ساکنان توزیع می‌کند. یک مرد افغان به نام علی می‌گوید: «به عنوان انسان ما از هر کسی که به ما کمک کند کمک دریافت می‌کنیم. آمریکایی‌ها این جا غایب‌اند.»
یکی از دریافت‌کنندگان کمک‌های کمیته امداد امام خمینی زن جوانی است به اسم معصومه کریمی. وی و نامزدش قبل از ازدواج برای تامین هزینه‌های عروسی و بخشی از مبلمان و وسایل آشپزخانه از این تشکیلات کمک دریافت کرده‌اند. زوج دیگری نیز که هزینه مراسم عروسی خود را از این کمیته دریافت کرده‌اند می گویند: «ایرانی‌ها از آمریکا کمک و فعالیت بیشتری می‌کنند. اکنون ایران در تمام جنبه‌های زندگی ما است.»
این دو زوج ساکن یکی از محلات شهر هرات به نام «جبرئیل» هستند. بخش زیادی از ساکنان این محله از قوم هزاره هستند که مثل اکثریت جمعیت ایران شیعه‌مذهب‌اند. کمیته امداد امام خمینی در این محله مدرسه، کتابخانه، درمانگاه و راه‌های آسفالت شده ساخته‌است که هنوز هم در افغانستان پدیده‌های نادری هستند. در یکی از روزهای اخیر انبوهی از کتاب‌های جدید چاپ ایران که روی جلد آنها تصویر آیت‌الله خامنه‌ای چاپ شده‌است در کتابخانه محله انبار شده و منتظر توزیع بین کودکان بود.
خبرنگار روزنامه «وال‌استریت جورنال» در ادامه گزارش خود از شهر هرات می‌نویسد که کتابخانه کمیته امداد خمینی فقط محلی برای تبلیغات مذهبی و به نفع رژیم ایران نیست. یکی از اتاق‌های کتابخانه مخصوص آموزش زبان انگلیسی به دختران نوجوان است. علاوه بر این کلاس‌هایی هم برای آموزش کامپیوتر، علوم و ریاضیات برگزار می‌کند. مدیر این کتابخانه می‌گوید: «مسلما من خوشحال می‌شدم اگر آمریکایی‌ها یک چنین کمک‌هایی به ما می‌کردند ولی اینطور نیست. به همین خاطر من از کمک‌های ایران استفاده می‌کنم.»
البته یکی از کارکنان کتابخانه می‌گوید که آنها قدرت انتخاب زیادی ندارند. مقامات کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر هرات چند ماه پیش تهدید کرده بودند که اگر کتابخانه برنامه‌های بیشتری برای معرفی و تبلیغ به نفع ایران نداشته باشد بودجه و کمک‌ها را قطع خواهند کرد.
به گفته این کارمند کتابخانه یکی دیگر از خواست‌های مقامات ایرانی برگزاری مراسمی به مناسبت روز درگذشت آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بوده‌است. کتابخانه که به کمک‌های دولت ایران محتاج است موافقت کرده که کلاس‌های مربوط به معرفی فرهنگ ایرانی را افزایش دهد.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید که «قدرت نرم» تنها طرح و شیوه عمل ایران نیست. مقامات ولایت هرات می گویند که در دوره‌های اخیر میزان فعالیت گروه‌های شورشی مسلح که از سوی ایران حمایت می‌شوند افزایش یافته‌است. داود صبا رئیس دولت محلی هرات می‌گوید: «این شورشی‌ها در ایران منطقه امن دارند و علیه دولت افغانستان می‌جنگند.»
در ماه اوت همین روزنامه گزارش داد که حکومت ایران به گروه طالبان اجازه داده که در ایران دفتر باز کنند. ایران با هدف اعمال فشار به نیروهای خارجی مستقر در افغانستان و تسریع زمان خروج آنها در دوره اخیر از گروه‌های مسلح که با دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی می‌جنگند حمایت بیشتری می‌کند.
محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران در ملاقاتی با حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان گفت اگر آمریکا و یا اسرائیل به خاک ایران حمله کنند ایران نیز در مقابل به نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان حمله خواهد کرد.
دیپلمات‌های غربی معتقدند که افزایش فعالیت‌های ایران در افغانستان واکنشی است به فشارهای غرب و به خصوص تحریم‌های اقتصادی که در سال اخیر فشار زیادی به ایران وارد کرده‌اند. یک مقام ارشد دولت افغانستان می‌گوید: «ایرانی‌ها نمی‌توانند به لندن و یا واشنگتن حمله کنند ولی می‌توانند به افغانستان حمله کنند.»
بودجه کلان رسانه‌ای
مقامات افغان می گویند که دستگاه دیپلماتیک ایران از مدت‌ها پیش بودجه‌های کلانی را به رسانه‌های افغان اختصاص داده‌است و در ماه اوت امسال مقامات سفارت ایران در کابل در تلاش برای ایجاد شبکه‌ای از رسانه‌های افغان که صدا و دیدگاه‌های ایران را منعکس کنند با مدیران شبکه‌های تلویزیونی و سه روزنامه افغان دیدار کرده‌اند. دستگاه امنیتی افغانستان به این اقدام واکنش نشان داد و چند خبرنگار ایرانی را به اتهام جاسوسی دستگیر کرد. هنوز هم یکی از خبرنگاران خبرگزاری حکومتی فارس در زندان است.
مبارز رشیدی معاون وزارت فرهنگ و اطلاع‌رسانی افغانستان می‌گوید که ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا نیز برای منعکس نمودن دیدگاه‌های طرفدار غرب رسانه‌های متعددی را در افغانستان دایر کرده‌اند. ولی او بر یک نکته اساسی در تمایز فعالیت‌های رسانه‌ای تاکید کرده و می‌گوید که افغانستان از کار رسانه‌هایی که به آزادی اطلاع‌رسانی معتقد هستند حمایت و استقبال می‌کند.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید برخلاف آمریکا که اکثر کمک‌های مالی و عمرانی آن روی ولایت‌های ناامن و مناطق نفوذ طالبان متمرکز شده‌است ایران فقط به افراد و بخش‌هایی کمک می‌کند که به نوعی از ایران طرفداری می‌کنند.
کسب روادید یا اجازه ورود به ایران یکی از ابزارهای نیرومند برای جلب حمایت یا پاداش به طرفداران حکومت ایران است. یک مقام غربی در شهر هرات می‌گوید که کنسولگری ایران در هرات فقط به آن عده از افغان‌هایی که وفاداری خود را به جمهوری اسلامی ایران ثابت کنند اجازه می‌دهد که برای معالجه و یا زیارت به ایران سفر کنند.
غلام سید راشد مدیر اداره بهداشت ولایت هرات در سال ۲۰۰۸ با نمونه‌ای از سختگیری‌های ایران مواجه شد. وی به عنوان مقام مسئول بهداشتی منطقه قصد داشت از درمانگاه سبز پارسیان که محل تعیین افرادی است که برای معالجه به ایران اعزام می‌شوند بازدید کند. ولی مسئولان این درمانگاه که با بودجه ایران اداره می‌شود به وی اجازه ورود ندادند.
این مقام دستور داد که تا زمان انجام این بازرسی درمانگاه را تعطیل کنند ولی دو روز بعد یک مقام ارشد در ولایت هرات دستور وی را لغو کرد و درمانگاه به کار خود ادامه داد. مسئول فعلی این درمانگاه می‌گوید که از این مشکل بی‌اطلاع است و وجود هرگونه فعالیت به نفع ایران را در محیط این درمانگاه تکذیب می‌کند. اما آقای راشد می‌گوید که از آن زمان به بعد وی و اعضای خانواده‌اش از دریافت ویزای ایران محروم شده‌اند.
با وجودی‌که ابعاد مالی طرح‌ها و فعالیت‌های کمک‌رسانی ایران به هیچ وجه با بودجه چندین میلیارد دلاری که آمریکا صرف می‌کند قابل مقایسه نیست توانایی ایران در سازمان دادن شبکه‌های مردمی و کار نزدیک با خود افغان‌ها باعث می‌شود که نفوذ و تاثیرگذاری این کشور به مراتب بیشتر از آمریکا باشد. در صورت وقوع رویارویی نظامی بین ایران و آمریکا چنین شرایطی می‌تواند زمینه مناسبی برای ضربه زدن به اهداف آمریکایی در خاک افغانستان را فراهم کند.
«وال‌استریت جورنال» به نقل از یک مقام ارشد در دفتر ریاست جمهوری افغانستان بدون ذکر نام وی می‌نویسد: «ایران در اینجا نفوذ واقعی و جدی دارد. با یک اشاره دست می‌توانند بیست هزار افغان را بسیج کنند. این بسیار خطرناک‌تر از پدیده بمب‌گذاری انتحاری است که معمولا از پاکستان می‌آیند. در مورد شورشیان و مهاجمان حداقل می‌توان آنها را تشخیص داد و با آنها جنگید اما نفوذ سیاسی و فرهنگی ایران را نمی‌توان به راحتی دید و بنابر این مقابله با آن بسیار دشوارتر است.»
شمار زیادی از مقامات ارشد دولت افغانستان طی سال‌های گذشته از ایران کمک دریافت کرده‌اند. حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان دو سال پیش اعتراف کرد که دفتر وی بارها از ایران کمک دریافت کرده و گاهی چمدان‌های حاوی یک میلیون یورو پول نقد در مقابل داشتن روابط صمیمانه معاوضه شده‌است.
افغانستان به عنوان کشوری که با ایران مناسبات دوستانه دارد می‌تواند در اقدامات تهران برای مقابله با انزوای بین‌المللی نقش مهمی داشته باشد. به خصوص در شرایطی که سوریه یعنی تنها هم‌پیمان منطقه‌ای ایران درگیر جنگ داخلی است و گروه حزب‌الله لبنان نیز تحت تاثیر این بحران به موضع تدافعی افتاده‌است نفوذ ایران در افغانستان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ایران با نیمی از مردم افغانستان پیوندهای فرهنگی و زبانی نزدیکی دارد. حدود پنجاه درصد از افغان‌ها به لهجه‌های مختلف فارسی صحبت می‌کنند. میلیون‌ها نفر از افغان‌ها در سال‌های جنگ داخلی آن کشور ساکن ایران بودند و هنوز هم رقمی بالغ بر یک میلیون نفر در ایران مشغول به کار هستند. ایران تامین‌کننده برق مناطق غربی افغانستان و از جمله شهر هرات است که فاصله آن با مرز ایران کمتر از صد کیلومتر است. در عین حال اقلیت قابل توجهی از افغان‌ها شیعه‌مذهب هستند.
گزینش دقیق
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید که بازوی اصلی نفوذ ایران در غرب افغانستان کمیته امداد امام خمینی است که در حقیقت یک شبکه پنهانی از فعالیت‌های گوناگون است که علاوه بر ایران در بسیاری از کشورهای دیگر فعالیت می‌کند. دولت آمریکا دو سال پیش شاخه این تشکیلات در لبنان را به خاطر کمک به گروه حزب‌الله در فهرست سیاه قرار داد.
برخلاف «اداره توسعه و کمک‌های بین‌المللی دولت آمریکا» که کمک‌های خود به مردم افغانستان را از طریق پیمانکاران و واسطه‌های بخش خصوصی سازماندهی کرده و حتی در مواردی آمریکایی بودن کمک‌ها را پنهان می‌کند، کمیته امداد امام خمینی مستقیما با خود افغان‌ها کار می‌کند و در فعالیت‌های خود کمک‌های اقتصادی و عمرانی را با گستراندن شبکه‌های اطلاعاتی ترکیب می‌کند.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» از قول یک مرد افغان که برای شبکه امداد امام خمینی کار کرده می‌نویسد که به هنگام استخدام این افراد باید از یک روند گزینش دقیق عبور کرده و تمام اطلاعات مربوط به سابقه و خانواده خود را ارائه دهند. مقامات آمریکایی معتقدند که کمیته امداد امام خمینی از یک چنین روش‌هایی استفاده می‌کند تا کمک‌های خود را فقط به افرادی برساند که به نوعی به حکومت ایران وفادار هستند.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل و کنسولگری این کشور در شهر هرات حاضر نشدند در این موارد با خبرنگاران این روزنامه گفت‌وگو کنند.
یک مقام ارشد آمریکایی پیش بینی می‌کند که تمام تلاش‌های ایران به شکست خواهد انجامید چون اکثر افغان‌ها به ایران و اقدامات آن کشور سوء ظن دارند. به گفته وی افغان‌ها می‌دانند که دوست واقعی آنها چه کشوری است. آمریکا یک رابطه طولانی‌مدت با افغانستان دارد و این مناسبات پابرجا خواهند ماند ولی مناسبات با ایران چنین نیست.
در شهر هرات کمیته امداد امام خمینی علاوه بر وام مسکن سهمیه‌های ماهانه نفت، شکر، چای و دارو در میان ساکنان توزیع می‌کند. یک مرد افغان به نام علی می‌گوید: «به عنوان انسان ما از هر کسی که به ما کمک کند کمک دریافت می‌کنیم. آمریکایی‌ها این جا غایب‌اند.»
یکی از دریافت‌کنندگان کمک‌های کمیته امداد امام خمینی زن جوانی است به اسم معصومه کریمی. وی و نامزدش قبل از ازدواج برای تامین هزینه‌های عروسی و بخشی از مبلمان و وسایل آشپزخانه از این تشکیلات کمک دریافت کرده‌اند. زوج دیگری نیز که هزینه مراسم عروسی خود را از این کمیته دریافت کرده‌اند می گویند: «ایرانی‌ها از آمریکا کمک و فعالیت بیشتری می‌کنند. اکنون ایران در تمام جنبه‌های زندگی ما است.»
این دو زوج ساکن یکی از محلات شهر هرات به نام «جبرئیل» هستند. بخش زیادی از ساکنان این محله از قوم هزاره هستند که مثل اکثریت جمعیت ایران شیعه‌مذهب‌اند. کمیته امداد امام خمینی در این محله مدرسه، کتابخانه، درمانگاه و راه‌های آسفالت شده ساخته‌است که هنوز هم در افغانستان پدیده‌های نادری هستند. در یکی از روزهای اخیر انبوهی از کتاب‌های جدید چاپ ایران که روی جلد آنها تصویر آیت‌الله خامنه‌ای چاپ شده‌است در کتابخانه محله انبار شده و منتظر توزیع بین کودکان بود.
مقامات کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر هرات چند ماه پیش تهدید کرده بودند که اگر کتابخانه برنامه‌های بیشتری برای معرفی و تبلیغ به نفع ایران نداشته باشد بودجه و کمک‌ها را قطع خواهند کرد.
خبرنگار روزنامه «وال‌استریت جورنال» در ادامه گزارش خود از شهر هرات می‌نویسد که کتابخانه کمیته امداد خمینی فقط محلی برای تبلیغات مذهبی و به نفع رژیم ایران نیست. یکی از اتاق‌های کتابخانه مخصوص آموزش زبان انگلیسی به دختران نوجوان است. علاوه بر این کلاس‌هایی هم برای آموزش کامپیوتر، علوم و ریاضیات برگزار می‌کند. مدیر این کتابخانه می‌گوید: «مسلما من خوشحال می‌شدم اگر آمریکایی‌ها یک چنین کمک‌هایی به ما می‌کردند ولی اینطور نیست. به همین خاطر من از کمک‌های ایران استفاده می‌کنم.»
البته یکی از کارکنان کتابخانه می‌گوید که آنها قدرت انتخاب زیادی ندارند. مقامات کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر هرات چند ماه پیش تهدید کرده بودند که اگر کتابخانه برنامه‌های بیشتری برای معرفی و تبلیغ به نفع ایران نداشته باشد بودجه و کمک‌ها را قطع خواهند کرد.
به گفته این کارمند کتابخانه یکی دیگر از خواست‌های مقامات ایرانی برگزاری مراسمی به مناسبت روز درگذشت آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بوده‌است. کتابخانه که به کمک‌های دولت ایران محتاج است موافقت کرده که کلاس‌های مربوط به معرفی فرهنگ ایرانی را افزایش دهد.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید که «قدرت نرم» تنها طرح و شیوه عمل ایران نیست. مقامات ولایت هرات می گویند که در دوره‌های اخیر میزان فعالیت گروه‌های شورشی مسلح که از سوی ایران حمایت می‌شوند افزایش یافته‌است. داود صبا رئیس دولت محلی هرات می‌گوید: «این شورشی‌ها در ایران منطقه امن دارند و علیه دولت افغانستان می‌جنگند.»
در ماه اوت همین روزنامه گزارش داد که حکومت ایران به گروه طالبان اجازه داده که در ایران دفتر باز کنند. ایران با هدف اعمال فشار به نیروهای خارجی مستقر در افغانستان و تسریع زمان خروج آنها در دوره اخیر از گروه‌های مسلح که با دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی می‌جنگند حمایت بیشتری می‌کند.
محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران در ملاقاتی با حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان گفت اگر آمریکا و یا اسرائیل به خاک ایران حمله کنند ایران نیز در مقابل به نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان حمله خواهد کرد.
دیپلمات‌های غربی معتقدند که افزایش فعالیت‌های ایران در افغانستان واکنشی است به فشارهای غرب و به خصوص تحریم‌های اقتصادی که در سال اخیر فشار زیادی به ایران وارد کرده‌اند. یک مقام ارشد دولت افغانستان می‌گوید: «ایرانی‌ها نمی‌توانند به لندن و یا واشنگتن حمله کنند ولی می‌توانند به افغانستان حمله کنند.»
بودجه کلان رسانه‌ای
مقامات افغان می گویند که دستگاه دیپلماتیک ایران از مدت‌ها پیش بودجه‌های کلانی را به رسانه‌های افغان اختصاص داده‌است و در ماه اوت امسال مقامات سفارت ایران در کابل در تلاش برای ایجاد شبکه‌ای از رسانه‌های افغان که صدا و دیدگاه‌های ایران را منعکس کنند با مدیران شبکه‌های تلویزیونی و سه روزنامه افغان دیدار کرده‌اند. دستگاه امنیتی افغانستان به این اقدام واکنش نشان داد و چند خبرنگار ایرانی را به اتهام جاسوسی دستگیر کرد. هنوز هم یکی از خبرنگاران خبرگزاری حکومتی فارس در زندان است.
مبارز رشیدی معاون وزارت فرهنگ و اطلاع‌رسانی افغانستان می‌گوید که ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا نیز برای منعکس نمودن دیدگاه‌های طرفدار غرب رسانه‌های متعددی را در افغانستان دایر کرده‌اند. ولی او بر یک نکته اساسی در تمایز فعالیت‌های رسانه‌ای تاکید کرده و می‌گوید که افغانستان از کار رسانه‌هایی که به آزادی اطلاع‌رسانی معتقد هستند حمایت و استقبال می‌کند.
روزنامه «وال‌استریت جورنال» می‌افزاید برخلاف آمریکا که اکثر کمک‌های مالی و عمرانی آن روی ولایت‌های ناامن و مناطق نفوذ طالبان متمرکز شده‌است ایران فقط به افراد و بخش‌هایی کمک می‌کند که به نوعی از ایران طرفداری می‌کنند.
کسب روادید یا اجازه ورود به ایران یکی از ابزارهای نیرومند برای جلب حمایت یا پاداش به طرفداران حکومت ایران است. یک مقام غربی در شهر هرات می‌گوید که کنسولگری ایران در هرات فقط به آن عده از افغان‌هایی که وفاداری خود را به جمهوری اسلامی ایران ثابت کنند اجازه می‌دهد که برای معالجه و یا زیارت به ایران سفر کنند.
غلام سید راشد مدیر اداره بهداشت ولایت هرات در سال ۲۰۰۸ با نمونه‌ای از سختگیری‌های ایران مواجه شد. وی به عنوان مقام مسئول بهداشتی منطقه قصد داشت از درمانگاه سبز پارسیان که محل تعیین افرادی است که برای معالجه به ایران اعزام می‌شوند بازدید کند. ولی مسئولان این درمانگاه که با بودجه ایران اداره می‌شود به وی اجازه ورود ندادند.
این مقام دستور داد که تا زمان انجام این بازرسی درمانگاه را تعطیل کنند ولی دو روز بعد یک مقام ارشد در ولایت هرات دستور وی را لغو کرد و درمانگاه به کار خود ادامه داد. مسئول فعلی این درمانگاه می‌گوید که از این مشکل بی‌اطلاع است و وجود هرگونه فعالیت به نفع ایران را در محیط این درمانگاه تکذیب می‌کند. اما آقای راشد می‌گوید که از آن زمان به بعد وی و اعضای خانواده‌اش از دریافت ویزای ایران محروم شده‌اند.
