شماری از رخدادهای متفاوتی که در روزهای اخیر در جامعه اسرائیل به وقوع پیوسته است، از سوی مدافعان حقوق شهروندی در این کشور، به عنوان اقداماتی تبعیضآمیز علیه بخشی از یهودیان و نیز علیه خانوادههای عرب شهروند اسرائیل، تلقی و بهشدت محکوم شدهاست و حتی شیمون پرز، رئیسجمهور اسرائیل بخشی از این رفتارها را «هیتلری» نامیدهاست.
از یک سو، وزیر جذب مهاجران اسرائیلی مدعی شدهاست که یهودیان اهل اتیوپی باید از اینکه به اسرائیل آورده شدهاند، از این کشور سپاسگزار باشند و خود را مدیون احساس کنند و از دیگر سو نیز قانونی از سوی دیوان عالی اسرائیل تأیید شدهاست که بر اساس آن، از این پس، همسران فلسطینی شهروندان عرب اسرائیلی از دریافت حق شهروندی محروم خواهند شد.
وجود احساسات تبعیضآمیز علیه یهودیان اتیوپیاییتبار هنگامی در اسرائیل دوباره مطرح شد که در هفته اخیر افراد بزرگ و کوچک این جامعه در شهرهای جنوبی این کشور دست به تظاهرات زدند.
یهودیان اتیوپیاییتبار معروف به فلاشا یا فلاشمورایی که در چند نسل به اسرائیل رفتهاند، در تظاهرات خود میگفتند که در شماری از شهرهای جنوب این کشور متوجه شدهاند که سایر مردم به آنها حتی خانه اجاره نمیدهند و یا اینکه از فروش خانه به آنها خودداری میکنند.
این رفتار در حالی است که چنین تبعیضی در قوانین این کشور وجود ندارد ولی بخشی از مردم آن را در روابط روزانه خود به یک عرف مبدل کردهاند.
در دهههای هشتاد و نود میلادی، آژانس یهود در چند عملیات با موافقت دولتهای وقت اتیوپی، هزاران نفر از یهودیان فلاشا آن کشور را به اسرائیل انتقال داد و برخی از این اتیوپیاییها با گذشت سالهای طولانی زندگی در اسرائیل هنوز میگویند که از تبعیضهای اجتماعی در رنج هستند.
در پی تظاهرات روزهای اخیر یهودیان اتیوپیایی، شیمون پرز، رئیس جمهوری اسرائیل، برای دلجویی از آنها به نزدشان رفتهاست و با پوزشخواهی از آنان، از کسانی که این ستمها را روا میدارند، بشدت انتقاد کرد و آنها را «ناانسان» و عملکردشان را «هیتلری» نامید و گفت «نژادپرستی و هیتلریگری در اسرائیل جایی ندارند».
شیمون پرز، پنجشنبه با حضور در میان دانشآموزان یک مدرسه که برخی از آنها فرزندان خانوادههای یهودی اتیوپیایی هستند، خواهان آن شد که این مدرسه یک الگو برای همه جامعه اسرائیل باشد.
شیمون پرز برای این دانشآموزان تعریف کرد که خود او زمانی که یک کودک بود و با خانوادهاش از لهستان به این سرزمین، پیش از استقلال اسرائیل، مهاجرت کرده بود، از سوی دانشآموزان مدرسه بخاطر لهجهاش مورد تمسخر قرار میگرفت و میگریست اما آموخت که به نکات مثبت فکر کند و هرچند که تا به امروز نیز با گذشت بیش از هفتاد سال هنوز اسرائیلیها به لهجه او میخندند، اما او نیز به این خندهها ملحق میشود و «نیمه پر لیوان را میبیند».
اما شیمون پرز شدیداً از وزیر جذب مهاجرت اسرائیل انتقاد کرد. خانم تسوفا لاندر، وزیر یاد شده پنجشنبه به رادیوی اسرائیل گفته بود که «یهودیان اتیوپی بروند و خدا را شکر کنند و مدیون باشند که به اسرائیل آمدهاند و امتیازاتی گرفتهاند».
وزیر جذب مهاجرت در حالی این سخنان را گفتهاست که خود او نیز از روسیه به اسرائیل آمده و هنوز نیز با لهجه بسیار شدید صحبت میکند و حتی عبری سخن گفتن او اصلاً روان نیست.
شیمون پرز گفت این فلاشموراها نیستند که باید از اسرائیل سپاسگزار باشند بلکه اسرائیل باید از آنها تشکر کند و خود را مدیون آنها بداند.
سخنان وزیر جذب مهاجرت در حالی بیان شدهاست که در روزهای اخیر نیز یک نماینده دیگر همین حزب او، در جلسه مجلس این کشور به روی یک نماینده عرب مجلس یک لیوان آب پاشید.
غیر از این دو مورد جدید، عربهای اسرائیل و نیز یهودیان اتیوپیتبار پیشتر نیز گفته بودند که از ناحیه مهاجران روسیتبار، رفتارهای تبعیضآمیز و نژادپرستانه دیدهاند.
قانون جدید حق شهروندی
در همین حال، قانون جدیدی که این هفته در اسرائیل به تصویب رسید، خشم و نگرانی شماری از خانوادههای عرب اسرائیلی را برانگیختهاست.
در حالی که تا کنون فلسطینیهایی که با عربهای شهروند اسرائیل ازدواج میکردند، همانند این اعراب، از حق شهروندی و تابعیت و گذرنامه اسرائیلی نیز برخوردار میشدند، در قانون جدید تأکید شدهاست که فلسطینیهای دارای همسر عرب اسرائیلی، دیگر از این حقوق بهرهمند نخواهند بود.
خانوادههای عرب اسرائیلی که یکی از زوجین، فلسطینی کرانه باختری یا غزه است، میگویند که در این وضعیت، ناچار به ترک اسرائیل خواهند شد.
محروم شدن همسران فلسطینی موجب خواهد گردید که آنها از اسرائیل بروند و به کرانه باختری یا غزه یا کشورهایی که از آنجا آمدهاند، بازگردند؛ امری که موجب فروپاشی خانوادهها خواهد شد.
قانون جدید در پی هشت سال پیگیری قضایی این خانوادههای فلسطینی و عرب اسرائیلی، نهایی شد.
در ترکیب یازده قاضی دیوان عدالت در آخرین رأیگیری، در حالی که پنج قاضی مخالف قانون بودند، شش قاضی دیگر مصوبه کنست را تأیید کردند.
قانون عدم اعطای خودبخود حق شهروندی به همسران فلسطینی مردم اسرائیل در سال ۲۰۰۳ در کنست تصویب شده بود.
قانون یاد شده در اوج عملیات انتحاری تروریستی که قربانیان بسیاری از مردم اسرائیل میگرفت، تنظیم گردید زیرا شماری از ترورهای پرتلفات با دخالت فلسطینیهای همسر اعراب اسرائیلی انجام شده بود.
علیرغم آنکه دیوان عالی اسرائیل پنجشنبه قانون جدید را تأیید کرد اما کمیته ملاحظات بشردوستانه وابسته به وزارت کشور همچنان از حق تصمیمگیری در مورد سرنوشت خانوادههای مختلط یاد شده برخوردار است.
از یک سو، وزیر جذب مهاجران اسرائیلی مدعی شدهاست که یهودیان اهل اتیوپی باید از اینکه به اسرائیل آورده شدهاند، از این کشور سپاسگزار باشند و خود را مدیون احساس کنند و از دیگر سو نیز قانونی از سوی دیوان عالی اسرائیل تأیید شدهاست که بر اساس آن، از این پس، همسران فلسطینی شهروندان عرب اسرائیلی از دریافت حق شهروندی محروم خواهند شد.
وجود احساسات تبعیضآمیز علیه یهودیان اتیوپیاییتبار هنگامی در اسرائیل دوباره مطرح شد که در هفته اخیر افراد بزرگ و کوچک این جامعه در شهرهای جنوبی این کشور دست به تظاهرات زدند.
یهودیان اتیوپیاییتبار معروف به فلاشا یا فلاشمورایی که در چند نسل به اسرائیل رفتهاند، در تظاهرات خود میگفتند که در شماری از شهرهای جنوب این کشور متوجه شدهاند که سایر مردم به آنها حتی خانه اجاره نمیدهند و یا اینکه از فروش خانه به آنها خودداری میکنند.
این رفتار در حالی است که چنین تبعیضی در قوانین این کشور وجود ندارد ولی بخشی از مردم آن را در روابط روزانه خود به یک عرف مبدل کردهاند.
در دهههای هشتاد و نود میلادی، آژانس یهود در چند عملیات با موافقت دولتهای وقت اتیوپی، هزاران نفر از یهودیان فلاشا آن کشور را به اسرائیل انتقال داد و برخی از این اتیوپیاییها با گذشت سالهای طولانی زندگی در اسرائیل هنوز میگویند که از تبعیضهای اجتماعی در رنج هستند.
در پی تظاهرات روزهای اخیر یهودیان اتیوپیایی، شیمون پرز، رئیس جمهوری اسرائیل، برای دلجویی از آنها به نزدشان رفتهاست و با پوزشخواهی از آنان، از کسانی که این ستمها را روا میدارند، بشدت انتقاد کرد و آنها را «ناانسان» و عملکردشان را «هیتلری» نامید و گفت «نژادپرستی و هیتلریگری در اسرائیل جایی ندارند».
شیمون پرز، پنجشنبه با حضور در میان دانشآموزان یک مدرسه که برخی از آنها فرزندان خانوادههای یهودی اتیوپیایی هستند، خواهان آن شد که این مدرسه یک الگو برای همه جامعه اسرائیل باشد.
شیمون پرز برای این دانشآموزان تعریف کرد که خود او زمانی که یک کودک بود و با خانوادهاش از لهستان به این سرزمین، پیش از استقلال اسرائیل، مهاجرت کرده بود، از سوی دانشآموزان مدرسه بخاطر لهجهاش مورد تمسخر قرار میگرفت و میگریست اما آموخت که به نکات مثبت فکر کند و هرچند که تا به امروز نیز با گذشت بیش از هفتاد سال هنوز اسرائیلیها به لهجه او میخندند، اما او نیز به این خندهها ملحق میشود و «نیمه پر لیوان را میبیند».
اما شیمون پرز شدیداً از وزیر جذب مهاجرت اسرائیل انتقاد کرد. خانم تسوفا لاندر، وزیر یاد شده پنجشنبه به رادیوی اسرائیل گفته بود که «یهودیان اتیوپی بروند و خدا را شکر کنند و مدیون باشند که به اسرائیل آمدهاند و امتیازاتی گرفتهاند».
وزیر جذب مهاجرت در حالی این سخنان را گفتهاست که خود او نیز از روسیه به اسرائیل آمده و هنوز نیز با لهجه بسیار شدید صحبت میکند و حتی عبری سخن گفتن او اصلاً روان نیست.
شیمون پرز گفت این فلاشموراها نیستند که باید از اسرائیل سپاسگزار باشند بلکه اسرائیل باید از آنها تشکر کند و خود را مدیون آنها بداند.
سخنان وزیر جذب مهاجرت در حالی بیان شدهاست که در روزهای اخیر نیز یک نماینده دیگر همین حزب او، در جلسه مجلس این کشور به روی یک نماینده عرب مجلس یک لیوان آب پاشید.
غیر از این دو مورد جدید، عربهای اسرائیل و نیز یهودیان اتیوپیتبار پیشتر نیز گفته بودند که از ناحیه مهاجران روسیتبار، رفتارهای تبعیضآمیز و نژادپرستانه دیدهاند.
قانون جدید حق شهروندی
در همین حال، قانون جدیدی که این هفته در اسرائیل به تصویب رسید، خشم و نگرانی شماری از خانوادههای عرب اسرائیلی را برانگیختهاست.
در حالی که تا کنون فلسطینیهایی که با عربهای شهروند اسرائیل ازدواج میکردند، همانند این اعراب، از حق شهروندی و تابعیت و گذرنامه اسرائیلی نیز برخوردار میشدند، در قانون جدید تأکید شدهاست که فلسطینیهای دارای همسر عرب اسرائیلی، دیگر از این حقوق بهرهمند نخواهند بود.
خانوادههای عرب اسرائیلی که یکی از زوجین، فلسطینی کرانه باختری یا غزه است، میگویند که در این وضعیت، ناچار به ترک اسرائیل خواهند شد.
محروم شدن همسران فلسطینی موجب خواهد گردید که آنها از اسرائیل بروند و به کرانه باختری یا غزه یا کشورهایی که از آنجا آمدهاند، بازگردند؛ امری که موجب فروپاشی خانوادهها خواهد شد.
قانون جدید در پی هشت سال پیگیری قضایی این خانوادههای فلسطینی و عرب اسرائیلی، نهایی شد.
در ترکیب یازده قاضی دیوان عدالت در آخرین رأیگیری، در حالی که پنج قاضی مخالف قانون بودند، شش قاضی دیگر مصوبه کنست را تأیید کردند.
قانون عدم اعطای خودبخود حق شهروندی به همسران فلسطینی مردم اسرائیل در سال ۲۰۰۳ در کنست تصویب شده بود.
قانون یاد شده در اوج عملیات انتحاری تروریستی که قربانیان بسیاری از مردم اسرائیل میگرفت، تنظیم گردید زیرا شماری از ترورهای پرتلفات با دخالت فلسطینیهای همسر اعراب اسرائیلی انجام شده بود.
علیرغم آنکه دیوان عالی اسرائیل پنجشنبه قانون جدید را تأیید کرد اما کمیته ملاحظات بشردوستانه وابسته به وزارت کشور همچنان از حق تصمیمگیری در مورد سرنوشت خانوادههای مختلط یاد شده برخوردار است.