برخی از رسانه های داخلی ايران از جمله فارس و شرق گفتگو هاشمی رفسنجانی را با «فصلنامه مطالعات بين المللی» مورد توجه قرار دادند که می گويد در نامه ای به آيت الله خمينی نوشته بود «آمريکا قدرت برتر دنياست. مگر اروپا با آمريکا، چين با آمريکا و روسيه با آمريکا چه تفاوتی از ديد ما دارند؟ اگر با آنها مذاکره داريم، چرا با آمريکا مذاکره نکنيم؟»
هاشمی رفسنجانی در این گفت‌وگو که در آخرین شماره «فصلنامه مطالعات بین‌المللی» منتشر شده و گزیده‌هایی از آن روز سه‌شنبه در رسانه‌ها از جمله خبرگزاری فارس و روزنامه شرق بازتاب یافت بر «اعتدال و عملگرایی» تأکید کرده و گفت که «اسلام دستور نداده‌است که با کسانی که مخالف عقیده ما هستند، قطع رابطه شود یا صحبت نکنیم.»
رئیس جمهور اسبق ایران در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به پرسشی در زمینه رابطه با آمریکا به نامه‌ای که به روح‌الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی نوشته‌بود اشاره کرد و افزود که در آن نامه نوشتم: «آمریکا قدرت برتر دنیا است. مگر اروپا با آمریکا، چین با آمریکا و روسیه با آمریکا چه تفاوتی از دید ما دارند؟ اگر با آنها مذاکره داریم، چرا با آمریکا مذاکره نکنیم؟»
اکبر هاشمی رفسنجانی همواره از منتقدان سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد بوده و اگرچه مخالفان و منتقدان آقای رفسنجانی ماه‌ها بود که از پایان عمر سیاسی او و کنار گذاشتنش از مجمع تشخیص مصلحت نظام سخن می‌گفتند اما روز چهارشنبه، ۲۴ اسفند گذشته، رهبر جمهوری اسلامی او را در منصب ریاست مجمع تشخیص مصلحت ابقا کرد.
رئیس تشخیص مصلحت نظام در ادامه گفت‌وگوی خود با فصلنامه یادشده گفت: «طبیعتاً از لحاظ عقیدتی اگر بنا بود عمل کنیم، با کشورهای الحادی که اصلاً خدا و معنویات را قبول ندارند، طبعاً باید با آنها همکاری نمی‌کردیم. اما الان به آنها نزدیک‌تر هستیم.»
وی افزود: «اسلام دستور نداده‌است که با کسانی که مخالف عقیده ما هستند، قطع رابطه شود یا صحبت نکنیم. مگر پیامبر مأمور نشد که به همه اهل کتابی که اطرافش بودند، دستور دهد ... که مشترکات را بگیریم، بقیه اختلافات سر جای خودش باشد. بحث سر این نیست که نمی‌شود دیگران را تحمل کرد.»
وی در همین زمینه افزود: «اگر عربستان با ما روابط خوبی داشت، مگر غربی‌ها می‌توانستند ما را تحریم کنند؟ فقط عربستان می‌تواند جای ایران را پر کند.»
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به اینکه «آیا در دوره هشت ساله ریاست جمهوری در عرصه سیاست خارجی اشتباه استراتژیکی انجام دادید؟» گفت که در اواخر جنگ [با عراق] «متأسفانه از شعار نه شرقی، نه غربی برخی تفسیرهای عوامانه شده بود که با همه باید همکاری نداشته باشیم.»
وی افزود که در آن دوران «می‌خواستم با مصر رابطه برقرار کنیم که نتوانستیم. می‌خواستم با آمریکا با شروطی که گذاشته بودم، مذاکره را شروع کنم که نتوانستم. نتوانستم غیر از این است که نخواستم.»
اظهارات اکبر هاشمی رفسنجانی در مورد مذاکره با آمریکا در حالی بیان می‌شود که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در خطبه خود در نماز جمعه ۱۴ بهمن‌ماه، ایالات متحده را رژیمی خواند که «در چشم مردم خودش ساقط شده» و دیگر «امیدی بهش نیست.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین با تأکید بر اینکه «ایران در قضیه هسته‌ای عقب‌نشینی نخواهد کرد» در ادامه گفته‌هایش در مورد رویارویی با آمریکا افزود که «ما هم تهدیدهایی داریم که به وقت خودش اعمال خواهد شد.»
مسئله حمایت از حماس و حزب‌الله
هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از گفت‌وگوی یادشده در پاسخ به این پرسش که «اگر بین حمایت از سازمان‌هایی مثل حماس و یا حزب الله لبنان با بعضی از منافع ملی ایران تعارض ایجاد شود، چه کار باید کرد؟» اظهار داشت:
«اگر سیاست درستی در دنیا داشته باشیم، تعارضی ایجاد نمی‌شود... کمک ما هم به آنها اشکالی نداشته و ندارد. اگر فضای روابطمان را با دنیا درست کنیم، باید این مسئله را از هم جدا کنیم. یا در مورد حزب الله که شیعه و بخش عمده ملت لبنان است و در تاریخ همیشه مظلوم بوده هم برای فلسطین و هم برای لبنان. اینها قابل دفاع بوده هست. به شرط اینکه ما از اینها برای مزاحمت دیگران استفاده نکنیم و اینها هم کار خودشان را بکنند. وقتی که نظام نخواهد در دنیا ماجراجویی بکند، این‌گونه مسائل قابل تحمل است.»
هاشمی رفسنجانی در این گفت‌وگو که در آخرین شماره «فصلنامه مطالعات بین‌المللی» منتشر شده و گزیده‌هایی از آن روز سه‌شنبه در رسانه‌ها از جمله خبرگزاری فارس و روزنامه شرق بازتاب یافت بر «اعتدال و عملگرایی» تأکید کرده و گفت که «اسلام دستور نداده‌است که با کسانی که مخالف عقیده ما هستند، قطع رابطه شود یا صحبت نکنیم.»
رئیس جمهور اسبق ایران در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به پرسشی در زمینه رابطه با آمریکا به نامه‌ای که به روح‌الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی نوشته‌بود اشاره کرد و افزود که در آن نامه نوشتم: «آمریکا قدرت برتر دنیا است. مگر اروپا با آمریکا، چین با آمریکا و روسیه با آمریکا چه تفاوتی از دید ما دارند؟ اگر با آنها مذاکره داریم، چرا با آمریکا مذاکره نکنیم؟»
اکبر هاشمی رفسنجانی همواره از منتقدان سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد بوده و اگرچه مخالفان و منتقدان آقای رفسنجانی ماه‌ها بود که از پایان عمر سیاسی او و کنار گذاشتنش از مجمع تشخیص مصلحت نظام سخن می‌گفتند اما روز چهارشنبه، ۲۴ اسفند گذشته، رهبر جمهوری اسلامی او را در منصب ریاست مجمع تشخیص مصلحت ابقا کرد.
رئیس تشخیص مصلحت نظام در ادامه گفت‌وگوی خود با فصلنامه یادشده گفت: «طبیعتاً از لحاظ عقیدتی اگر بنا بود عمل کنیم، با کشورهای الحادی که اصلاً خدا و معنویات را قبول ندارند، طبعاً باید با آنها همکاری نمی‌کردیم. اما الان به آنها نزدیک‌تر هستیم.»
وی افزود: «اسلام دستور نداده‌است که با کسانی که مخالف عقیده ما هستند، قطع رابطه شود یا صحبت نکنیم. مگر پیامبر مأمور نشد که به همه اهل کتابی که اطرافش بودند، دستور دهد ... که مشترکات را بگیریم، بقیه اختلافات سر جای خودش باشد. بحث سر این نیست که نمی‌شود دیگران را تحمل کرد.»
وی در همین زمینه افزود: «اگر عربستان با ما روابط خوبی داشت، مگر غربی‌ها می‌توانستند ما را تحریم کنند؟ فقط عربستان می‌تواند جای ایران را پر کند.»
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به اینکه «آیا در دوره هشت ساله ریاست جمهوری در عرصه سیاست خارجی اشتباه استراتژیکی انجام دادید؟» گفت که در اواخر جنگ [با عراق] «متأسفانه از شعار نه شرقی، نه غربی برخی تفسیرهای عوامانه شده بود که با همه باید همکاری نداشته باشیم.»
وی افزود که در آن دوران «می‌خواستم با مصر رابطه برقرار کنیم که نتوانستیم. می‌خواستم با آمریکا با شروطی که گذاشته بودم، مذاکره را شروع کنم که نتوانستم. نتوانستم غیر از این است که نخواستم.»
اظهارات اکبر هاشمی رفسنجانی در مورد مذاکره با آمریکا در حالی بیان می‌شود که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در خطبه خود در نماز جمعه ۱۴ بهمن‌ماه، ایالات متحده را رژیمی خواند که «در چشم مردم خودش ساقط شده» و دیگر «امیدی بهش نیست.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین با تأکید بر اینکه «ایران در قضیه هسته‌ای عقب‌نشینی نخواهد کرد» در ادامه گفته‌هایش در مورد رویارویی با آمریکا افزود که «ما هم تهدیدهایی داریم که به وقت خودش اعمال خواهد شد.»
مسئله حمایت از حماس و حزب‌الله
هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از گفت‌وگوی یادشده در پاسخ به این پرسش که «اگر بین حمایت از سازمان‌هایی مثل حماس و یا حزب الله لبنان با بعضی از منافع ملی ایران تعارض ایجاد شود، چه کار باید کرد؟» اظهار داشت:
«اگر سیاست درستی در دنیا داشته باشیم، تعارضی ایجاد نمی‌شود... کمک ما هم به آنها اشکالی نداشته و ندارد. اگر فضای روابطمان را با دنیا درست کنیم، باید این مسئله را از هم جدا کنیم. یا در مورد حزب الله که شیعه و بخش عمده ملت لبنان است و در تاریخ همیشه مظلوم بوده هم برای فلسطین و هم برای لبنان. اینها قابل دفاع بوده هست. به شرط اینکه ما از اینها برای مزاحمت دیگران استفاده نکنیم و اینها هم کار خودشان را بکنند. وقتی که نظام نخواهد در دنیا ماجراجویی بکند، این‌گونه مسائل قابل تحمل است.»
