يادبود سی و پنجمين سالگرد اشغال سفارت ايالات متحده آمريکا در تهران، توسط سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا (سی‌آی‌ای)، قدری نامتعارف بود.
اين سازمان امسال تصميم گرفت تا بعضی از اشتباهات يا تفاوت‌های فيلم برنده اسکار آرگو با روايت واقعی از آن واقعه را در توئيتر خود درج کند.
آرگو به کارگردانی و بازيگری بن افلک، روايت نقشه پيچيده، حساب شده و خطرناک يک مامور سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا برای نجات شش ديپلمات اين کشور از ايران است؛ ديپلمات‌هايی که موفق شده بودند در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ از حلقه محاصره دانشجويان مسلمان پيرو خط امام که وارد سفارت آمريکا شده بودند، بگريزند و به منزل سفير وقت کانادا در تهران پناه ببرند.
تونی مندز، مامور سی‌آی‌ای، برای فراری دادن اين ديپلمات‌ها وانمود می‌کند که برای ساخت فيلمی هاليوودی و تخيلی به نام «آرگو» قصد دارد به ايران برود؛ ايرانی که با سقوط حکومت پهلوی و روی کار آمدن جمهوری اسلامی، از دوست آمريکا به دشمن اين کشور تبديل شده و ده‌ها تن از پرسنل و ديپلمات‌های سفارت آمریکا در تهران نیز گروگان گرفته شده‌اند.
آقای مندز در نهايت موفق می‌شود که نقشه خود را با موفقيت عملی کند هرچند شايد هرگز فکرش را هم نمی‌کرد که روزی فيلمی از عمليات‌اش ساخته شود که جايزه اسکار بهترين فيلم، بهترين تدوين و بهترين فيلمنامه اقتباسی را دريافت کند.
اما حالا سی‌آی‌ای در توئيتر گفته که اين فيلم، تفاوت‌های زيادی با واقعيت داشته است.
برخی از اين تفاوت‌ها به روايت توئيتر سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا چنين بوده‌اند:
- در فيلم نشان داده می‌شود که شش ديپلمات پس از آنکه از سفارت می‌گريزند، مستقيما به خانه سفير کانادا می‌روند اما واقعيت اين است که پنج نفر آنها قبل از اينکه به خانه سفير این کشور دوست و همسايه آمریکا بروند، به مکان‌های متعدد ديگری رفته بودند و در نهايت از آنجا سر در آوردند.
- آرگو می‌گويد که شش ديپلمات و مامور سی‌آی‌ای، يک بار از خانه سفير خارج می‌شوند و با رفتن به بازار تهران، تظاهر می‌کنند که دنبال مکان مناسبی برای ساخت فيلم هستند اما واقعيت اين است که آنها هيچ جايی نرفته بودند. تمام ديپلمات‌ها برای ۷۹ روز در خانه سفير کانادا پنهان شده بودند.
- کانادايی‌ها از قبل بليت‌های پرواز فرار را تهيه کرده بودند و شش ديپلمات و مامور سی‌آی‌ای، برخلاف آنچه در سکانس‌های دلهره‌آور پايان فيلم نمايش داده شده، نه در کنترل بليت‌هايشان مشکلی داشتند و نه در بازرسی‌ها.
- برخلاف آنچه در فیلم نشان داده شده، هيچ پاسداری متوجه فرار آمريکايی‌ها که مدارک جعلی داشتند نشد، کسی هم از تهران با استودیوی هالیوودی تماس نگرفت تا واقعیت ماجرا را چک کند. آنگونه که سی‌آی‌ای توييت کرده، پرواز در ساعات ابتدايی شب انتخاب شده بود، مسئولان فرودگاه خواب‌آلود بودند و پاسداران هم در تخت‌خواب‌هايشان. روی باند فرودگاه هم تعقیب و گریزی در کار نبود.
- وقتی هواپيمای حامل ديپلمات‌ها و تونی مندز از مرز هوايی ايران خارج می‌شوند، آمريکايی‌ها در هواپيما به جشن و شادی می‌پردازند. خب اين واقعا اتفاق افتاده؛ بلادی ماری هم نوشيده شد!
سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا تفاوت‌های ديگری را نيز بين روايت واقعی و فيلم ساخته شده توئیت کرده است؛ اما آن‌چيزی که اختلافی در آن وجود ندارد، سايه سنگين حمله به سفارت آمريکا در تهران و گروگانگيری ۴۴۴ روزه ده‌ها پرسنل و ديپلمات اين سفارتخانه توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، بر روابط دو کشور است.
آن حادثه باعث شد تا ايالات متحده روابط سياسی، ديپلماتيک و اقتصادی خود را با حکومت تازه تاسيس جمهوری اسلامی قطع کند. اين روابط با گذشت ۳۵ سال هنوز احيا نشده‌است.
