باراک اوباما، ریيس جمهوری ايالات متحده آمريکا، لحظاتی پس از امضای توافق هسته‌ای میان ايران و گروه ۱+۵ در ژنو سوئیس گفت که این توافق، راه رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای را می‌بندد.
آقای اوباما، اوایل بامداد یکشنبه، سوم آذر، به وقت ایران و پس از توافق نمايندگان ايران با شش قدرت جهانی در ژنو سوييس، در نطقی تلويزيونی گفت که اين «يک توافق بزرگ» بود.
ریيس جمهوری آمريکا افزود: «برای نخستين بار پس از يک دهه، ما برنامه اتمی ايران و بخش‌های کليدی آن را متوقف کرديم.»
به گفته باراک اوباما، ايران در توافق‌نامه ژنو متعهد شده که «سطوح مشخصی از غنی‌سازی اورانيوم را متوقف کند و ذخاير اورانيوم غنی شده خود را نيز خنثی کند.»
ریيس جمهوری آمريکا افزود: «ايران نمی‌تواند از سانتريفوژهای نسل آينده خود استفاده کند، اجازه راه‌اندازی سانتريفوژهای جديد را نيز ندارد و توليدات سانتريفوژهای آن محدود خواهد شد. ايران کار بر روی راکتور پلوتونيوم خود را متوقف خواهد کرد و بازرسی‌های جديد، نظارت گسترده‌ای بر توانايی‌های اتمی اين کشور خواهند داشت که به جامعه بين‌الملل اجازه می‌دهد پايبندی ايران به تعهداتش را ارزيابی کند.»
به گفته وی، اين موارد «محدوديت‌های قابل توجهی» است که «راه دستیابی ایران به بمب اتمی را می‌بندد.»
ریيس جمهوری آمريکا همچنين گفت که در برابر انجام اين تعهدات توسط ايران، آمريکا و متحدانش موافقت کرده‌اند تا ضمن «ادامه شديدترين تحريم‌ها عليه ايران»، «تسهيلات محدودی» برای اين کشور فراهم کنند.
باراک اوباما افزود: «ما از اعمال تحريم‌های جديد عليه ايران خودداری می‌کنيم و به دولت ايران اجازه می‌دهيم به بخشی از درآمدهای خود که بر اثر تحريم‌ها از آنها محروم شده بود، دسترسی پيدا کند.»
با وجود اين، ریيس جمهوری آمريکا گفت که «ساختار گسترده تحريم‌ها پابرجا می‌ماند و در صورتی که ايران ظرف شش ماه آينده از عمل به تعهداتش سر باز زند، ما اين تسهيلات را متوقف کرده و فشار را افزايش خواهيم داد.»
ايران و کشورهای عضو گروه ۵+۱ شامل آمريکا، بريتانيا، فرانسه، روسيه و چين به علاوه آلمان، در سومين دور از مذاکرات خود از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی، در ژنو سوييس، پس از پنج شبانه‌روز گفت‌وگوی فشرده، سرانجام روز يکشنبه، سوم آذر، بر سر پرونده هسته‌ای ايران به توافق رسيدند.
طی ده سال گذشته اين نخستين بار است که ايران و شش قدرت جهانی توانستند بر سر پرونده اتمی تهران به توافق برسند.
حسن روحانی، ریيس جمهوری و محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران، در اظهارنظرهای جداگانه‌ای گفته‌اند که در اين توافق‌نامه، «حق» غنی‌سازی اورانيوم در داخل ايران به رسميت شناخته شده است. اما جان کری، وزير امور خارجه آمريکا، اين مسئله را تکذيب کرده است.
ریيس جمهوری آمريکا در ادامه نطق تلويزيونی خود گفت که توافق هسته‌ای با ايران «تنها نخستين قدم» بود و افزود از هنگامی که روی کار آمده است، به ممانعت از دستيابی ايران به بمب اتمی تعهد داشت اما مطلقا ترجيح می‌داد پرونده هسته‌ای اين کشور از راه ديپلماسی و صلح‌آميز حل و فصل شود.
اما آنچه آقای اوباما «نقض تعهدات ايران به جامعه بين‌الملل» بيان کرد، به گفته او به اعمال «تحريم‌های بی‌سابقه» آمريکا و شورای امنيت سازمان ملل متحد عليه اين کشور منجر شد.
به گفته ریيس جمهوری آمريکا، اين تحريم‌ها «تاثير قابل توجهی» بر اقتصاد ايران گذاشتند تا اينکه با انتخابات اخير رياست جمهوری در ايران، «گشايشی برای ديپلماسی» اتفاق افتاد.
با وجود تمام اين مسائل، آقای اوباما تاکيد کرد که اين توافق «تنها قدم نخست» بود و در شش ماه آينده، مذاکرات برای دستيابی به يک «راه حل جامع» ادامه خواهد يافت.
او گفت که اين گفت‌وگوها بر مبنای «يک درک مبنايی» صورت می‌گيرد که «ايران مانند هر کشوری، بايد به انرژی صلح‌آميز هسته‌ای دسترسی داشته باشد اما به علت سابقه اين کشور در نقض تعهداتش، ايران بايد محدوديت‌های سختی را بر برنامه اتمی خود بپذيرد که دستيابی آن به سلاح‌های اتمی را غير ممکن می‌سازد.»
ریيس جمهوری آمريکا تاکيد کرد که «در مذاکرات پيش‌رو، تا روی همه چيز توافق صورت نگیرد روی هیچ چيز توافق نخواهد شد. ايران مسئوليت دارد تا به دنيا ثابت کند که برنامه اتمی‌اش تنها اهداف صلح‌آميز را دنبال می‌کند.»
باراک اوباما گفت که «اگر ايران اين فرصت را غنيمت بشمارد، مردم ايران از بازگشت به جامعه بين‌المللی متنفع خواهند شد و می‌توانيم بر بی‌اعتمادی موجود ميان دو ملت غلبه کنيم. اما اگر ايران اين فرصت را از دست بدهد، با افزايش فشار و انزوا روبرو خواهد شد.»
ریيس جمهوری ايالات متحده افزود که دولتش به «همکاری نزديک» با کنگره اين کشور ادامه خواهد داد اما «اکنون زمان تحريم‌های جديد نيست.»
دولت آمريکا در هفته‌های گذشته، رايزنی‌های بسيار سنگينی با کنگره اين کشور انجام داد تا نمايندگان را از تصويب تحريم‌های جديد و شديدتر عليه ايران منصرف کند.
کنگره در نهايت موافقت کرد تا مشخص شدن نتيجه دور سوم گفت‌وگوها ميان ايران و ۱+۵ در ژنو سوييس، از تصويب تحريم‌های جديد خودداری کند اما در صورت به نتيجه نرسيدن، اين تحريم‌ها را اعمال کند.
کنگره در نهايت موافقت کرد تا مشخص شدن نتيجه دور سوم گفت‌وگوها ميان ايران و ۱+۵ در ژنو سوييس، از تصويب تحريم‌های جديد خودداری کند اما در صورت به نتيجه نرسيدن، اين تحريم‌ها را اعمال کند.
پرزيدنت اوباما گفت که «جهان در ممانعت از دستيابی ايران به سلاح اتمی متحد است» اما افزود که «عزم و اراده ايالات متحده آمريکا در تعهداتی که به دوستان و متحدانش مانند اسرائيل و کشورهای خليج فارس دارد، پابرجا خواهد ماند.»
ریيس جمهوری آمريکا، از اسرائيل و کشورهای خليج فارس به عنوان کشورهايی نام برد که «دلايل خوبی برای بدبين بودن به ايران دارند».
او در پايان تاکيد کرد که به عنوان ریيس جمهوری آمريکا و فرمانده کل قوای مسلح اين کشور، «هر کاری لازم باشد برای جلوگيری از دستيابی ايران به سلاح هسته‌ای» انجام خواهد داد.
باراک اوباما در عين حال تاکيد کرد: «من مسئوليت عميقی دارم تا اختلافاتمان را با روش‌های مسالمت‌جويانه حل کنم. ما امروز فرصتی واقعی برای رسيدن به راه حلی جامع و صلح‌آميز داريم و من اعتقاد دارم بايد اين فرصت را بيازماييم.»
