اصغر فرهادی در نشست مطبوعاتی فیلمش در ایران با اعلام اینکه «کسانی که دنبال حاشیهسازی برای من هستند به دنبال بهانهای میگردند»، گفت که نگاه جشنوارههای خارجی به سینمای ایران، از جنس «سیاهنمایی» نیست.
اولین نشست مطبوعاتی فیلم سینمایی «فروشنده» پس از نمایش موفقیتآمیز در جشنواره کن، شامگاه دوشنبه ۱۰ خرداد با حضور اصغر فرهادی، ترانه علیدوستی و شهاب حسینی برگزار شد.
در این جلسه مواردی مانند «سیاهنمایی در سینمای ایران»، «مشارکت قطرها در ساخت فروشنده» و «برخی ملاحظات در جشنواره کن» توسط اصغر فرهادی و دوبازیگر فیلمش مطرح و درباره آنها صحبت شد.
آقای فرهادی درباره برخی انتقادات مطرح شده پس از دریافت جوایز فیلم در کن، اعلام کرد: «اگر کسی از این جایزه شرمسار است به اختیار خود میتواند شرمسار باشد، در غیر این صورت میتواند مفتخر باشد.»
این کارگردان برنده اسکار سینمای ایران در ادامه افزود: «آدمها میتوانند از موفقیتهای من حرص بخورند و اگر قرار است این اتفاق بیفتد، پس باید حالا حالاها حرص بخورند چون قصد ندارم فیلم بد بسازم.»
«سیاهنمایی؛ چنین نگاهی در جشنوارهها به ایران وجود ندارد»
بخش ابتدایی نشست عوامل فیلم «فروشنده» با خبرنگاران به بحث در مورد اتهام «سیاهنمایی» به برخی از آثار سینمای ایران اختصاص داشت.
اصغر فرهادی در اینباره گفت: «آنهایی که واژه سیاهنمایی را آگاهانه درباره فیلمهای من مطرح میکنند قصد دیگری دارند اما به آنهایی که ناآگاهانه آن را میگویند، تأکید میکنم که در جشنوارههای خارجی اصلاً چنین نگاهی به فیلمهای ایرانی وجود ندارد.»
کارگردان فیلم «فروشنده» در ادامه اعلام کرد: «من به تمام جشنوارههای دنیا نرفتهام و همه فیلمهای ایرانی را هم که در آنها به نمایش درمیآید ندیدهام، اما شاید برای آنکه بتوانم مفهوم سیاهنمایی را که نسبت به فیلمهایم مطرح میشود واضحتر بگویم، باید مثالی بزنم.»
او در ادامه با ذکر مثالی درباره برداشت سیاهنمایانهای که از برخی فیلمها میشود، گفت: «فکر کنم تمام کسانی که در این سالن حضور دارند، درباره فیلم گاو اتفاقنظر دارند که سینمای ما مدیون آن است؛ فرض کنید آقای مهرجویی این فیلم را امروز میساخت و به جشنوارهها هم میرفت و جایزه هم میگرفت، آیا این فیلم بد بود؟ آیا سیاهنما بود؟»
اصغر فرهادی در ادامه افزود: «در فیلم های من از "درباره الی" تا بقیه آثارم، نقشها همه تحصیلکرده و دارای زندگیهایی هستند که ممکن است برخلاف تصور عموم باشد؛ بنابراین به نظرم بعضی افراد که این مطالب را میگویند قصدشان چیز دیگری است.»
«اینکه دختر یا پادشاه قطر برای فیلم ما سرمایهگذاری کرده، خندهدار است»
پیش از آغاز جشنواره کن و همچنین در روزهای برگزاری آن، صحبتهایی مبنی بر سرمایهگذاری قطریها در فیلم «فروشنده» مطرح شد که با انتقاد برخی رسانهها همراه بود.
در جلسه مطبوعاتی این فیلم، ترانه علیدوستی درباره سرمایهگذاری قطر در ساخت فیلم «فروشنده» گفت: «وقتی این مباحث مطرح میشود به مشکل برمیخورم؛ فارغ از بحث فیلم، دوستان خبرنگار، جلودار ادبیات مردم هستند و مسئولیت بسیار سنگینی دارند پس مهم است که ادبیات نژادپرستانه در مطالب و نگاه شما نباشد.»
این بازیگر تاکید کرد: «مردم، درست پرسیدن و درست مطرح کردن مسائل را از شما میآموزند.»
بازیگر فیلم «شهرزیبا» در ادامه گفت: «فیلم فروشنده پخشکننده خارجی دارد و اگر کمکی گرفته باشد فقط نباید نژاد آن کمککننده را ببینید؛ رسانههایی که هر اتفاق هنری را به فرصتی برای تکرار این اشتباهات تبدیل میکنند، عملکرد درستی ندارند.»
در ادامه اصغر فرهادی هم به ارائه توضیحاتی درباره سرمایهگذاری یک شرکت قطری درباره فیلمش پرداخت و گفت: «میدانستم فاصله ساخت فیلم تا اکران آن در ایران، کسانی که دنبال حاشیه سازی برای من هستند به دنبال بهانهای میگردند؛ این که گفته میشود دختر یا پادشاه قطر برای فیلم ما سرمایهگذاری کرده باعث خنده است.»
آقای فرهادی افزود:«شرکت ممنتو، تهیهکننده کار قبلی و بعدیام پیشنهاد تهیهکنندگی مشترک را داد و اواسط فیلمبرداری این تصمیم قطعی شد؛ اما بعد از ساخت فیلم در تیتراژ متوجه شدم از چند شرکت تشکر شده و یکی از این موسسات هم همان موسسه قطری بود که نامش در تیتراژ وجود دارد و موضوع پنهانی نیست.»
به گفته اصغر فرهادی، «فستیوال دوحه قطر هر سال به یک سری از فیلمهای در حال ساخت مبلغ ناچیزی به عنوان کمک پرداخت میکند و در فیلم فروشنده هم، همین اتفاق افتاده است.»
کارگردان فیلم «جدایی نادر از سیمین» در ادامه با اعلام اینکه «مبلغ مشارکت آنها کمتر از ۱۰ درصد هزینههای ساخت فیلم است»، گفت: «ناگهان این مساله در خبرها تبدیل شد به اینکه این شرکت برای فیلم ما سرمایهگذاری کرده و تهیه کننده فیلم است که اگر اینطور بود نامشان حتماً در تیتراژ به همین عنوان میآمد.»
او تاکید کرد: «ضمنا ناگهان عنوان فستیوال دوحه قطر به امیر قطر تبدیل شد، که اولین واکنش خودشان نسبت به این مسئله خنده دستهجمعی بود.»
اصغر فرهادی همچنین در مورد حضور مدیر اجرایی فستیوال دوحه در فرش قرمز فیلم فرشنده گفت: «در فستیوال کن همه از روی فرش قرمز عبور میکنند و عکس میگیرند؛ خانمی که مدیر اجرایی فستیوال قطر هست هم با همین عنوان روی فرش قرمز آمد.»
این کارگردان تاکید کرد: «میدانم که این توضیحات باعث نمیشود این داستان تمام شود چون عدهای جایی را پیدا کردهاند که این داستان را ادامه بدهند و به هر حال قرار نیست همیشه همه چیز گل و بلبل باشد.»
«وقتی با آنها دست نمیدهیم، به دل نمیگیرند»
وجود برخی ملاحظات در جشنواره کن، پخش صدای شجریان در مراسم فرش قرمز و اشاره حضور فیلمی از گلشیفته فراهانی در کن، از دیگر موارد مطرح شده در این نشست مطبوعاتی بود.
ترانه علیدوستی در پاسخ به این پرسش که آیا بابت حضورش به عنوان یک زن سینماگر ایرانی در جشنواره بینالمللی نگرانی نداشته است، گفت: «خیلی نگرانی نداشتهام؛ از جشنوارههای بینالمللی تجربه نسبی دارم و آنها هم عذر ما را میدانند و خیلی هم احترام میگذارند. وقتی با آن ها دست نمیدهیم به دل نمیگیرند.»
همچنین اصغر فرهادی در مورد پخش تصنیف «دلشدگان» با صدای محمدرضا شجریان در مراسم فرش قرمز فیلمش گفت: «احساسیترین لحظه برایم حضور روی فرش قرمز و پخش صدای استاد شجریان بود که به درخواست خودم انجام شد؛ معمولاً موسیقی فیلمها روی فرش قرمز پخش میشود اما من دوست داشتم موسیقی استاد شجریان پخش شود.»
در این جلسه از ترانه علیدوستی پرسیده شد که «اگر گلشیفته فراهانی هم برای بازیاش در فیلم جیم جارموش جایزه میگرفت آیا باز هم خوشحال میشدید»، که این بازیگر پاسخ داد: «روزی که ما به کن رفتیم، گروه گلشیفته از آن جا رفته بود و متأسفانه نتوانستم او را ببینم، اما اگر جایزه میگرفت همینقدر خوشحال میشدم.»
خانم علیدوستی تاکید کرد: «ما با هم مدرسه میرفتیم و پیش از این که بازیگر شویم، دوست دوران بچگی هم بودیم و هیچ چیز در جهان این موضوع را عوض نمیکند.»
فیلم سینمایی «فروشنده» چندی پیش در شصت و نهمین جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و دوجایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.
این فیلم به زودی علاوه بر ایران، در اروپا و آمریکا هم اکران عمومی خواهد شد.