زاون قوکاسیان، منتقد، نویسنده و مستندساز سینمای ایران، پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری، روز جمعه اول اسفندماه درگذشت.
آقای قوکاسیان که به مدت چهارماه در بیمارستانی در «اتریش» بستری شده بود، اوایل بهمن‌ماه به ایران بازگشت و تحت مراقبت قرار گرفت؛ او سرانجام ظهر روز جمعه، در منزلش در اصفهان از دنیا رفت.
زاون قوکاسیان متولد سال ۱۳۲۹ در اصفهان بود.
او برخلاف رشته تحصیلی‌اش که شیمی بود، به فعالیت در دنیای هنر پرداخت و کار تحقیق و تالیف کتاب‌های سینمایی و تاریخ شفاهی سینمای ایران را از سال ۱۳۵۰، با انتشار کتابی درباره فیلم «چشمه» اثر آربی آوانسیان، آغاز کرد.
از جمله دیگر فعالیت‌های این نویسنده و پژوهشگر سینمایی می‌توان به تالیف حدود ۲۰ کتاب درباره سینماگرانی چون بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، عباس کیارستمی، بهمن فرمان‌آرا، خسرو سینایی، گلاب آدینه، رضا ارحام صدر، فاطمه معتمدآریا، مجید انتظامی و نیز نگارش کتابی با نام «بردی از یادم» درباره لورتا نوشین اشاره کرد.
همچنین زاون قوکاسیان با نشریه سینمای آزاد به عنوان نویسنده مقاله و با نشریات سینمایی به عنوان منتقد همکاری داشت.
او در عین حال در سال ۱۳۶۳ فیلمی جنگی با نام «همه فرزندان من» را کارگردانی کرد. آقای قوکاسیان همچنین چندین فیلم هشت میلی‌متری و آثار کوتاه و مستندی چون «در فلق»، «عروس کهن»، «عزای آینه»، «فصلی دیگر»، «حاج شیوان»، «موزه من جلفا» و «نقش خیال» را نیز جلوی دوربین برده است.
زاون قوکاسیان درباره علاقه‌مندی‌اش به سینما به محمد تهامی‌نژاد، محقق و مستندساز سینمای ایران گفته است: «مادرم خانم آدا آتایان در جوانی ، سینمادوست بود و هفته ای چهار شب به سینما می رفت. در آن زمان (دهه سی) در اصفهان سینه کلوبی تاسیس شده بود و فیلم نشان می‌داد. از آن پس به سینما علاقه‌مند شدم و مجله‌های سینمایی می‌خریدم. تا این که در سال ۱۳۴۸ آربی آوانسیان برای فیلمبرداری «چشمه» به اصفهان آمد و من به سر صحنه فیلمبرداری او رفتم. حضور و شخصیت آربی بر من تاثیر گذاشت. او روبر برسون را دوست داشت...سال ۵۰ -۵۱ سینمای آزاد در اصفهان پا گرفت و من فیلم «در فلق» را ساختم که متاثر از شرایط مسیحی بودن، آربی (فیلم چشمه) و برسون بود».
آقای تهامی‌نژاد همچنین درباره آثار تالیفی زاون نوشته است: «او نخستین فردی در ایران نیست که کتاب مستقل درباره یک شخصیت فراهم آورد؛ پیش از او مرحوم حمید شعاعی کتابی مستقل درباره مرحوم سپنتا منتشر ساخته بود. ولی قوکاسیان نخستین فردی است که کتاب درباره یک فیلم منتشر کرد. کاری که زاون برای چشمه آربی آوانسیان کرد سابقه نداشت و پایه خوبی شد برای آینده‌ای که بازهم خود او می بایست پیگیرش می‌شد».
به گزارش ایسنا و بنا به گفته یکی از دوستان زاون قوکاسیان، پیکر او در سردخانه قبرستان ارامنه اصفهان نگهداری می‌شود تا برای خاک‌سپاری وی تصمیم‌گیری قطعی انجام شود.
به نوشته ایسنا، به احتمال فراوان پیکر آقای قوکاسیان در قبرستان ارامنه در کنار پدر و مادرش در اصفهان به خاک سپرده خواهد شد.
