کاربران ایرانی اینترنت از بعدازظهر روز یک‌شنبه، ۱۱ دی‌ماه، برای اتصال به این شبکه جهانی با دور تازه‌ای از اختلالات دست و پنجه نرم می‌کنند. این اختلالات شامل کندی چندباره اتصال کاربران، قطع مکرر ارتباط و همچنین قطع و وصل سرویس‌های GPRS و سرویس موسوم به وایمکس ایرانسل است.
علی‌رغم بازار گرم و پرمخاطب مجلات و وب‌سایت‌های تکنولوژی ارتباطات در ایران، کمتر نتیجه مستقل و قابل اعتمادی از مقایسه سرعت سرویس‌دهنده‌های مختلف اینترنتی در کشور منتشر شده است.
در غیاب این نتایج تنها گزارش‌های جسته و گریخته کاربران ایرانی است که می‌تواند ما را در ترسیم تصویری نزدیک به واقعیت از مسائل و مشکلات کاربران ایرانی یاری رساند.
کاربران ایرانی می‌گویند صرف نظر از نوع اتصال، سرعت اینترنت به روشنی افت کرده است و این وضعیت زمانی که کاربر در پی استفاده از اتصالات امن https یا برخی از سرویس‌های مشخص نظیر جی‌میل، سرویس ای‌میل گوگل، است تشدید می‌شود و این در حالی است که برخی از کاربران از دسترسی راحت و با سرعتی قابل قبول به سایت‌های قانونی و مجوزدار داخل ایران خبر داده‌اند.
در ایران شرکت دولتی «ارتباطات زیرساخت» وظیفه پخش پهنای باند خریداری شده میان ارائه‌دهندگان سرویس‌های اینترنتی را بر عهده دارد. این شرکت در پاسخ به اعتراض کاربران اینترنت ابتدا اختلال در اینترنت کشور را اساسا تکذیب کرد، اما پس از بالا گرفتن اعتراضات و انعکاس آن در جراید از خود سلب مسئولیت نمود و تقصیر را متوجه دیگر بازیگران اینترنت ملی در جمهوری اسلامی ایران دانست. آخرین واکنش مقامات شرکت زیرساخت اما پذیرش تلویحی مسئولیت و اعلام عادی شدن اوضاع در ساعات پیش از نگارش این یادداشت بود.
نظرات متعدد کاربران ایرانی در سایت‌ها و وبلاگ‌های فناوری اطلاعات نشان از نارضایتی روزافزون این گروه چند میلیونی از شهروندان کشور دارد. کاربران به روشنی دولت را متهم به ایجاد اختلال تعمدی در مسیر اتصال ایرانیان به شبکه جهانی اینترنت می‌کنند.
پس از آغاز این دور اختلالات، خبری که توجه شهروندان ایرانی دنیای مجازی را به خود جلب کرد اعلام امکان راه‌اندازی شبکه ملی موسوم به «اینترنت پاک» همزمان با دهه فجر، ۱۲ تا ۲۲ بهمن‌ماه، بود. کاربران بسیاری با گمانه‌زنی در خصوص اینترنت پاک یا ملی، دولت را به تلاش برای انسداد کامل مسیرهای ورود و خروج داده‌ها از کشور متهم می‌کنند. این کاربران از قصد دولت برای کاهش پهنای باند اینترنت واقعی و در عوض افزایش سرعت دسترسی به شبکه دولتی و تحت کنترل اینترانت داخل کشور، به شدت ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این میان شواهد متعددی تلاش دولت ایران برای کاهش قابل توجه ورود و خروج داده‌ها از کشور را تایید می‌کند، حتی برخی از شرکت‌های داخلی ایران نظیر آسیاتک از هم اکنون ارائه سرویس خدمات اینترنت ملی خود را فعال نموده و با اعلام تعرفه، مشتری اینترنت ملی می‌پذیرند.
به نظر می‌رسد طرح دولت ایران برای شبکه اینترنت واجد موارد ذیل باشد:
- تفکیک ترافیک اطلاعات به دو بخش داخلی «مجاز» و خارجی «مجاز و غیرمجاز»
- فروش ارزان و پرسرعت ترافیک داخلی به این معنی که کاربر می‌تواند تنها سایت‌های رسمی و دولتی داخل ایران را با سرعت بالا و هزینه بسیار کم مشاهده کند.
- کاهش پهنای باند، بازبینی و وارسی عمیق داده‌ها موسوم به DPI و افزایش قیمت برای دستیابی به شبکه اینترنت واقعی.
- ادامه تلاش برای انسداد پروتکل‌های نظیر https و ترافیک داده کدگذاری شده و امن.
تنها یکی از تبعات اجرای طرح فوق، کاهش پهنای باند ورودی و خروجی کشور خواهد بود.
بسیاری از پژوهشگران پهنای باند را در ارتباط مستقیم با میزان توسعه ملی کشور‌ها می‌دانند، اما در ایران ظاهرا فشار امنیتی - سیاسی به کنار گذاشته شدن رویای توسعه سایبری کشور انجامیده است.
در ایران امروز نارضایتی از طرح دولت برای احداث دیوار الکترونیکی و مسدود کردن ارتباط شهروندان با دنیای خارج تنها مختص کاربران ساده اینترنت نیست. حتی بسیاری از کار‌شناسان نزدیک به دولت با یادآوری چنته خالی اینترنت ملی، از دولت پرسیده‌اند قبل از تولید محتوای مناسب، کاربران اینترانت ملی ایران یا همان «اینترنت شرعی» قرار است کدامین «محتوای پاک» را مصرف کنند؟
علاوه بر صاحب‌نظران توسعه، دانشگاهیان، کارآفرینان و حتی بنگاه‌های اقتصادی وابسته به نهادهای نظامی ایران از تبعات منفی اینترانت شرعی بر مبادلات علمی، صنعتی و اقتصادی کشور ابراز نگرانی کرده‌اند، گرچه نهادهای نظامی - امنیتی در عالی‌ترین سطوح مدیریت کشور دغدغه‌هایی ورای استدلالات فوق دارند.
به نظر می‌رسد در هنگامه تحریم‌های جامعه بین‌الملل علیه جمهوری اسلامی ایران، رهبران ایران بیم آن دارند که شهروندان ناراضی از وضعیت اقتصادی و بین‌المللی کشور، یک بار دیگر چون سال ۱۳۸۸ اینترنت را برای خلق جنبش اعتراضی دیگری به کار گیرند.
سابقه برنامه اینترنت پاک، ملی، شارع، شرعی و مجاز جمهوری اسلامی ایران به بیش از یک دهه پیش بازمی‌گردد. دولت ایران در همه این سال‌ها برنامه احداث اینترانت ملی خود را با جدیت پی گرفته و هزینه‌های نامعلومی را صرف این طرح نموده است.
علی‌رغم بازار گرم و پرمخاطب مجلات و وب‌سایت‌های تکنولوژی ارتباطات در ایران، کمتر نتیجه مستقل و قابل اعتمادی از مقایسه سرعت سرویس‌دهنده‌های مختلف اینترنتی در کشور منتشر شده است.
در غیاب این نتایج تنها گزارش‌های جسته و گریخته کاربران ایرانی است که می‌تواند ما را در ترسیم تصویری نزدیک به واقعیت از مسائل و مشکلات کاربران ایرانی یاری رساند.
کاربران ایرانی می‌گویند صرف نظر از نوع اتصال، سرعت اینترنت به روشنی افت کرده است و این وضعیت زمانی که کاربر در پی استفاده از اتصالات امن https یا برخی از سرویس‌های مشخص نظیر جی‌میل، سرویس ای‌میل گوگل، است تشدید می‌شود و این در حالی است که برخی از کاربران از دسترسی راحت و با سرعتی قابل قبول به سایت‌های قانونی و مجوزدار داخل ایران خبر داده‌اند.
در ایران شرکت دولتی «ارتباطات زیرساخت» وظیفه پخش پهنای باند خریداری شده میان ارائه‌دهندگان سرویس‌های اینترنتی را بر عهده دارد. این شرکت در پاسخ به اعتراض کاربران اینترنت ابتدا اختلال در اینترنت کشور را اساسا تکذیب کرد، اما پس از بالا گرفتن اعتراضات و انعکاس آن در جراید از خود سلب مسئولیت نمود و تقصیر را متوجه دیگر بازیگران اینترنت ملی در جمهوری اسلامی ایران دانست. آخرین واکنش مقامات شرکت زیرساخت اما پذیرش تلویحی مسئولیت و اعلام عادی شدن اوضاع در ساعات پیش از نگارش این یادداشت بود.
نظرات متعدد کاربران ایرانی در سایت‌ها و وبلاگ‌های فناوری اطلاعات نشان از نارضایتی روزافزون این گروه چند میلیونی از شهروندان کشور دارد. کاربران به روشنی دولت را متهم به ایجاد اختلال تعمدی در مسیر اتصال ایرانیان به شبکه جهانی اینترنت می‌کنند.
پس از آغاز این دور اختلالات، خبری که توجه شهروندان ایرانی دنیای مجازی را به خود جلب کرد اعلام امکان راه‌اندازی شبکه ملی موسوم به «اینترنت پاک» همزمان با دهه فجر، ۱۲ تا ۲۲ بهمن‌ماه، بود. کاربران بسیاری با گمانه‌زنی در خصوص اینترنت پاک یا ملی، دولت را به تلاش برای انسداد کامل مسیرهای ورود و خروج داده‌ها از کشور متهم می‌کنند. این کاربران از قصد دولت برای کاهش پهنای باند اینترنت واقعی و در عوض افزایش سرعت دسترسی به شبکه دولتی و تحت کنترل اینترانت داخل کشور، به شدت ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این میان شواهد متعددی تلاش دولت ایران برای کاهش قابل توجه ورود و خروج داده‌ها از کشور را تایید می‌کند، حتی برخی از شرکت‌های داخلی ایران نظیر آسیاتک از هم اکنون ارائه سرویس خدمات اینترنت ملی خود را فعال نموده و با اعلام تعرفه، مشتری اینترنت ملی می‌پذیرند.
به نظر می‌رسد طرح دولت ایران برای شبکه اینترنت واجد موارد ذیل باشد:
- تفکیک ترافیک اطلاعات به دو بخش داخلی «مجاز» و خارجی «مجاز و غیرمجاز»
- فروش ارزان و پرسرعت ترافیک داخلی به این معنی که کاربر می‌تواند تنها سایت‌های رسمی و دولتی داخل ایران را با سرعت بالا و هزینه بسیار کم مشاهده کند.
- کاهش پهنای باند، بازبینی و وارسی عمیق داده‌ها موسوم به DPI و افزایش قیمت برای دستیابی به شبکه اینترنت واقعی.
- ادامه تلاش برای انسداد پروتکل‌های نظیر https و ترافیک داده کدگذاری شده و امن.
تنها یکی از تبعات اجرای طرح فوق، کاهش پهنای باند ورودی و خروجی کشور خواهد بود.
بسیاری از پژوهشگران پهنای باند را در ارتباط مستقیم با میزان توسعه ملی کشور‌ها می‌دانند، اما در ایران ظاهرا فشار امنیتی - سیاسی به کنار گذاشته شدن رویای توسعه سایبری کشور انجامیده است.
در ایران امروز نارضایتی از طرح دولت برای احداث دیوار الکترونیکی و مسدود کردن ارتباط شهروندان با دنیای خارج تنها مختص کاربران ساده اینترنت نیست. حتی بسیاری از کار‌شناسان نزدیک به دولت با یادآوری چنته خالی اینترنت ملی، از دولت پرسیده‌اند قبل از تولید محتوای مناسب، کاربران اینترانت ملی ایران یا همان «اینترنت شرعی» قرار است کدامین «محتوای پاک» را مصرف کنند؟
علاوه بر صاحب‌نظران توسعه، دانشگاهیان، کارآفرینان و حتی بنگاه‌های اقتصادی وابسته به نهادهای نظامی ایران از تبعات منفی اینترانت شرعی بر مبادلات علمی، صنعتی و اقتصادی کشور ابراز نگرانی کرده‌اند، گرچه نهادهای نظامی - امنیتی در عالی‌ترین سطوح مدیریت کشور دغدغه‌هایی ورای استدلالات فوق دارند.
به نظر می‌رسد در هنگامه تحریم‌های جامعه بین‌الملل علیه جمهوری اسلامی ایران، رهبران ایران بیم آن دارند که شهروندان ناراضی از وضعیت اقتصادی و بین‌المللی کشور، یک بار دیگر چون سال ۱۳۸۸ اینترنت را برای خلق جنبش اعتراضی دیگری به کار گیرند.
سابقه برنامه اینترنت پاک، ملی، شارع، شرعی و مجاز جمهوری اسلامی ایران به بیش از یک دهه پیش بازمی‌گردد. دولت ایران در همه این سال‌ها برنامه احداث اینترانت ملی خود را با جدیت پی گرفته و هزینه‌های نامعلومی را صرف این طرح نموده است.
