اپلیکیشن پیامرسانی تلگرام در پیامی توییتری گفتههای دبیر شورای عالی فضای مجازی ایران، مبنی بر میزبانی ۳۰ درصد از اطلاعات کاربران ایرانی این اپلیکیشن در ایران را «۱۰۰ درصد نادرست» توصیف کرده است.
حساب رسمی توییتری تلگرام در پاسخ به نگرانی کاربران این اپلیکیشن در ایران اعلام کرد که اطلاعات کاربران ایرانی روی سرورهایی در آمستردام، پایتخت هلند، میزبانی شده و از این پس نیز روی همان سرورها میزبانی خواهد شد.
رادیو فردا در این باره نظر محمد حسین نادی، کارشناس فناوری اطلاعات، وب و اینترنت را در اصفهان جویا شده است:
محمد حسین نادی: مدیرانی که در وزارت آی تی (فنآوری اطلاعات و ارتباطات) کار میکنند بهخاطر اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور ما این سیاست را پیش گرفتهاند که به هر نحوی شده افرادی را که بیشتر از حد معمول از چنین اپلیکیشنهایی استفاده میکنند، کنترل کنند بلکه کمتر به این اپلیکیشنها روی بیاورند. این یکی از دلایل ماجراست که البته شاید موجه هم نباشد. اما بارها شاهد چنین رویکردی بودهایم. ما به جز تلگرام، قبلاً درباره وایبر هم این مشکلات را داشتیم. در عین حال خیلی از سیاستمداران ما متاسفانه به دلایل خاص خود یک سری آمارهای عجیب و غریب و مبالغهآمیز ارائه میدهند که بعد خودشان در آن میمانند.
آیا تلاش برای ایجاد این محدودیتها تاثیر خاصی بر استفاده کاربران داخلی ایران از این اپلیکیشنها دارد؟
بعضی از افراد منتظرند که مرجع اصلی رسیدگی به این موارد نظر بدهد. و چون این مراجع هم نظراتشان را خیلی اجمالی میدهند، باعث میشود که تعدادی از کاربران اپلیکیشنها قید استفاده از آن اپلیکیشن را بزنند یا حذفش میکنند و به این فکر میافتند که ممکن است از اطلاعات آنها سوءاستفاده بشود.
به عبارتی کاربرها نگران این هستند که دولت به اطلاعتشان دسترسی داشته باشد. درست است؟
استفاده کنندههای داخلی این اپلیکیشنها چند طیفاند. بعضی متخصصند، بعضی کاربر عادی، بعضی صرفاً خورههای اینترنت هستند، بعضیها دنبال اخبار خودشان میگردند. بعضی از افراد که ما آنها را کاربر تلقی میکنیم خیلی ساده با یک اظهار نظر مثلاً یکی از معاونین فنآوری اطلاعات کشور به راحتی اپلیکیشن تلگرام را پاک میکنند حالا هر چقدر هم که این اظهار نظر نادرست باشد. مثلاً مواجهه گیگها با این قضیه خیلی پیچیدهتر است. خیلی دقیقتر و منضبطتر این کار را پیگیری میکنند. دنبال سندهایش میروند. و تا به نتیجه نرسند و مطمئن نشوند به آن حرف اتکا نمیکنند.
نگرانی مقامهای دولتی در خصوص استفاده کاربران از این اپلیکیشنها به چه جهت است؟
نگرانی دولتمردان ما به این دلیل است که مردم اطلاعات خودشان را به هر نحوی در هر جایگاهی و در هر سطح شهروندی به سادگی در اختیار این اپلیکیشنها قرار میدهند. از آن سمت میگویند اپلیکیشن پیامرسان تلگرام خیلی ساده میتواند این اطلاعات را دریافت و آنالیز کند و خیلی از مصداقهای فرهنگی، اجتماعی، علایق، دردسرها و مشکلات کشور ما را از طریق آنالیز این اطلاعات به دست بیاورد.
ولی برخلاف فرمایش شما یک نظر دیگر هم هست که بخشی از جامعه نگراناند که دولت بتواند به اطلاعات آنها دسترسی داشته باشد.
اطلاعاتی که در پیامرسانها رد و بدل میشود در حد مسائل سطحی زندگی است.
خب، بعضی اوقات مثلاً دیده شده که لطیفههای سیاسی رد و بدل میشود...
نه، اصلاً صلاح دولت این نیست. به سود دولت نیست که اینقدر بخواهد به لحاظ اطلاعاتی در امور مردم دخالت کند.
آیا نگرانی مردم در این خصوص به جاست؟
اگر واقعا دولت ما دنبال این باشد که از این نرمافزارها علیه مردم خودش، یا سرمایههای خودش سوءاستفاده اطلاعاتی کند، این را باید مقدمهای دانست بر بیاعتماد کردن مردم نسبت به دولت و دولت نسبت به مردم.
شما فکر میکنید که جای نگرانی دارد؟
به نظر من هیچ جای نگرانی وجود ندارد. یعنی در حقیقت این اپلیکیشن تلگرام یک اپلیکیشن روسی است در آمریکا فعالیت میکند. این اپلیکیشن صرفاً مقصدهای تجاری دارد. حالا ممکن است این تجارت بعدها با چاشنی سیاسی همراه شود. از این قبیل اپلیکیشنها چند وقتی میآیند و کاربرهای زیادی پیدا میکنند. بعد از چند وقت هم که دولت میبیند تعداد کاربران این اپلیکیشن بیش از ۲۰ میلیون نفر شده، کمکم شروع میکند سرورهایش را فیلتر کند.
من به هیچ عنوان نه در مورد استفاده از تلگرام و نه در مورد واتزآپ که فعلا خیلی محبوب است توصیه نمیکنم که مردم نگران اطلاعاتشان باشد. اگر واقعا کسی هست که از طریق این اپلیکیشنها اطلاعات بسیار حساس و خاصی را انتقال میدهد او اساساً کار اشتباهی میکند. اما اگر اطلاعات سطحی و ارتباطات روزمره در آن رد و بدل میشود، اصلاً جای نگرانی وجود ندارد.