مسدود کردن و فیلترینگ وب‌سایت‌ها در ایران، خبری نیست که برای کاربر ایرانی تازگی داشته باشد. هرکسی می‌داند که برای ورود به وب‌سایت خود رادیو فردا از ایران هم، اول باید دنبال تازه‌ترین فیلترشکن گشت. این مشکل امروز و دیروز هم نیست و به سیاست‌های سانسور اطلاعات در ایران، طی سال‌های گذشته باز می‌گردد.
با این همه فیلترینگ تنها به ایران و کشورهایی با حکومت‌های مشابه مربوط نمی‌شود و در غرب نیز رواج دارد. البته در این مورد فیلترینگ با سیاست و اهداف دیگری دنبال می‌شود؛ برای نمونه وب‌سایت‌های پرنوگرافیک کودکان که نه تنها فیلتر بلکه صاحبان آنها نیز با تعقیب قضایی روبه‌رو می‌شوند.
مورد دیگر فیلترینگ در غرب به وب‌سایت‌هایی باز می‌گردد که بر اساس تشخیص دولت یا نیروهای امنیتی به اشاعه و تبلیغ تروریسم بپردازند.
مسدود کردن وب‌سایت‌ها در ایالات متحده و کشورهای غربی به سایت‌های ایرانی هم رسید. تحریم‌ها اینترنت را هم نشانه رفت و این موضوع پس از تصویب تازه‌ترین قطعنامه، بار دیگر واکنش مقام‌های حکومتی ایران را بر انگیخت. اما این واکنش تنها به آنچه منافع دولت را تامین می‌کند، باز می‌گردد.
خبرگزاری دولتی ایسنا از «مسدود كردن بیش از ۵۰۰ وب سایت ایرانی و توقیف صدها دامنه اینترنتی متعلق به ایرانی‌ها توسط شركت‌های آمریكایی با استناد به قوانین تحریم ایالات متحده» خبر می‌دهد و از «لزوم توجه كافی به راه‌اندازی، حمایت و استفاده از مركز داده ایرانی» می‌نویسد.
این خبرگزاری نامی از این وب‌سایت‌ها نبرده است اما از قول رضا باقری اصل، مدیر دفتر فن‌آوری‌های نوین مركز پژوهش‌های مجلس خبری را منتشر کرده است که به سال‌های پیش باز می‌گردد؛ در این خبر از برنامه دولت برای آوردن وب‌سایت‌های دولتی به داخل ایران گفته شده و به ۳۲ درصد از وب‌سایت‌های باقی مانده دولتی که خارج از ایران میزبانی می‌شوند، اشاره شده بود.
عملا از سال ۱۳۸۵، وب‌سایت‌های دولتی موظف شده بودند که تنها از میزبان داخلی استفاده کنند. در همان زمان صحبت‌ها از راه‌اندازی شبکه اینترانت داخلی -فقط برای کاربران ایرانی و احتمالا برای کنترل اینترنت- بالا گرفته بود. اما با گذشت چهار سال دولت ایران هنوز حتی موفق نشده است، میزبانی وب‌سایت‌های خود را به داخل ایران انتقال دهد.
طی سال‌های گذشته خبرگزاری‌های داخلی ایران بارها از مسدود شدن «وب‌سایت‌های دولتی به وسیله آمریکا» خبر داده بودند. در این میان موضوع دیگری هم وجود دارد که موضوع فیلترینگ وب‌سایت‌های دولی ایران را با رمز و راز روبه‌رو کرده است. در حالیکه برخی از رسانه‌ها -از جمله ایسنا- مسدود کردن وب‌سایت‌های دولتی را به تحریم‌ها مربوط کرده‌اند، اما مقام‌های دولتی، خود، تا پاییز امسال به سایت‌های دولتی (سایت‌های خود) برای انتقال میزبانی به داخل کشور مهلت داده‌اند. در غیر این صورت «فیلتر خواهند شد.»
علی اصغر انصاری، معاون توسعه و مدیریت شبکه شرکت فناوری اطلاعات، در تیر ماه به خبرگزاری فارس گفته بود: «به مدیران عالی دستگاه‌های دولتی که سایت آنها در خارج از کشور میزبانی می‌شود، اعلام کرده‌ایم که تا مهرماه (اول پاییز) فرصت دارند هاستینگ خود را به داخل کشور منتقل کنند.»
با این حساب علاوه بر آنچه عدم میزبانی سایت‌های دولتی در خارج از کشور عنوان شده است، مشکل فیلترینگ سایت‌های دولتی به وسیله خود دولت نیز وجود دارد.
بر اساس گزارش‌ها در ایران «خدمات و امکانات»، «پهنای باند کم» و «هزینه زیاد» از جمله دلایلی است که صاحبان وب‌سایت‌ها را به جای استفاده از امکانات داخلی به میزبانان کشورهای خارجی متصل می‌کند. رقابت زیاد و هزینه بسیار پایین میزبانی در کشورهایی مانند آمریکا یا کانادا بهتر از خدمات کشورهایی مانند ایران است. البته در این مورد هم، مشکل انتقال پول به میزبانان خارجی، آن هم با شرایط بانکی ایران و تحریم‌ها، همچنان باقی است.
گذشته از وب‌سایت‌های دولتی، تحریم‌های بین‌المللی کاربران ایرانی را نیز با مشکلاتی روبه‌رو کرده است. هرچند همین تحریم‌ها -به گفته مسئولان و رسانه‌های ایرانی- وب‌سایت‌های دولتی را هم تحت تاثیر قرار داده، اما نتوانسته هیچ تاثیری بر فروش -مثلا- دستگاه‌های استراق سمع پیشرفته غربی به ایران بگذارد. از سوی دیگر کابران ایرانی نه تنها با مشکل تحریم‌ها -مثلا از دست دادن «کنترل پنل‌ها» (مدیریت فضای میزبانی یا پارک دامنه‌ها)- روبه‌رو هستند، بلکه دولت نیز با تمام توان به فیلترینگ مشغول است و باز هم تحریم‌ها نتوانسته بر امکانات فیلترینگ دولت تاثیر بگذارد.
اما با رخدادهای پس از انتخابات در ایران و اعتراض‌های اجتماعی و سیاسی گسترده، دولت آمریکا به این نتیجه رسید که در کنار تحریم‌های جدید، دسترسی به اینترنت را برای کاربران ایرانی سهل‌تر کند.
در بخشی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، شرکت هایی که تجهیزات و تکنولوژی‌هایی به ایران بفروشند که به محدود کردن آزادی بیان و اطلاع رسانی، سانسور و فیلیترینگ منجر شود، مشمول تحریم شده و از حق عقد قرارداد با دولت آمریکا محروم می‌شوند.
مشخص نیست ادامه آنچه مسدود کردن وب‌سایت‌های دولتی ایرانی عنوان شده، با استناد به تحریم‌های جدید صورت می‌گیرد یا این روندی است که همچنان و در سال‌های گذشته ادامه یافته است و همچنان هم قرار است ادامه پیدا کند. آیا دولت ایران به دلایل امنیتی تصمیم به منحصر کردن میزبانی در داخل ایران گرفته است یا مجموعه‌ای از مسائل دیگر؟ به هر حال این مشکلی است که حکومت ایران سال‌هاست برای کاربران ایرانی ایجاد کرده است، مشکلی که به نظر می‌رسد خود از سوی دیگر و به شکل دیگری با آن روبه‌روست و در عین حال برای رفع آن حاضر است به خود-فیلترینگ روی بیاورد.
با این همه فیلترینگ تنها به ایران و کشورهایی با حکومت‌های مشابه مربوط نمی‌شود و در غرب نیز رواج دارد. البته در این مورد فیلترینگ با سیاست و اهداف دیگری دنبال می‌شود؛ برای نمونه وب‌سایت‌های پرنوگرافیک کودکان که نه تنها فیلتر بلکه صاحبان آنها نیز با تعقیب قضایی روبه‌رو می‌شوند.
مورد دیگر فیلترینگ در غرب به وب‌سایت‌هایی باز می‌گردد که بر اساس تشخیص دولت یا نیروهای امنیتی به اشاعه و تبلیغ تروریسم بپردازند.
مسدود کردن وب‌سایت‌ها در ایالات متحده و کشورهای غربی به سایت‌های ایرانی هم رسید. تحریم‌ها اینترنت را هم نشانه رفت و این موضوع پس از تصویب تازه‌ترین قطعنامه، بار دیگر واکنش مقام‌های حکومتی ایران را بر انگیخت. اما این واکنش تنها به آنچه منافع دولت را تامین می‌کند، باز می‌گردد.
خبرگزاری دولتی ایسنا از «مسدود كردن بیش از ۵۰۰ وب سایت ایرانی و توقیف صدها دامنه اینترنتی متعلق به ایرانی‌ها توسط شركت‌های آمریكایی با استناد به قوانین تحریم ایالات متحده» خبر می‌دهد و از «لزوم توجه كافی به راه‌اندازی، حمایت و استفاده از مركز داده ایرانی» می‌نویسد.
این خبرگزاری نامی از این وب‌سایت‌ها نبرده است اما از قول رضا باقری اصل، مدیر دفتر فن‌آوری‌های نوین مركز پژوهش‌های مجلس خبری را منتشر کرده است که به سال‌های پیش باز می‌گردد؛ در این خبر از برنامه دولت برای آوردن وب‌سایت‌های دولتی به داخل ایران گفته شده و به ۳۲ درصد از وب‌سایت‌های باقی مانده دولتی که خارج از ایران میزبانی می‌شوند، اشاره شده بود.
عملا از سال ۱۳۸۵، وب‌سایت‌های دولتی موظف شده بودند که تنها از میزبان داخلی استفاده کنند. در همان زمان صحبت‌ها از راه‌اندازی شبکه اینترانت داخلی -فقط برای کاربران ایرانی و احتمالا برای کنترل اینترنت- بالا گرفته بود. اما با گذشت چهار سال دولت ایران هنوز حتی موفق نشده است، میزبانی وب‌سایت‌های خود را به داخل ایران انتقال دهد.
طی سال‌های گذشته خبرگزاری‌های داخلی ایران بارها از مسدود شدن «وب‌سایت‌های دولتی به وسیله آمریکا» خبر داده بودند. در این میان موضوع دیگری هم وجود دارد که موضوع فیلترینگ وب‌سایت‌های دولی ایران را با رمز و راز روبه‌رو کرده است. در حالیکه برخی از رسانه‌ها -از جمله ایسنا- مسدود کردن وب‌سایت‌های دولتی را به تحریم‌ها مربوط کرده‌اند، اما مقام‌های دولتی، خود، تا پاییز امسال به سایت‌های دولتی (سایت‌های خود) برای انتقال میزبانی به داخل کشور مهلت داده‌اند. در غیر این صورت «فیلتر خواهند شد.»
علی اصغر انصاری، معاون توسعه و مدیریت شبکه شرکت فناوری اطلاعات، در تیر ماه به خبرگزاری فارس گفته بود: «به مدیران عالی دستگاه‌های دولتی که سایت آنها در خارج از کشور میزبانی می‌شود، اعلام کرده‌ایم که تا مهرماه (اول پاییز) فرصت دارند هاستینگ خود را به داخل کشور منتقل کنند.»
با این حساب علاوه بر آنچه عدم میزبانی سایت‌های دولتی در خارج از کشور عنوان شده است، مشکل فیلترینگ سایت‌های دولتی به وسیله خود دولت نیز وجود دارد.
بر اساس گزارش‌ها در ایران «خدمات و امکانات»، «پهنای باند کم» و «هزینه زیاد» از جمله دلایلی است که صاحبان وب‌سایت‌ها را به جای استفاده از امکانات داخلی به میزبانان کشورهای خارجی متصل می‌کند. رقابت زیاد و هزینه بسیار پایین میزبانی در کشورهایی مانند آمریکا یا کانادا بهتر از خدمات کشورهایی مانند ایران است. البته در این مورد هم، مشکل انتقال پول به میزبانان خارجی، آن هم با شرایط بانکی ایران و تحریم‌ها، همچنان باقی است.
گذشته از وب‌سایت‌های دولتی، تحریم‌های بین‌المللی کاربران ایرانی را نیز با مشکلاتی روبه‌رو کرده است. هرچند همین تحریم‌ها -به گفته مسئولان و رسانه‌های ایرانی- وب‌سایت‌های دولتی را هم تحت تاثیر قرار داده، اما نتوانسته هیچ تاثیری بر فروش -مثلا- دستگاه‌های استراق سمع پیشرفته غربی به ایران بگذارد. از سوی دیگر کابران ایرانی نه تنها با مشکل تحریم‌ها -مثلا از دست دادن «کنترل پنل‌ها» (مدیریت فضای میزبانی یا پارک دامنه‌ها)- روبه‌رو هستند، بلکه دولت نیز با تمام توان به فیلترینگ مشغول است و باز هم تحریم‌ها نتوانسته بر امکانات فیلترینگ دولت تاثیر بگذارد.
اما با رخدادهای پس از انتخابات در ایران و اعتراض‌های اجتماعی و سیاسی گسترده، دولت آمریکا به این نتیجه رسید که در کنار تحریم‌های جدید، دسترسی به اینترنت را برای کاربران ایرانی سهل‌تر کند.
در بخشی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، شرکت هایی که تجهیزات و تکنولوژی‌هایی به ایران بفروشند که به محدود کردن آزادی بیان و اطلاع رسانی، سانسور و فیلیترینگ منجر شود، مشمول تحریم شده و از حق عقد قرارداد با دولت آمریکا محروم می‌شوند.
مشخص نیست ادامه آنچه مسدود کردن وب‌سایت‌های دولتی ایرانی عنوان شده، با استناد به تحریم‌های جدید صورت می‌گیرد یا این روندی است که همچنان و در سال‌های گذشته ادامه یافته است و همچنان هم قرار است ادامه پیدا کند. آیا دولت ایران به دلایل امنیتی تصمیم به منحصر کردن میزبانی در داخل ایران گرفته است یا مجموعه‌ای از مسائل دیگر؟ به هر حال این مشکلی است که حکومت ایران سال‌هاست برای کاربران ایرانی ایجاد کرده است، مشکلی که به نظر می‌رسد خود از سوی دیگر و به شکل دیگری با آن روبه‌روست و در عین حال برای رفع آن حاضر است به خود-فیلترینگ روی بیاورد.
