لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۱:۳۶

یک عدد «آقای بنفش» در تور اروپایی گروه «پالت»


عکس از فرین عاصمی
عکس از فرین عاصمی
موزیسین‌ها می‌گویند برای یک اجرای خوب، به مخاطب خوب نیاز دارند. اعضای گروه نوآور و متفاوت «پالت» وقتی برای نخستین اجرایشان در خارج از کشور در شهر کلن به روی صحنه رفتند، از همان نخستین آهنگ فهمیدند که مخاطب خوبی نصیبشان شده است.

ایرانی‌هایی که روز یکشنبه، ۲۱ مهرماه، برای اجرای پالت در سالن «اشتادت گارتن» جمع شده بودند، عموما کسانی بودند که پیشتر با شنیدن آلبوم «آقای بنفش» به وجد آمده بودند.

حالا نوبت «پالت» بود که روی صحنه، «آقای بنفش» را برای مخاطبانش زنده کند.

پالت چیست؟

«پالت» نقطه پایان موسیقی جوان‌پسند ایران در دهه ۸۰ خورشیدی است که زمانی زیر سلطه موزیسین‌های برآمده از زیرزمین بود.

در واقع پالت اصلا زیرزمینی نیست، بلکه رو زمینی است! اما خیلی‌ها که تا پیش از پالت به دنبال موسیقی زیرزمینی فارسی بودند حالا پالت را دوست دارند. صدای متفاوت پالت، صدای متفاوت یک نسل تازه است.

ویژگی کلیدی گروه «پالت» سازبندی این گروه است که آن را در میان گروه‌های بیشمار یکی دو دهه اخیر متمایز کرده و شاید تنها گروه‌های دنگ شو و ۱۲۷ بتوانند از این منظر، تنه به تنه پالت بزنند.

پالت در دورنش هم کنترباس دارد و هم کلارینت. هم آکاردئون دارد و هم گیتار. و هم ویلن سل دارد و هم یک خواننده خوش‌صدا! که این آخری یکی دیگر از عناصر کمیاب موسیقی زیرزمینی فارسی محسوب می‌شود.

امید نعمتی، خواننده گروه پالت که توسط گروه «دنگ شو» به مخاطبان موسیقی معرفی شد، با آواز سنتی آشناست و همین آشنایی را به مجموعه سازهایی افزوده که گاه رنگ و لعابی از جنس موسیقی کولی‌های شرق اروپا دارند و گاه، عمیقا ایرانی هستند.
امید نعمتی، خواننده گروه پالت که توسط گروه «دنگ شو» به مخاطبان موسیقی معرفی شد، با آواز سنتی آشناست و همین آشنایی را به مجموعه سازهایی افزوده که گاه رنگ و لعابی از جنس موسیقی کولی‌های شرق اروپا دارند و گاه، عمیقا ایرانی هستند.

همین سازبندی متفاوت موجب شده که «پالت» عملا به ستاره سبکی از موسیقی تبدیل شود که سالهاست در ایران مخاطبان خاص دارد: «موسیقی تلفیقی»؛ سبکی که با صدا و اجرای خوب محسن نامجو عملا خود به جریان اصلی موسیقی جوان‌پسند دهه ۸۰ تبدیل شد و گروه‌هایی مانند دنگ‌شو، زمینه آشنایی مخاطبان با صداهایی اساسا متفاوت را از طرق آن فراهم کردند.

بعد از سازبندی و امید نعمتی، سومین ویژگی پالت، خلق اثر به شیوه یک گروه واقعی موسیقی است. یعنی آنطور که از گفته‌های اعضای گروه بر می‌آید، آنها دور هم می‌نشینند و آهنگ می‌سازند. مشارکت شش عضو گروه با سلیقه‌های متفاوت در جریان آهنگسازی، در عمل به آلبومی انجامیده که تنوعی دور از انتظار در آن شنیده می‌شود.

و دست آخر اینکه متن آهنگهای پالت یا اشعار معروف کلاسیک هستند (مانند اشعار مولانا، سعدی و خیام) یا آثار معروف شعر نو (مانند آثاری از فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج و سیاوش کسرایی)، یا ترانه‌هایی که امید نعمتی در فضایی متناسب با باقی اشعار گروه آنها را نوشته است.

پالت در چند اثر هم از موسیقی محلی ایران الهام گرفته که این بخش از کار گروه، بیشتر یادآور آثار گروه «دنگ شو» و بازسازی برخی ملودی‌های موسیقی محلی توسط آن گروه است.

پالت در کلن

پالت، همانقدر که با انتشار آلبوم «آقای بنفش»، در ساخت و متن ترانه‌ها، گروهی از هواداران موسیقی مستقل و غیرمتعارف را شگفت زده کرده بود، بر روی صحنه نیز سعی کرد هویت منحصر به فرد خود را خلق کند؛ هویتی که به واسطه استقرار گروه در داخل کشور، برخلاف بعضی گروههای مهاجر، اصالتی وطنی دارد و بوی ایران را می‌دهد.

اجرای زنده – در غیاب نوازنده آکاردئون - با نخستین آهنگ آلبوم «آقای بنفش» به نام «یادگار دوست» آغاز شد؛ ترانه‌ای که برای علاقه‌مندان موسیقی ایرانی، هجوم احساسات متناقضی است از گذشته پر غصه دهه ۶۰ خورشیدی و روزگار متفاوت دهه ۹۰.

آنچه پالت را از یک تجربه یا خاطره خوب، به گروهی ماندگار برای آینده و نسلهای دیگر تبدیل خواهد کرد، نه فقط این آلبوم و کنسرتها، بلکه تداوم کار و استمرار و پشتکار گروه در خلق آثاری تازه است.
«یادگار دوست» بیشتر یادآور آلبومی به همین نام از شهرام ناظری است که در سال ۶۳ منتشر شد و خیلی زود به یکی از محبوب‌ترین آثار این خواننده موسیقی سنتی تبدیل شد. حالا در ابتدای دهه ۹۰ خورشیدی، «پالت» همان شعر مولانا را برایمان می‌خواند. این بار اما نه تنها از فضای غم‌زده و افسردگی عمیق دهه ۶۰ و آلبوم ناظری خبری نیست بلکه یادگار دوست پالت، در همان ابتدای کار، سنگ‌هایش را با مخاطب وا می‌کند و با ریتمی رقص‌آور از حاضرین دعوت می‌کند که برای یک کنسرت فرح‌بخش آماده باشند.

لحظات شادی‌آفرین چنین در اجرای زنده پالت کم نبودند. گروه پالت آهنگهایی مانند «والس شماره یک» و «مثلث» را هم در موقعیتی خاطره‌انگیز اجرا می‌کنند. ضمن اینکه گروه فراتر از ترانه‌های آلبوم «آقای بنفش»، آثاری را اجرا می‌کند که در آلبوم وجود ندارند.

یکی از این آثار، آهنگ محبوب «نرو بمان» است. پالت پیش از انتشار نخستین آلبومش، با این آهنگ به مخاطبان معرفی شد و احتمالا از همین آهنگ عده‌ای هوادار گروه پالت شدند. دوستداران پالت که از نشنیدن این آهنگ در آلبوم «آقای بنفش»، حسابی ناراحت هستند، قطعا از شنیدن اجرای زنده این آهنگ به وجد می‌آیند.

و همین هواداران که به همین زودی در انتظار آلبوم دوم پالت هستند، در اجرای زنده گروه آهنگ‌هایی می‌شنوند که هیچ کجای دیگر قابل شنیدن نیستند و احتمالا از آلبوم دوم سر در خواهند آورد. آهنگهایی که در همان قالب آهنگهای «آقای بنفش» تهیه شده‌اند و یکی از آنها با ارجاعاتی به شهر تهران، با ریتم تند و ترانه نوستالژیکش، می‌تواند به یکی از محبوب‌ترین آثار گروه تبدیل شود.

و آنچه احتمالا از همان نخستین ثانیه‌های اجرای زنده هواداران را شگفت زده کرد، شباهت دلچسب اجرای زنده به نسخه اصلی آهنگهای گروه بود.

پالت به واسطه تجربه برپایی کنسرتهای بسیار در شهرهای مختلف ایران، برخلاف بسیاری از گروههایی که سالها درون ایران فعال هستند، در اجرای زنده مسلط، سرحال و بااعتماد به نفس برنامه اجرا می‌کند.

حتی گپ‌زدن اعضای گروه با هم در اجرای زنده یا شوخی‌های گاه‌وبی‌گاه امید نعمتی، با توجه به فضای موسیقیایی گروه، آنها را به گروهی دوست و رفیق تبدیل می‌کند که بر روی صحنه بی‌قید و راحت ساز می‌زنند.

پالت خیلی سریع ظهور کرد. خیلی زود در ایران تور کنسرت گذاشت. و خیلی زود برای گروه مشتاق هوادارانش در بیرون از ایران برنامه اجرا کرد. (این اجراها در شهرهای میلان، پاریس، آمستردام، گوتنبرگ و استکهلم ادامه خواهند یافت.)

اما آنچه پالت را از یک تجربه یا خاطره خوب، به گروهی ماندگار برای آینده و نسلهای دیگر تبدیل خواهد کرد، نه فقط این آلبوم و کنسرتها، بلکه تداوم کار و استمرار و پشتکار گروه در خلق آثاری تازه است. جز این، پالت تا همین جا مهم‌ترین پدیده موسیقی فارسی در دهه ۹۰ خورشیدی است.
XS
SM
MD
LG