شهرداری تهران تئاتر پارس را از مزایده خارج کرد

سرانجام پس از چند ماه ابهام در سرنوشت تئاتر پارس، يکی از قديمی ترين مکان های تاريخی - فرهنگی تهران و در معرض مزايده بودن اين مکان، شهرداری تهران تصميم به خريد آن گرفت.

اهميت تئاترهايی چون پارس و نصر که آن نيز به نوعی ديگر در تعطيلی و بلاتکليفی است، به گفته کارشناسان، به دليل پيشينه این سالنها در تاريخ تئاتر نوين ايران است. تماشاخانه ای که بيش از نيم قرن نماد دوران آغازين تئاتر نو، به دست سید علی خان نصر و ديگر هنرمندان اين رشته هنری بوده است.

فضل الله خان بايگان از دوستان نزديک سيدعلی خان نصر، پدر تئاتر نوين ايران می نويسد اسفند ۱۳۰۲ وقتی کلنل علی نقی خان وزيری از سفر فرنگ به تهران بازگشت، در طبقه اول ساختمانی سه اشکوبه، بالاتر از گراند هتل در خيابان لاله زار، هنرستان موسيقی خود را افتتاح کرد.

داريوش اسدزاده، بازيگر قديمی تئاتر و سينما و سابقه تئاترهای لاله زار در این باره به رادیو فردا می گوید: «در سال ۱۳۱۸ تصويبنامه ای از هيات وزرا گذشت و سازمانی درست شد به نام "پرورش افکار" که يک شعبه اش هم تئاتر بود.»

وی می افزاید: «در سال ۱۳۱۹ مرحوم سيدعلی خان نصر آمد سينمای وابسته به گراند هتل را از باقروف اجاره کرد به ماهی سيصد تومان و تئاتر دائمی را تشکيل داد. تا آن زمان تئاتر دائمی در تهران وجود نداشت. اگر تئاتری بود ماهی، دو ماهی يکبار، دو سه شب در يکی از سالن های تهران، مثل سالن سيرک يا سالن سپه، باغ اتابک و باغ زين السطان برنامه هايی می گذاشتند و می رفت تا يک ماه دو ماه ديگر.»

تئاتر پارس نيز که تا سال ۱۳۳۲ خورشيدی نام فرهنگ بر خود داشت، از جمله همين سالن ها بود که با چهره هايی چون خيرخواه، خاشع، کهنمويی، اسکويی، شباويز، ديهيم و ده ها تن ديگر لاله زار را به مهمترين مرکز فرهنگی ايران تبديل کرده بودند.


سالن پارس پس از انقلاب به مالکيت «ستاد اجرايی فرمان امام» درآمد و بدون هرگونه تعمير و نگهداری رها شد. اگرچه گروه های تئاتری مختلفی نمايش های عامه پسند را همواره در همين مکان به روی صحنه برده اند، اما آنگونه که معصومه ملکی مدير تئاتر پارس می گويد، درآمد اين سالن تاريخی هرگز قادر به تامين هزينه هايش نبوده است و يکی از اين هزينه ها نیز پرداخت اجاره بها به ستاد متولی اين سالن است.

خانم ملکی می افزاید: «ما سال اول توانستيم بخشی از اجاره ها را پرداخت کنيم ولی از سال دوم که ديوارها ريزش می کرد و با هربار بارندگی سايش ديوارها را هم داشتيم، هرچه درآمد داشتيم برای بازسازی و تعميرات خرج کرديم و بنابراین نتوانستيم اجاره را پرداخت کنيم. اين (هزینه ها)حتما نياز به کمک بخش دولتی دارد.»

همين عدم توانايی پرداخت اجاره بها سبب شدکه تابستان گذشته برای دومين بار، ستاد اجرايی فرمان امام دستور تعطيلی سالن را صادر کند و سپس آنرا به مزايده بگذارد. اين مساله اعتراض هايی را در ميان اهالی تئاتر و مطبوعات برانگيخت تا اينکه شهرداری تهران تصميم به مداخله گرفت.

معصومه ملکی مدير تئاتر پارس در این باره به رادیو فردا می گوید : «آقای قاليباف به آقای دکتر سرسنگی دستور دادندکه در اين خصوص بررسی هایی انجام دهند. آقای دکتر سرسنگی هم کارشناسانی را فرستادند و در مرحله اول تئاتر را ظاهرا از مزايده خارج کردند. قرار شد شهرداری تئاترپارس را بخرد. بخش تجاری(مغازه داران در لاله زار) نظرشان اين بود که اين تئاتر را بخرند و به عنوان انبار از آن استفاده کنند که به حمدالله با همان نوع کاربری خودش(فرهنگی) باقی مانده و فعاليتش را(با همین کاربری) ادامه خواهد داد.»

اگرچه برخی کارشناسان عملکرد هرچند ديرهنگام شهرداری تهران را درباره تئاتر پارس با ايام انتخابات مرتبط می دانند، اما در عین حال تاکيد می کنند که آنچه در اين ميان اهميت دارد نجات و سامان يابی اين مکان تاريخی فرهنگی از تبديل شدن به يک مکان تجاری در خيابان لاله زار است.