حکومت ايران با در پيش گرفتن طرح های بلندپروازانه يی می کوشد تا مسير تاريخی « جاده ابريشم » را احيا کند. به نظر می آيد که اين اقدامات با هدف گسترش نفوذ منطقه ای ايران و مقابله با تلاش های غرب برای انزوای اين کشور صورت می گيرد.
احداث مجموعه ای از جاده ها و خطوط راه آهن در دستور کار قرار گرفته و برای روز آمد کردن تاسيسات و ظرفيت بنادر هزينه های سنگينی صرف می شود. کارشناسان معتقدند اين برنامه ها يک تلاش مشخص برای احيا نقش تاريخی ايران به عنوان گذرگاه تجاری مهم در منطقه است.
پروژه های مورد حمايت اروپا برای احيا مسير تجاری جاده ابريشم از سالها پيش مطرح بوده ولی دولت ايران در هيچ يک از اين طرحها شرکت ندارد. يکی از اين موارد ايجاد گذرگاه تجاری و مسير حمل و نقل از آسيا ميانه به سمت قفقاز و اروپاست که به « جاده ابريشم جديد» شهرت دارد.
کشورهای غربی به خاطر معضل برنامه های هسته ای و تحريم های بين المللی عليه ايران علاقه يی به همکاری با آن کشور ندارند. به همين خاطر ايران به شکل يک جانبه و از طريق انعقاد قراردادهای جداگانه با کشورهای همسايه طرحهای خود را پيش می برد.
تلاش در تمام جهت ها
يکی از تازه ترين طرح ها در اين راستا ايجاد مسير حمل و نقل مستقيم از سواحل خليج فارس به سمت روسيه است که ازحاشيه دريای خزر و سپس قفقاز جنوبی عبور خواهد کرد.
محمد رضا رحيمی معاون رييس جمهور ايران ماه گذشته با اعلام خبر تشکيل يک کميسيون ويژه برای طرحهای « راه ابريشم » گفت:« ما در نظر داريم مسير جديدی را از سواحل هرمزگان به سمت شمال ايران و بعد روسيه و اروپا بگشاييم. »
به گفته وی هدف از اين طرح افزايش ظرفيت جاده ها و بنادر ايران و درنهايت کاهش مدت زمان انتقال کالا بين چين و اروپا از مسير دريايی که دو ماه طول می کشد به مسير زمينی از طريق ايران است که فقط يازده روز طول خواهد کشيد.
ايران در عين حال در حال گسترش شبکه حمل و نقل به سمت همسايگان شرقی است. از جمله می توان به راه آهن و جاده هايی اشاره کرد که شرق ايران را به هرات در غرب افغانستان متصل می کندو يا شبکه راهها و تونلهايی که توسط شرکت های ايرانی از جنوب تاجيکستان به سمت خجند در شمال اين کشور احداث شده اند.
همزمان برنامه هايی نيز برای گسترش ظرفيت بندر انزلی و نکا در حاشيه دريای خزر در دست اجراست که شرکتهای چينی در آن مشارکت دارند.
نگاه به آسيای ميانه
برخی از طرحهای ايران روی گسترش ارتباط با افغانستان و تاجيکستان و استفاده از همزبانی اين کشورها تمرکز داشته ولی در عين حال ايران با ترکمنستان نيز به خاطر ضرورت های عملی همکاريهای نزديکی دارد که يکی از موارد آن خريد گاز ترکمنستان برای تامين نياز مناطق شمالی ايران است.
کشورهای ترکمنستان ، قزاقستان و ازبکستان برای صدور نفت خام خود به بازارهای جهانی بخشی از اين محصول را به بنادر شمالی ايران منتقل کرده و در مقابل ايران معادل اين نفت را از طريق پايانه های خود در خليج فارس به مشتريان آن کشورها تحويل می دهد. همچنين ترکمنستان پنبه خود را از طريق مسيرهای زمينی و سپس بنادر ايران صادر می کند.
فرار از انزوا
به اعتقاد بسياری از کارشناسان مسايل استراتژيک ايران می کوشد خود را در مرکز مسير تجاری و حمل و نقل بين اروپا و آسيا قرار دهد . ايران می تواند اين اتصال را به سمت غرب از طريق ترکيه و يا قفقاز کامل کند.
تلاش ايران در اين زمينه تحت تاثير تحريم های بين المللی و پيشبرد سياست انزوای اين کشور از سوی غرب ممکن است با موانع فراوانی روبرو شود. اما برخی از کارشناسان معتقدند که ايران به خاطر موقعيت ويژه جغرافيايی و ثروت انرژی خود از اين تحريم ها آسيب چندانی نخواهد ديد.
اين کارشناسان می افزايند در عين حال تحريم های غرب عليه ايران حتی ممکن است باعث شود که کشورهايی مثل چين، روسيه و هند علاقه بيشتری به افزايش مناسبات تجاری با ايران نشان دهند. در شرايطی که شرکت های غربی ايران را ترک کرده و در عين حال ايران نيز تحت فشار تحريم های غرب است شايد اين بهترين زمان برای ورود سايرين به بازار ايران و کسب امتيازهای بيشتر باشد.
احداث مجموعه ای از جاده ها و خطوط راه آهن در دستور کار قرار گرفته و برای روز آمد کردن تاسيسات و ظرفيت بنادر هزينه های سنگينی صرف می شود. کارشناسان معتقدند اين برنامه ها يک تلاش مشخص برای احيا نقش تاريخی ايران به عنوان گذرگاه تجاری مهم در منطقه است.
پروژه های مورد حمايت اروپا برای احيا مسير تجاری جاده ابريشم از سالها پيش مطرح بوده ولی دولت ايران در هيچ يک از اين طرحها شرکت ندارد. يکی از اين موارد ايجاد گذرگاه تجاری و مسير حمل و نقل از آسيا ميانه به سمت قفقاز و اروپاست که به « جاده ابريشم جديد» شهرت دارد.
کشورهای غربی به خاطر معضل برنامه های هسته ای و تحريم های بين المللی عليه ايران علاقه يی به همکاری با آن کشور ندارند. به همين خاطر ايران به شکل يک جانبه و از طريق انعقاد قراردادهای جداگانه با کشورهای همسايه طرحهای خود را پيش می برد.
تلاش در تمام جهت ها
يکی از تازه ترين طرح ها در اين راستا ايجاد مسير حمل و نقل مستقيم از سواحل خليج فارس به سمت روسيه است که ازحاشيه دريای خزر و سپس قفقاز جنوبی عبور خواهد کرد.
محمد رضا رحيمی معاون رييس جمهور ايران ماه گذشته با اعلام خبر تشکيل يک کميسيون ويژه برای طرحهای « راه ابريشم » گفت:« ما در نظر داريم مسير جديدی را از سواحل هرمزگان به سمت شمال ايران و بعد روسيه و اروپا بگشاييم. »
به گفته وی هدف از اين طرح افزايش ظرفيت جاده ها و بنادر ايران و درنهايت کاهش مدت زمان انتقال کالا بين چين و اروپا از مسير دريايی که دو ماه طول می کشد به مسير زمينی از طريق ايران است که فقط يازده روز طول خواهد کشيد.
ايران در عين حال در حال گسترش شبکه حمل و نقل به سمت همسايگان شرقی است. از جمله می توان به راه آهن و جاده هايی اشاره کرد که شرق ايران را به هرات در غرب افغانستان متصل می کندو يا شبکه راهها و تونلهايی که توسط شرکت های ايرانی از جنوب تاجيکستان به سمت خجند در شمال اين کشور احداث شده اند.
همزمان برنامه هايی نيز برای گسترش ظرفيت بندر انزلی و نکا در حاشيه دريای خزر در دست اجراست که شرکتهای چينی در آن مشارکت دارند.
نگاه به آسيای ميانه
برخی از طرحهای ايران روی گسترش ارتباط با افغانستان و تاجيکستان و استفاده از همزبانی اين کشورها تمرکز داشته ولی در عين حال ايران با ترکمنستان نيز به خاطر ضرورت های عملی همکاريهای نزديکی دارد که يکی از موارد آن خريد گاز ترکمنستان برای تامين نياز مناطق شمالی ايران است.
کشورهای ترکمنستان ، قزاقستان و ازبکستان برای صدور نفت خام خود به بازارهای جهانی بخشی از اين محصول را به بنادر شمالی ايران منتقل کرده و در مقابل ايران معادل اين نفت را از طريق پايانه های خود در خليج فارس به مشتريان آن کشورها تحويل می دهد. همچنين ترکمنستان پنبه خود را از طريق مسيرهای زمينی و سپس بنادر ايران صادر می کند.
فرار از انزوا
به اعتقاد بسياری از کارشناسان مسايل استراتژيک ايران می کوشد خود را در مرکز مسير تجاری و حمل و نقل بين اروپا و آسيا قرار دهد . ايران می تواند اين اتصال را به سمت غرب از طريق ترکيه و يا قفقاز کامل کند.
تلاش ايران در اين زمينه تحت تاثير تحريم های بين المللی و پيشبرد سياست انزوای اين کشور از سوی غرب ممکن است با موانع فراوانی روبرو شود. اما برخی از کارشناسان معتقدند که ايران به خاطر موقعيت ويژه جغرافيايی و ثروت انرژی خود از اين تحريم ها آسيب چندانی نخواهد ديد.
اين کارشناسان می افزايند در عين حال تحريم های غرب عليه ايران حتی ممکن است باعث شود که کشورهايی مثل چين، روسيه و هند علاقه بيشتری به افزايش مناسبات تجاری با ايران نشان دهند. در شرايطی که شرکت های غربی ايران را ترک کرده و در عين حال ايران نيز تحت فشار تحريم های غرب است شايد اين بهترين زمان برای ورود سايرين به بازار ايران و کسب امتيازهای بيشتر باشد.
