جنجال بر سر فرزندخواندگی کودکان روسی در آمريکا و مرگ مُبهم مکس شاتو

مکس شاتو، کودک سه ساله روس که [در آمريکا] به فرزندخواندگی پذيرفته شده بود، ماه گذشته در شهر کوچک «گاردِندِيل» ايالت تگزاس بنا به دلايل نامعلوم درگذشت و با مرگ خود جنجالی بين المللی را رقم زد.

با توجه به آن که ابعاد زيادی از اين حادثه همچنان در هاله از ابهام قرار دارد، مقام های محلی می گويند برای مشخص شدن دليل مرگ اين کودک، آزمايش های کالبدشکافی را بر روی پيکر اين کودک انجام خواهند داد. اين در حالی است که به تدريج جزئيات بيشتری درباره روز مرگ کودک و اطلاعاتی درباره مادرخوانده او منتشر می شود.

راديواروپای آزاد/راديو آزادی در این مورد گزارشی تهیه کرده است:


گاردِندِيل، تگزاس؛ ۲۲ فوريه ۲۰۱۳، (راديو اروپای آزاد/راديو آزادی) -- در گذشته حتی مردم محلی هم چندان به جاده «والدروپ درايو» توجه نمی کردند. اين راه ناهموار و سوت و کور رفت و آمد زيادی را به خود نمی بيند و تنها بابت تک خانه ای که در انتهای آن قرار دارد مورد استفاده قرار می گيرد. بوته های خار اينجا انباشته می شوند و هراز گاهی بادی که از طرف ميدانهای نفتی وزيدن می گيرد اين بوته ها را کف راه قل می دهد و به اين طرف و آن طرف پرتاب می کند.

تابلوی خيابان را به سختی می توان خواند، آفتاب سوزان تگزاس رنگ و رويش را بُرده. اما به فاصله کمی در انتهای راه، يک تابلوی ديگر از زمين سربرآورده. اين يکی هنوز رنگ و رويش باقی مانده و می شود آن را خواند. رويش به حروف درشت سياه نوشته شده: «شخصی. بن بست. ورود ممنوع.»

خانه آخر راه متعلق به لارا و آلن شاتو است، دو نفر از ۱۶۰۰ نفر ساکن گاردنديل تگزاس.

پيام ضبط شده روی تلفن خانه شان می گويد: «اگر خبرنگار يا آژانس خبری هستيد، هيچ حرفی برای گفتن نداريم.»

اواخر ماه گذشته، آنطور که می گويند بعد از آنکه «مکس» سه ساله (پسرخوانده خانواده و يکی از دو پسربچه ای که از روسيه به فرزندخواندگی پذيرفته بودند،) به زمين خورد، يک دستگاه آمبولانس به اين محل اعزام شد. مکس اکنون فوت کرده و به خاک سپرده شده. با اين حال، پرونده اين مرگ آن چنان سر و صدايی برپا کرد که شهر کوچک گاردنديل را به يکباره به کانون توجه بين المللی تبديل کرد.

مقام های رسمی روسيه اين هفته ادعا کردند که درباره اين پرونده اطلاع دقيق داشته و با متهم کردن لارا شاتو به «قتل» واکنش ها بسياری را برانگيختند. مسؤولان روس با استناد به اين پرونده تصميم اخير کشور روسيه را موجه اعلام کرده اند که با انگيزه های سياسی اتخاذ شد و بر اساس آن فرزندخواندگی کودکان روسی توسط آمريکايی ها ممنوع اعلام شده بود.


وزارت امورخارجه ايالات متحده آمريکا با رد اين ادعا و اعلام آنکه تحقيقات همچنان ادامه دارد، چنين حکمی را «عجولانه» توصيف کرد. در همين حال بخش های زيادی از اين پرونده همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد، حالا مقام های محلی می گويند که به زودی نظر پزشکی قانونی درباره دليل اصلی مرگ «مکس شاتو» اعلام خواهد شد. در اين اثنا، جزئيات روز مرگ اين کودک و روايت مادرخوانده از فوت او نيز به تدريج آشکار می شود.

شرلی اِستاندوفِر سربازرس اداره پزشکی قانونی اِکتور است. وی در گفت و گو با راديو اروپای آزاد/راديو آزادی می گويد بعد از اعلام فوت مکس توسط پزشکان در ساعت ۱۷:۴۳ به وقت محلی در تاريخ ۲۱ ژانويه به بيمارستان مرکز پزشکی اودِسا رفت. اِستاندوفِر می گويد قبل از ارسال پيکر برای انجام کالبدشکافی که روز بعد انجام شد، آن را ديده است: «ما آثار کبودی را مشاهده کرديم. قسمتهای زيادی از بدن بچه کبود شده بود. حالا اينکه اين کبودی ها ناشی از بازی های کودکانه بوده، يا اينکه آسيب فيزيکی و چيز ديگری بوده، من پزشک نيستم و نمی توانم راجع به آن اظهار نظر کنم.»

گزارش اوليه کالبد شکافی آماده شده، اما جنبه خصوصی داشته و منتشر نشده است. در حالی که ادعای آزار و اذيت کودک و فشار رسانه ها ادامه دارد، اِستاندوفِر می گويد اداره او در تلاش برای سرعت بخشيدن به ارائه حکم نهايی کالبد شکافی است.

وی در اواخر روز ۲۱ ژانويه به راديو اروپای آزاد/راديو آزادی گفت که دکتر ناتان گالووِی، سرتيم پزشکی قانونی شهرستان، نتايج کامل سم شناسی را دريافت کرده است، به گفته اِستاندوفِر، قرار است دکتر گالووِی اوايل هفته آينده نظر رسمی خود را درباره دليل مرگ کودک اعلام کند. اين اعلام نظر نهايی می تواند يکی از گزينه های قتل، تصادف، دلايل طبيعی يا وقايع غيرمترقبه را به عنوان مرگ کودک معرفی کند.

اِستاندوفِر می گويد او و بازرس پرونده از کلانتری محلی با لارا و آلن شاتو در بيمارستان مصاحبه کردند. او می گويد لارا شاتو بی قرار بود، گريه می کرد و می لرزيد، اما وقت مصاحبه همکاری مناسبی نشان داد.

اِستاندوفِر می گويد «بر اساس گفته های مادر، مکس را بيرون خانه پيدا کرده بودند، مادر در بيرون خانه مواظب دو پسرش بوده و بايد برای استفاده از دستشويی به داخل می رفته. او گفت وقتی از خانه بيرون آمده، مکس را روی زمين ديده که نزديک وسايل بازی افتاده بود -- يعنی تاب و سُرسُره ای که آنجا بود.»

مارک دونالدسون، کلانتر اکتور، حرف های اِستاندوفِر درباره مصاحبه را تأييد می کند. او می گويد دفترش روز ۲۱ ژانويه خبر اين حادثه را از اداره آتش نشانی محلی دريافت کرده و آمبولانس به دليل «حمله قلبی احتمالی» به منزل خانواده شاتو اعزام شد.» آقای کلانتر از ارائه توضيحات بيشتر درباره نتايج کالبد شکافی خودداری کرد. دفتر او تا کنون هيچ شکايتی را در اين پرونده به ثبت نرسانده است.

دونالدسون می گويد سرگئی چوماريوف، مشاور ارشد سفارت روسيه در واشنگتن در روزهای اخير به دفتر وی آمده است.

پاول آستاخوف، عضو کميسيون حقوق کودکان اين هفته خواستار آن شد که به مقامهای رسمی روسيه اجازه داده شود که «به اسناد و مدارک پرونده دسترسی داشته باشند و در تنظيم روند دادخواهی شرکت داده شوند.» زمانی که از کلانتر دونالدسون در اين باره می پرسم،‌ پاسخ می دهد: «چنين چيزی اتفاق نخواهد افتاد.»



وی می گوید : «اين بچه، يک کودک تگزاسی است. او در تگزاس زندگی کرده. در شهرستان من زندگی کرده. و موضوع حائز اهميت برای من هم مرگ اين کودک است و اينکه چه اتفاقی منجر به مرگ او شد. شغل من ايجاب می کند که اگر احساس کرديم اتهامی متوجه آنهاست، بازداشتشان کنيم و اتهامشان را تفهيم کنيم. اگر هم چيزی نباشد، اطمينان حاصل می کنيم که آنهم اعلام می شود و به اطلاع مردم می رسد. چيزی که روسيه درباره کل پرونده می گويد از پايه و اساس داستان ديگری است. من درک می کنم که به باور آنها همه اينها مخفی کاری خواهد شد، و هيچ کس هم بررسی نخواهد کرد، اما اين پرونده درباره يک کودک روس نيست. بررسی درباره کودکی تگزاسی است که فوت کرده. و ما هم به بهترين نحو به وظيفه خود عمل خواهيم کرد.»

اداره خدمات حمايت از کودکان ايالت تگزاس (سی پی اس) نيز در اين پرونده وارد شده است. در بيانيه ای که اين اداره منتشر کرده، گفته شده که خانواده شاتو «هيچ سابقه تماسی با سی پی اس نداشته اند.»

پاول زيمرمن، سخنگوی اين آژانس اعلام کرده که زمانی حدود تاريخ مرگ مکس شاتو اتهاماتی مبنی بر «آزار فيزيکی و بی توجهی در نگهداری» از اين کودک توسط آژانس دريافت شده بود. آقای زيمرمن از ذکر نام شخصی که اين اتهامات را مطرح ساخته خودداری کرد.

در حالی که حقايق پرونده کماکان بر همگان روشن نيست، مقام های رسمی محلی اظهار داشته اند که بيانيه های حاکی از نگرانی مسکو در واقع پيش-داوری درباره نتايج بررسی ها بوده که به نظر می رسد به زودی به نتيجه خواهد انجاميد.

اِستاندوفِر، پزشک قانونی، می گويد «علاقه مند است بداند» روس ها اطلاعات مورد ادعای خود درباره کالبد شکافی مکس شاتو را از چه منبعی دريافت کرده اند، اطلاعاتی که بر مبنای آن می گويند به اعضای داخلی بدن کودک آسيب رسيده و به او داروهای [خواب آور] خورانده بودند.

وی می گوید «خيلی خوشحال خواهم شد بدانم، چون برای همه ما مسأله ساز شده. من نمی دانم که يک کارزار تبليغاتی و پروپاگاندا است يا اينکه صرفاً دارند از روی حدس و گمان خودشان حکم صادر می کنند، يا اينکه قرار است يک موضوعی را [با مقاصدی خاص] بين کشورهای ما مطرح کنند، من واقعاً نمی توانم درباره اين مسأله ابراز نظر کنم. وقتی ما متن منتشر شده آنها را خوانديم اين احساس را داشتيم که «واقعاً اين اطلاعاتشان را از کجای آورده اند؟» مضحک بود، و هنوز هم هست. واقعاً ناراحت کننده و ترسناک است.»

در همين حال، جزئيات بيشتری درباره لارا شاتو و ماجرای به فرزندخواندگی پذيرفتن مکس، با نام اصلی ماکسيم کوزمين، و کريستوفر، برادرناتنی او، با نام اصلی کريل، منتشر شده که هر دو از يتيم خانه ای در پسکوف روسيه به آمريکا آمدند.


شاتو، که حدود ۴۵ سال دارد، در دبيرستان ميدلند به تدريس اقتصاد اشتغال داشت، جايی که تقريباً ۳۰ کيلومتر خارج گاردنديل قرار دارد. جف هورنر، مدير اين دبيرستان، می گويد شاتو در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲ «با خوبی و خوشی» بعد از بيش از پنج سال به کار خود در اين دبيرستان پايان داد. به گفته وی شاتو به بقيه گفته بود که قصد دارد از روسيه بچه فرزندخوانده بياورد.

آرين توماس، يکی از دختران فارغ التحصيل اين دبيرستان جزئيات نادری از شاتو را در اختيار راديو اروپای آزاد/راديو آزادی قرار داد. توماس که در کلاس شاتو در سال ۲۰۱۱ درس می خواند، می گويد «به ما پرونده های روند فرزندخواندگی بچه ها را نشان داد، خيلی خوشحال بود و به ما عکس بچه ها را نشان داد. يکی از آن معلم هايی بود که واقعاً به تو نزديک می شد و مسائل شخصی اش را برايت تعريف می کرد.»

آنطور که آرين توماس می گويد شاتو در سال تحصيلی ۲۰۱۱-۲۰۱۲ برای ملاقات بچه هايش مدرسه آنها را ترک کرد و به روسيه رفت، گامی که در روند پذيرش فرزندخوانده معمول است. شاتو به دانش آموزانش گفت که قصد دارد برای رسيدن به فرزندانش و به جای آنکه آنها را در مهدکودک بگذارد، کار تدريس را ترک کند.

به گزارش بخش روسی راديو اروپای آزاد/راديو آزادی خانواده شاتو کارهای مربوط به فرزندخواندگی بچه ها را از طريق مرکز «گِلَدنی» در ايالت تگزاس در اواخر سال ۲۰۱۲ به انجام رساندند. اين آژانس به راديو اروپای آزاد/راديو آزادی گفت که به دلايل قانونی از رد يا تأييد اين گزارش معذور است.

توماس در ادامه می گويد شاتو در اواخر سال ۲۰۱۲ بچه ها را برای بازديد به مدرسه آورد. وی می افزايد «خيلی مهربان، شوخ و صميمی بود. فکر نمی کنم اين کاری را که می گويند انجام داده باشد.»

در گاردنديل، سه همسايه خانواده شاتو در مصاحبه های خود تصريح کردند که اين خانواده بخصوص هم مانند ديگر خانواده های اين منطقه محافظه کار و تودار بودند. اگرچه، همه آنها بدون استثنا گفتند که از شنيدن اينکه خانواده شاتو دارای فرزند بودند شوکه شده اند چون اساساً هيچ کس بچه ها را نديده بود.

گری لونا، مالک يک اصطبل در جاده منتهی به منزل خانواده شاتو می گويد او يک بار به اسب های اين خانواده غذا داده اما اطلاعات زيادی درباره شان نداشته.

«فقط می توانم اميدوار باشم که همه چيز به خوبی تمام شود، اگر واقعاً مرتکب گناهی شده اند، خوب از پا آويزانشان کنند. اگر هم کار خلافی نکرده اند، اين روس ها هستند که بايد از لنگ آويزانشان کرد.»

لونا از نزديکترين محله مسکونی که با حساسيت روند پرونده را دنبال می کند دور است، جايی که خبر اين حادثه تيتر روزنامه های محلی را پر کرده و در صدر اخبار راديو و تلويزيون ها قرار گرفته است.

در يک مغازه خوار و بار فروشی در «گلندل»، يکی از دو فروشگاه بزرگ گلندل، مردم محلی می خواهند بدانند چه بر سر کريستوفر، دومين فرزند خانواده شاتو، خواهد آمد.

زيمرمن، از اداره خدمات حمايت از کودکان ايالت تگزاس، می گويد کريستوفر شاتو در «امنيت» و «در خانه» به سر می برد و مددکاران مخصوص اين پرونده به طور مداوم به او سر می زنند.

سفارت ايالات متحده در مسکو و دونالدسون، کلانتر شهرستان، هم اعلام کرده اند که اين پسربچه نزد پدرش است. با اين وجود، مقام های ياد شده توضيح بيشتری در اين خصوص ارائه نداده اند.

در عين حال، مقام های رسمی روس خواستار استرداد کريستوفر شاتو -برادر مکس- به کشور روسيه شده اند. يوليا کوزمينا، مادر تنی مکس و کريستوفر، با انتشار پيامی تلويزيونی در تاريخ ۲۱ فوريه از ولاديمير پوتين، رئيس جمهوری روسيه درخواست کرد برای بازگشت فرزندش به نزد او کمک کند.

تنها چند ساعت بعد از انجام اين مصاحبه، رسانه های روسيه گزارش کردند که نگهبانان يک قطار روسی مجبور شده اند يوليا کوزمينا را «به دليل بدمستی و رفتار نامناسب» از قطار پياده کنند. پيش از اين، خانم کوزمينا به دليل غفلت در نگهداری و اعتياد به الکل حضانت کودکان خود را از دست داده بود.