ارتباط اشعه ايکس با تومور مغزی

نتايج يک تحقيقات جديد نشان می دهد که استفاده از اشعه ايکس برای راديولوژی دندان ها، خطر بيماری هايی را که عموما تومور مغزی ناميده می شوند، افزايش می دهد. اشعه ايکس بزرگترين خطر شناخته شده برای تومورهای غيرسرطانی و يا اصطلاحا خوش خيمی است که در ناحيه سر و مغز رشد می کنند.

در اين تحقيقات جديد همچنين تاکيد شده است که در آمريکا عکسبرداری (راديولوژی ) مستمر و دوره ای از دندان ها بزرگترين و عمومی ترين روش تابش اشعه ايکس به افراد سالم است که از نظر پزشکی و سلامتی به اين حد از قرار گرفتن در معرض اشعه ايکس نياز ندارند.

اين تحقيقات که توسط گروهی از پژوهشگران در دانشگاه «يل» انجام شده تاکيد می کند که شمار زيادی از افرادی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند هر ساله برای عکسبرداری از ناحيه دهان در معرض اشعه ايکس قرار می گيرند. در صورتيکه توصيه های پزشکی و سلامت عمومی نشان می دهد که انجام اين عکسبرداری ها هر چند سال يک بار کافی است.

با وجوديکه اکثر تومورهای مننژيت خوش خيم هستند ولی اين احتمال وجود دارد که ضريب رويش آنها افزايش يافته و گاه به حدی بزرگ می شوند که عوارض جانبی جدی مثل از دست دادن شنوايی ، ضعف بينايی، فراموشی و سردردهای مزمن را به وجود می آورند.

در گذشته نيز تحقيقات کم دامنه تری در مورد ارتباط بين تاباندن اشعه ايکس به ناحيه سرو صورت با رويش و رشد تومورهای مغزی انجام شده بود. اما در تحقيقات جديد که پر دامنه ترين مورد از پژوهش های مشابه است مشخص شده است که در ميان افرادی که هر سال برای عکسبرداری از دندان مورد تابش اشعه ايکس قرار می گيرند احتمال ابتلا به تومورهای مننژيت ۴۰ تا ۹۰ درصد بيشتر از ديگران است.

اين تحقيقات ارتباط اين دو موضوع را نشان می دهد ولی ثابت نمی کند که بروز و رشد تومورهای مغزی لزوما ناشی از تابش بيش از حد اشعه ايکس است. اين تحقيقات براساس آزمايش های بالينی روی هزار و چهارصد نفر از افراد سن ۲ تا ۶۹ ساله انجام شده که تومورهای مننژيت داشتند. بررسی سابقه پزشکی اين افراد نشان داده که ارتباط بين اشعه ايکس و احتمال بروز و رشد تومورهای مغزی در بين افرادی که زير سن ۱۰ سال مورد تابش اشعه ايکس قرار گرفته اند بيشتر از ديگران است.

نتايج اين پژوهش در شماره اخير نشريه «موسسه سرطان آمريکا» منتشر شده است.
جامعه دندانپزشکی آمريکا در واکنش به انتشار نتايج اين تحقيقات در بيانيه ای اعلام کرد که دستورالعمل و راهنمای اين نهاد به دندانپزشکان اين است که فقط در صورت لزوم از عکسبرداری و اشعه ايکس استفاده کنند. اين نهاد همچنين اعلام کرده که برای کاستن از تاثيرات منفی اشعه ايکس بر ناحيه سر و گردن بيماران بايد از پوششهای محافظ برای پوشاندن سر و صورت بيمار و همينطور فيلمهای با سرعت بالا و يا عکسبرداری ديجيتال استفاده شود که مدت زمان تابش اشعه را کاهش می دهد.

در بيانيه جامعه دندانپزشکی آمريکا همچنين گفته شده است که برخی از بيماری های ناحيه دهان و دندان ، از جمله پوکی دندان ، وجود عفونت و يا غده را نمی توان با معاينات معمولی تشخيص داد و بنابراين استفاده از عکسبرداری با اشعه ايکس برای تضمين سلامت بيمارن ضروری است.

برخی از متخصصان مغز و اعصاب در آمريکا ضمن استقبال از يافته های اين پژوهش جديد می گويند در مورد ارتباط بين تومورهای مغزی و تابش اشعه ايکس بايد تحقيقات بيشتری انجام شود. ولی در عين حال تاکيد می کنند که اين تحقيقات بر يک اصل مهم تاکيد دارد و آن اين است که از تابش اشعه ايکس فقط بايد در مواردی استفاده کرد که واقعا ضروری است.

مردم و دندانپزشک ها بايد عادت کنند که تابش اشعه ايکس در هر صورت قرار دادن بدن در معرض يک عامل غيرطبيعی است و فقط در شرايطی بايد چنين کاری کرد که عارضه های موجود در بيمار ثابت کند چنين روشی ضروری است.