نماینده آیتالله خامنهای در امور حج و زیارت ایران میگوید که «دستگیری یا جا ماندن تعدادی از زائران ایرانی در بیمارستانهای عربستان به هیچ وجه صحت ندارد».
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز گزارش داده که برخلاف آمار رسمی عربستان، بیش از ۱۳۶۰نفر در حادثه منا کشته شدهاند.
علی قاضیعسگر که روز پنجشنبه ۱۶ مهر از عربستان به تهران بازگشت، در فرودگاه به خبرنگاران گفت که به تمامی بیمارستانهای جده، مکه، منا و طائف سر زده شده و هر مجروحی که آنجا بوده شناسایی شده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، وی با بیان اینکه تا این لحظه ۶۹ زائر ایرانی در حادثه منا مفقود الجسد هستند گفت: «مردم به شایعات توجه نکنند».
ظرف روزهای گذشته مقامهای دولت حسن روحانی از جمله وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاون حقوقی وزارت امور خارجه گفته بودند که تعدادی از زائران مفقود شده ایرانی، احتمالا از سوی نیروهای امنیتی عربستان بازداشت شدهاند.
در حادثه منا که روز دوم مهر و در جریان مراسم رمی جمرات (سنگ زدن به ستون شیطان) به وقوع پیوست، دستکم ۴۵۶ ایرانی جان خود را زیر دست و پا و بر اثر ازدحام جمعیت از دست دادند.
آن گونه که نماینده رهبر ایران در امور حج و زیارت گفته است در میان قربانیان ایرانی، «پنج قاری ممتاز و اعضای صدا و سیما، وزارت خارجه، ۱۰ روحانی و ۱۷ نفر از مدیران و عوامل خدماتی کاروانها» کشته شدهاند.
وی همچنین گفته که «هیات اعزامی ایران در عربستان با شاهدان عینی گفتوگو و همه فیلمها و کروکیها را بازبینی کرده»، و افزوده است: «مسیر حرکت در روز عید قربان روان بوده و اگر مسیر بسته نمیشد، چنین فاجعهای رخ نمیداد. مسئله آن روز عدم آمادگی نیروهای امنیتی، گرمای هوا، موانع مسیر تردد و از این دست است که موضوع کاملا برای ما روشن شده است».
پیش از این آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، فرماندهان سپاه، امامان جمعه و نمایندگان مجلس، خاندان آل سعود را مسبب حادثه منا دانسته و عربستان را به «بیکفایتی» متهم کردند.
در ادامه حملات مسوولان ایرانی به عربستان، یدالله جوانی، مشاور عالی نماینده ولی فقیه در سپاه، روز پنجشنبه گفته که «اگر جمهوری اسلامی ایران وارد فاز برخورد شود، شرایط برای آلسعود سخت خواهد بود».
به گزارش خبرگزاری مهر، آقای جوانی با اشاره به سخنان روز هشتم مهر آیتالله خامنهای درباره واکنش خشن و سخت ایران به «کارشکنیهای عربستان»، گفته است: «هر لحظه که لازم باشد سپاه برای اجرای فرمان آمادگی و توان لازم را دارد».
رییس قوه قضاییه ایران نیز تاکید کرده که «عربستان نمیتواند با گردنکشی از زیر بار مسئولیت حادثه اخیر و عذرخواهی از مسلمانان جهان شانه خالی کند».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، صادق آملی لاریجانی میگوید از دادستان کل کشور خواسته است تا با «هماهنگی و همکاری وزارت امور خارجه و رایزنی با کشورهای مسلمانی که در حادثه اخیر منا شهروندان خود را از دست دادهاند»، این مسئله را تا حصول نتیجه نهایی پیگیری کند.
روز ۱۳ مهرماه نیز محمود علوی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، اعلام کرده بود که این وزارتخانه از سوی دولت مامور بررسی حادثه منا شده است.
آمارهای متفاوت از تعداد قربانیان
مقامهای عربستانی آمار کل قربانیان حادثه منا را ۷۶۹ نفر و تعداد مجروحان را ۹۳۴ تن اعلام کردند ولی خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنجشنبه تعداد کشته شدگان این حادثه را بیش از آمار فوق دانسته است.
آسوشیتدپرس میگوید با جمع آوری آمار به این نتیجه رسیده است که تعداد ۱۳۶۴ نفر در این حادثه کشته شدهاند که ۶۰۰ نفر بیشتر از آمار اعلام شده از سوی عربستان است. مقامهای ریاض گفته بودند که آمار تلفات را به روز خواهند کرد ولی از روز چهارم مهرماه انتشار آن را متوقف کردند.
مقامهای ایران طی دو هفته گذشته در چندین نوبت اعلام کردهاند که شمار قربانیان حادثه منا بیش از ۴۷۰۰ نفر است، با این حال هیچ شواهدی دال بر تایید آمار خود ارائه نکردهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به اینکه حادثه منا بدترین حادثه ظرف ربع قرن گذشته در مراسم حج بوده است، مبنای آمار خود را، تعداد کشته شدگان اعلام شده از سوی ۱۷ کشوری دانسته است که شهروندان خود را در این اتفاق از دست دادهاند.
در سال ۱۹۹۰ نیز ۱۴۲۶ حاجی به دلیل ازدحام جمعیت در تونلی در نزدیکی شهر مکه جان خود را از دست دادند.
عربستان، حادثه امسال در منا را ناشی از برخورد دو گروه از زائران در مسیری باریک اعلام کرده که باعث خفگی یا زیر دست و پا ماندن صدها نفر شده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس میافزاید دیپلماتهای اندونزی، پاکستان و هند گفتهاند که مقامهای عربستانی تصاویر هزار و ۱۰۰ نفر از کشته شدگان در حادثه منا را به آنها دادهاند. اما ریاض میگوید که این تصاویر همچنین شامل زائرانی بوده است که به مرگ طبیعی مردهاند.
مصر در این حادثه ۱۴۸ نفر، اندونزی ۱۲۰ نفر، پاکستان ۸۹ نفر، هند ۸۱ نفر و مالی نیز ۷۰ نفر از دست دادهاند. سایر قربانیان از کشورهای نیجریه، سنگال، بنگلادش، کامرون، اتیوپی، مراکش، الجزایر، غنا، چاد، کنیا و ترکیه بودهاند. این کشورها گفتهاند که همچنان صدها نفر از اتباع آنها مفقود هستند.
زائران بیش از ۱۸۰ کشور در مراسم امسال حج حضور داشتند.