در روزهايی که تنش جديد ميان ارتش اسرائيل و تشکل های مسلح فلسطينی در غزه در جريان است، سامانه های دفاع ضد راکتی «گنبد آهنين» مورد توجه بسياری قرار گرفته است، سامانه ای که راه اندازی آن توانست اسرائيلی ها را به خوبی از آسيب بيش از هزار راکتی که از غزه شليک شد، در امان نگاهدارد.
در سال های گذشته تشديد راکت پرانی ها، ارتش سرائيل را وادار کرد که سامانه های بيشتری از «گنبد آهنين» را هر چه زودتر در بخش های جنوبی این کشور مستقر کند و اين روزها سامانه پنجمی نيز در تل آويو راه اندازی شده است.
طراحی و ابداع «گنبد آهنين» ایده عامير پرتس وزير دفاع وقت اسرائيل در نيمه دهه گذشته بود.
اصرارهای عاميرپرتس که خود در شهر راکت زده سدروت زندگی می کرد، موجب شد که اين فکر جا بيفتد و مخترعان اسرائيلی دست به کار شوند؛ زمانی که دولت آمريکا تقبل کرد تا بخش مهمی از بودجه آن را تامين کند، کار طراحی و آزمايش سيستم های اوليه آغاز شد.
در سال ۲۰۰۴ که وزارت دفاع اسرائیل آمادگی خود را برای دريافت پيشنهادهای گروه ها و شرکت های مخترعين ابراز کرد، ۲۴ پيشنهاد ارائه شد که «گنبد آهنين» تنها يکی از گزينه هايی بود که کار طراحی و آزمايش آن به عنوان جايگزينی برای سيستم «ناوتيلوس» مطرح بود؛ البته «ناوتيلوس» خود اندکی بعد، به سيستم «اسکای گارد» ارتقاء يافت.
اين سرهنگ اسرائيلی دانی گولد بود که می بايست با تيم خود از ميان ۲۴ پيشنهاد ارائه شده، يکی را برگزيند. او و يارانش به اين باور رسيدند پيشنهادهايی که بر اساس فن آوری آمريکايی است پاسخگوی نيازهای اسرائيل نيست و انتخاب سيستم آمريکايی، هزينه مادی زیادی خواهد داشت.
مدت زيادی طول نکشيد که صنايع نظامی اسرائيل سامانه کنونی را طراحی و توليد کرد.
کارخانه«رافائل» در سال ۲۰۰۷ با قراردادی با وزارت دفاع، ساخت چنين سامانه ای را تقبل کرد. دو کارخانه ديگر مرتبط با صنايع نظامی اسرائيل با نام های «سيستم های جنگ پيشرفته» و شرکت «التا» که کمپانی به اصطلاح خواهرخوانده صنايع هوايی اسرائيل است، در توليد«گنبد آهنين»، شرکت «رافائل» را ياری می دهند. سيستم نظارت سامانه را نيز شرکت اسرائيلی mprest طراحی و توليد کرده است.
«گنبد آهنين» هم خمپاره های ۱۵۵ ميليمتری را شکار و منهدم می کند و هم هواپيماهای دشمن را که تا فراز ده کيلومتری سامانه در پرواز باشند، منحرف خواهد کرد.
ديد آن در شب و روز، يکسان است و در هر شرايط آب و هوايی و در هر ديدی، کار خود را خواهد کرد.
از گزارش های اندکی که در باره فعاليت آن در رسانه های اسرائيل تا کنون منتشر شده است، چنين برمی آيد که راکت هايی که از سامانه شليک می شوند و «تامير» نام دارند، مجهز به کلاهک هدايتگر الکترواوپتيک هستند.
هر سامانه آن برای برقراری چتر پوششی به وسعت ۱۵۰ کيلومتر کفايت می کند؛ برای همين است که سامانه قرار گرفته در تل آويو، برای دفاع از بیت المقدس (اورشليم) نيز که در فاصله ۶۵ کيلومتری تل آويو است، کافی است.
اسرائيل در سال ۲۰۱۱ اميدوار بود که بتواند ده تا پانزده سامانه «گنبد آهنين» را داشته باشد اما وضعيت جديد ممکن است اين کشور را به داشتن سامانه های بسيار بيشتری نيازمند کند.
«گنبد آهنين» پس از آزمايش های بسيار، از مارس ۲۰۱۱ عملياتی شد؛ يک ماه بعد در اطراف شهر بندری اشکلون مستقر شد و در هفتم آوريل ۲۰۱۱ نخستين راکت فلسطينی ها را شکار و منهدم کرد.
واحد موسوم به ۹۴۷ در تشکيلات پدافند هوايی ارتش اسرائيل مسئول راه اندازی و مراقبت از سامانه های «گنبد آهنين» است.
از پيش از موفقيت کنونی «گنبد آهنين» نيز آمريکايی ها در قراردادی با اسرائيل خود خريدار «گنبد آهنين» شده اند.
در روزهای گذشته، «گنبد آهنين» ۹۶.۵ درصد از راکت ها را منحرف کرده است. اگر چه در چند ساعت اول پس از عمليات «ستون ابر» سه اسرائيلی در شهر «کريات ملاخی» کشته شدند، بعداً معلوم شد که سامانه تازه قرار گرفته در نزديکی اين منطقه، مدتی بسيار کوتاه نقص فنی داشته است و از پس از آن، يک اسرائيلی ديگر زخمی يا کشته نشد.
«گنبد آهنين» تنها زمانی به کار می افتد که تشخيص می دهد راکت هايی که شليک شده است، به سوی مناطق مسکونی راه می پيمايد. اگر سامانه تشخيص دهد که راکت در فضای باز به زمين اصابت می کند، زحمت منهدم کردن آن را به خود نمی دهد.
«گنبد آهنين» می تواند همزمان به چند راکت پاسخ دهد؛ سيستم رهگيری آن مسير راکت ها را پيگيری می کند و در آن واحد، با شليک راکت، راکت دشمن را در هوا شکار و منهدم می کند. از انهدام راکت های کوتاه برد دودی عادی در آسمان ديده می شود؛ از انهدام راکت های «فجر- ۵» ايران، برای لحظاتی دودی قارچ مانند در آسمان نقش می بندد.
از آنجا که برد راکت های «تامير» در «گنبد آهنين» می تواند راکت های دشمن را تا ۷۰ کيلومتری شکار کند، اگر قرار باشد که ايران يا حاميان ديگر، تشکل های مسلح فلسطینی در نوار غزه را به راکت هايی با برد بيشتر مجهز کنند، «گنبد آهنين» ممکن است که در وضعيت فعلی خود، کارساز نباشد.
در سال های گذشته تشديد راکت پرانی ها، ارتش سرائيل را وادار کرد که سامانه های بيشتری از «گنبد آهنين» را هر چه زودتر در بخش های جنوبی این کشور مستقر کند و اين روزها سامانه پنجمی نيز در تل آويو راه اندازی شده است.
طراحی و ابداع «گنبد آهنين» ایده عامير پرتس وزير دفاع وقت اسرائيل در نيمه دهه گذشته بود.
اصرارهای عاميرپرتس که خود در شهر راکت زده سدروت زندگی می کرد، موجب شد که اين فکر جا بيفتد و مخترعان اسرائيلی دست به کار شوند؛ زمانی که دولت آمريکا تقبل کرد تا بخش مهمی از بودجه آن را تامين کند، کار طراحی و آزمايش سيستم های اوليه آغاز شد.
در سال ۲۰۰۴ که وزارت دفاع اسرائیل آمادگی خود را برای دريافت پيشنهادهای گروه ها و شرکت های مخترعين ابراز کرد، ۲۴ پيشنهاد ارائه شد که «گنبد آهنين» تنها يکی از گزينه هايی بود که کار طراحی و آزمايش آن به عنوان جايگزينی برای سيستم «ناوتيلوس» مطرح بود؛ البته «ناوتيلوس» خود اندکی بعد، به سيستم «اسکای گارد» ارتقاء يافت.
اين سرهنگ اسرائيلی دانی گولد بود که می بايست با تيم خود از ميان ۲۴ پيشنهاد ارائه شده، يکی را برگزيند. او و يارانش به اين باور رسيدند پيشنهادهايی که بر اساس فن آوری آمريکايی است پاسخگوی نيازهای اسرائيل نيست و انتخاب سيستم آمريکايی، هزينه مادی زیادی خواهد داشت.
مدت زيادی طول نکشيد که صنايع نظامی اسرائيل سامانه کنونی را طراحی و توليد کرد.
کارخانه«رافائل» در سال ۲۰۰۷ با قراردادی با وزارت دفاع، ساخت چنين سامانه ای را تقبل کرد. دو کارخانه ديگر مرتبط با صنايع نظامی اسرائيل با نام های «سيستم های جنگ پيشرفته» و شرکت «التا» که کمپانی به اصطلاح خواهرخوانده صنايع هوايی اسرائيل است، در توليد«گنبد آهنين»، شرکت «رافائل» را ياری می دهند. سيستم نظارت سامانه را نيز شرکت اسرائيلی mprest طراحی و توليد کرده است.
«گنبد آهنين» هم خمپاره های ۱۵۵ ميليمتری را شکار و منهدم می کند و هم هواپيماهای دشمن را که تا فراز ده کيلومتری سامانه در پرواز باشند، منحرف خواهد کرد.
ديد آن در شب و روز، يکسان است و در هر شرايط آب و هوايی و در هر ديدی، کار خود را خواهد کرد.
از گزارش های اندکی که در باره فعاليت آن در رسانه های اسرائيل تا کنون منتشر شده است، چنين برمی آيد که راکت هايی که از سامانه شليک می شوند و «تامير» نام دارند، مجهز به کلاهک هدايتگر الکترواوپتيک هستند.
هر سامانه آن برای برقراری چتر پوششی به وسعت ۱۵۰ کيلومتر کفايت می کند؛ برای همين است که سامانه قرار گرفته در تل آويو، برای دفاع از بیت المقدس (اورشليم) نيز که در فاصله ۶۵ کيلومتری تل آويو است، کافی است.
اسرائيل در سال ۲۰۱۱ اميدوار بود که بتواند ده تا پانزده سامانه «گنبد آهنين» را داشته باشد اما وضعيت جديد ممکن است اين کشور را به داشتن سامانه های بسيار بيشتری نيازمند کند.
«گنبد آهنين» پس از آزمايش های بسيار، از مارس ۲۰۱۱ عملياتی شد؛ يک ماه بعد در اطراف شهر بندری اشکلون مستقر شد و در هفتم آوريل ۲۰۱۱ نخستين راکت فلسطينی ها را شکار و منهدم کرد.
واحد موسوم به ۹۴۷ در تشکيلات پدافند هوايی ارتش اسرائيل مسئول راه اندازی و مراقبت از سامانه های «گنبد آهنين» است.
از پيش از موفقيت کنونی «گنبد آهنين» نيز آمريکايی ها در قراردادی با اسرائيل خود خريدار «گنبد آهنين» شده اند.
در روزهای گذشته، «گنبد آهنين» ۹۶.۵ درصد از راکت ها را منحرف کرده است. اگر چه در چند ساعت اول پس از عمليات «ستون ابر» سه اسرائيلی در شهر «کريات ملاخی» کشته شدند، بعداً معلوم شد که سامانه تازه قرار گرفته در نزديکی اين منطقه، مدتی بسيار کوتاه نقص فنی داشته است و از پس از آن، يک اسرائيلی ديگر زخمی يا کشته نشد.
«گنبد آهنين» تنها زمانی به کار می افتد که تشخيص می دهد راکت هايی که شليک شده است، به سوی مناطق مسکونی راه می پيمايد. اگر سامانه تشخيص دهد که راکت در فضای باز به زمين اصابت می کند، زحمت منهدم کردن آن را به خود نمی دهد.
«گنبد آهنين» می تواند همزمان به چند راکت پاسخ دهد؛ سيستم رهگيری آن مسير راکت ها را پيگيری می کند و در آن واحد، با شليک راکت، راکت دشمن را در هوا شکار و منهدم می کند. از انهدام راکت های کوتاه برد دودی عادی در آسمان ديده می شود؛ از انهدام راکت های «فجر- ۵» ايران، برای لحظاتی دودی قارچ مانند در آسمان نقش می بندد.
از آنجا که برد راکت های «تامير» در «گنبد آهنين» می تواند راکت های دشمن را تا ۷۰ کيلومتری شکار کند، اگر قرار باشد که ايران يا حاميان ديگر، تشکل های مسلح فلسطینی در نوار غزه را به راکت هايی با برد بيشتر مجهز کنند، «گنبد آهنين» ممکن است که در وضعيت فعلی خود، کارساز نباشد.
