«موسسه علوم و امنيت بين المللی» در گزارش تحليلی به قلم دو کارشناس ارشد خود، «ديويد آلبرايت» و «پل برانان»، ارزيابی جديد نهادهای امنيتی آمريکا از برنامه های هسته ای ايران را بررسی کرده و در مواردی آن را مورد انتقاد قرار می دهد.
به گفته کارشناسان اين مرکز پژوهش های راهبردی، نهادهای امنيتی آمريکا در ارزيابی جديد خود فقط روی اين سئوال فنی و غير عمده متمرکز شده اند که آيا حکومت ايران وجهه نظامی برنامه های هسته ای خود را از سرگرفته است يا نه، و سپس به اين نتيجه می رسد که چنين روندی از سرگرفته نشده است. اما اين ارزيابی جديد به اين موضوع اساسی تر نمی پردازد که حکومت ايران از سال ها پيش حرکت به سوی توليد سلاح هسته ای و يا آمادگی برای توليد اين تسليحات را آغاز کرده و اين راهکار جنبه های گوناگونی از فعاليت های هسته ای را در برمی گيرد.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» می افزايند که تصميم حکومت ايران به آغاز روند توليد بمب هسته ای به عوامل سياسی و فنی گوناگونی بستگی دارد. در دور بعدی مذاکرات بين ايران و نمايندگان کشورهای پنج بعلاوه يک، بايد تضمين های مشخص و عملی را در مورد کنار گذاشتن تمام جنبه های فعاليت هسته ای را که می تواند به توليد بمب اتمی منجر شود از ايران دريافت کرد.
اين مرکز پژوهشی در گزارشهای قبلی خود که طی ماههای اخير منتشر کرده است به تفصيل به جنبه های گوناگون برنامه های هسته ای ايران، توانمندی ها و راههای جلوگيری از پيشرفت آن پرداخته که علاقمندان با مراجعه به وب سايت «موسسه علوم و امنيت بين المللی» (ISIS) می توانند متن کامل را مطالعه کنند.
بعد تسليحاتی برنامه های هسته ای ايران
در این گزارش آمده است: از خلال بررسی گزارش نهادهای بين المللی و ارزيابی های نهادهای امنيتی کشورهای غربی می توان به اين نتيجه رسيد که هيچکس در مورد وجود يک ساختار موازی و پنهانی برای برنامه های هسته ای تسليحاتی طی سالهای گذشته در ايران ترديد ندارد. وجود چنين ساختاری به ايران امکان می دهد که سوخت هسته ای مورد نياز برای سلاح هسته ای خود را در مدت زمان کوتاهی توليد کرده و همزمان توانمندی های خود برای توليد اجزاء ديگر مورد نياز برای به کارگير چنين تسليحاتی را توسعه دهد.
گزارش اخير نيويورک تايمز در مورد از سرگيری بعد تسليحاتی
تحلیل فوق می افزاید: روزنامه نيويورک تايمز اخيرا گزارش داد که نهادهای امنيتی آمريکا و آژانس بين المللی انرژی اتمی شواهدی در دست دارند که نشان می دهد برخی از برنامه های تحقيقاتی و آزمايشی ايران که مربوط به وجه تسليحاتی است حتی پس از سال ۲۰۰۳ ادامه پيدا کرده است. اما به گفته مقامات آمريکايی اين اطلاعات آنقدر مهم و تعيين کننده نبوده که براساس آن ارزيابی های امنيتی اين کشور از طبيعت برنامه های هسته ای ايران را تغيير دهد.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» می افزايند که در گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی که در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ منتشرشد نيز در مورد ادامه برخی از وجوه تسليحاتی در برنامه های هسته ای ايران اظهار ترديد شده بود. براساس تمام اين شواهد می توان گفت که ارزيابی نهادهای امنيتی آمريکا در دوره اخير به نسبت ارزيابی سال ۲۰۰۷ کامل تر و همه جانبه تر به نظر می رسد چون تمام فعاليت های هسته ای ايران را که به طور غيرمستقيم می توانند در جهت مصارف نظامی مورد بهره برداری قرار بگيرند در نظر می گيرد.
توانايی تسليحاتی هسته ای
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» ضمن استقبال از جهت گيری مثبت ارزيابی جديد نهادهای امنيتی آمريکا خاطر نشان می کنند که در اين ارزيابی به يک سئوال مهم پاسخ داده نشده و آن اين است که آيا ايران در پی توليد سلاح هسته ای است و آيا توانايی های لازم برای تکميل يک چنين روندی را دارد يا نه. افزايش فعاليت ها و اقدامات ايران در عرصه هايی که مستقيما طبيعت نظامی ندارند ولی در صورت لزوم می توانند برای توليد سلاح هسته ای مورد استفاده قرار بگيرند شايد به معنای از سرگيری بعد نظامی اين فعاليتها نباشد اما به خودی خود نگران کننده است و بايد در سياست گذاريهای مربوط به بحران هسته ای ايران در نظر گرفته شود.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» در نتيجه گيری از گزارش تحليلی خود می نويسند که تازه ترين گزارشهای رسانه ای اين نکته را تاييد می کند که ايران تا قبل از سال ۲۰۰۴ يک برنامه موازی و پنهانی برای توليد سلاح هسته ای را به پيش می برده و پس از يک توقف کوتاه برخی از وجوه اين فعاليت ها را ادامه داده است. بسياری معتقدند که حکومت ايران سالها پيش تصميم استراتژيک خود برای توليد سلاح هسته ای را اتخاذ کرده است و اندک افرادی در مورد تلاش ايران برای تکميل تمام توانايی های لازم و حتی توليد سلاح هسته ای ترديد دارند.
در پایان این گزارش و با توجه به مذاکرات پیش رو با ایران آمده است: «برای اين که مذاکرات با ايران به ثمر برسد حکومت آن کشور بايد به سئوالات بدون پاسخی که از مدتها پيش از سوی آژانس بين المللی انرژی اتمی مطرح شده است پاسخ دهد. ايران بايد به سئوالات و ترديدها در مورد وجود يک بعد موازی و پنهانی از فعاليت های هسته ای تسليحاتی پاسخ داده و به جامعه بين المللی اطمينان و تضمين های لازم را بدهد که حقيقتا در پی توليد سلاح هسته ای نيست.»
به گفته کارشناسان اين مرکز پژوهش های راهبردی، نهادهای امنيتی آمريکا در ارزيابی جديد خود فقط روی اين سئوال فنی و غير عمده متمرکز شده اند که آيا حکومت ايران وجهه نظامی برنامه های هسته ای خود را از سرگرفته است يا نه، و سپس به اين نتيجه می رسد که چنين روندی از سرگرفته نشده است. اما اين ارزيابی جديد به اين موضوع اساسی تر نمی پردازد که حکومت ايران از سال ها پيش حرکت به سوی توليد سلاح هسته ای و يا آمادگی برای توليد اين تسليحات را آغاز کرده و اين راهکار جنبه های گوناگونی از فعاليت های هسته ای را در برمی گيرد.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» می افزايند که تصميم حکومت ايران به آغاز روند توليد بمب هسته ای به عوامل سياسی و فنی گوناگونی بستگی دارد. در دور بعدی مذاکرات بين ايران و نمايندگان کشورهای پنج بعلاوه يک، بايد تضمين های مشخص و عملی را در مورد کنار گذاشتن تمام جنبه های فعاليت هسته ای را که می تواند به توليد بمب اتمی منجر شود از ايران دريافت کرد.
اين مرکز پژوهشی در گزارشهای قبلی خود که طی ماههای اخير منتشر کرده است به تفصيل به جنبه های گوناگون برنامه های هسته ای ايران، توانمندی ها و راههای جلوگيری از پيشرفت آن پرداخته که علاقمندان با مراجعه به وب سايت «موسسه علوم و امنيت بين المللی» (ISIS) می توانند متن کامل را مطالعه کنند.
بعد تسليحاتی برنامه های هسته ای ايران
در این گزارش آمده است: از خلال بررسی گزارش نهادهای بين المللی و ارزيابی های نهادهای امنيتی کشورهای غربی می توان به اين نتيجه رسيد که هيچکس در مورد وجود يک ساختار موازی و پنهانی برای برنامه های هسته ای تسليحاتی طی سالهای گذشته در ايران ترديد ندارد. وجود چنين ساختاری به ايران امکان می دهد که سوخت هسته ای مورد نياز برای سلاح هسته ای خود را در مدت زمان کوتاهی توليد کرده و همزمان توانمندی های خود برای توليد اجزاء ديگر مورد نياز برای به کارگير چنين تسليحاتی را توسعه دهد.
گزارش اخير نيويورک تايمز در مورد از سرگيری بعد تسليحاتی
تحلیل فوق می افزاید: روزنامه نيويورک تايمز اخيرا گزارش داد که نهادهای امنيتی آمريکا و آژانس بين المللی انرژی اتمی شواهدی در دست دارند که نشان می دهد برخی از برنامه های تحقيقاتی و آزمايشی ايران که مربوط به وجه تسليحاتی است حتی پس از سال ۲۰۰۳ ادامه پيدا کرده است. اما به گفته مقامات آمريکايی اين اطلاعات آنقدر مهم و تعيين کننده نبوده که براساس آن ارزيابی های امنيتی اين کشور از طبيعت برنامه های هسته ای ايران را تغيير دهد.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» می افزايند که در گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی که در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ منتشرشد نيز در مورد ادامه برخی از وجوه تسليحاتی در برنامه های هسته ای ايران اظهار ترديد شده بود. براساس تمام اين شواهد می توان گفت که ارزيابی نهادهای امنيتی آمريکا در دوره اخير به نسبت ارزيابی سال ۲۰۰۷ کامل تر و همه جانبه تر به نظر می رسد چون تمام فعاليت های هسته ای ايران را که به طور غيرمستقيم می توانند در جهت مصارف نظامی مورد بهره برداری قرار بگيرند در نظر می گيرد.
توانايی تسليحاتی هسته ای
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» ضمن استقبال از جهت گيری مثبت ارزيابی جديد نهادهای امنيتی آمريکا خاطر نشان می کنند که در اين ارزيابی به يک سئوال مهم پاسخ داده نشده و آن اين است که آيا ايران در پی توليد سلاح هسته ای است و آيا توانايی های لازم برای تکميل يک چنين روندی را دارد يا نه. افزايش فعاليت ها و اقدامات ايران در عرصه هايی که مستقيما طبيعت نظامی ندارند ولی در صورت لزوم می توانند برای توليد سلاح هسته ای مورد استفاده قرار بگيرند شايد به معنای از سرگيری بعد نظامی اين فعاليتها نباشد اما به خودی خود نگران کننده است و بايد در سياست گذاريهای مربوط به بحران هسته ای ايران در نظر گرفته شود.
کارشناسان «موسسه علوم و امنيت بين المللی» در نتيجه گيری از گزارش تحليلی خود می نويسند که تازه ترين گزارشهای رسانه ای اين نکته را تاييد می کند که ايران تا قبل از سال ۲۰۰۴ يک برنامه موازی و پنهانی برای توليد سلاح هسته ای را به پيش می برده و پس از يک توقف کوتاه برخی از وجوه اين فعاليت ها را ادامه داده است. بسياری معتقدند که حکومت ايران سالها پيش تصميم استراتژيک خود برای توليد سلاح هسته ای را اتخاذ کرده است و اندک افرادی در مورد تلاش ايران برای تکميل تمام توانايی های لازم و حتی توليد سلاح هسته ای ترديد دارند.
در پایان این گزارش و با توجه به مذاکرات پیش رو با ایران آمده است: «برای اين که مذاکرات با ايران به ثمر برسد حکومت آن کشور بايد به سئوالات بدون پاسخی که از مدتها پيش از سوی آژانس بين المللی انرژی اتمی مطرح شده است پاسخ دهد. ايران بايد به سئوالات و ترديدها در مورد وجود يک بعد موازی و پنهانی از فعاليت های هسته ای تسليحاتی پاسخ داده و به جامعه بين المللی اطمينان و تضمين های لازم را بدهد که حقيقتا در پی توليد سلاح هسته ای نيست.»
