در ادامه اعتراضهای گسترده مقامات جمهوری اسلامی و مراجع تقلید شیعه به اعدام شیخ نمر، روحانی منتقد حکومت عربستان سعودی، وزارت خارجه کاردار عربستان در تهران را احضار کرد و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خواستار کاهش سطح روابط سیاسی دو کشور شد.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه ایران، عصر روز شنبه ۱۲ دی، با احضار اسحاق العرینی، کاردار عربستان در تهران، «مراتب اعتراض شدید»جمهوری اسلامی به اعدام شیخ نمر باقر النمر را به وی ابلاغ کرد.
آقای امیرعبداللهیان اعدام این روحانی شیعه را «بیحرمتی» حکومت عربستان سعودی به «جامعه اسلامی و تحریک عواطف مسلمین و آتشافروزی جدیدی در منطقه» خواند.
وی اضافه کرد: «ریاض متهم اصلی رشد تروریسم و افراط گرایی در منطقه است و با فرافکنی و اعدام عالم برجسته دینی شهید شیخ نمر، در قالب مبارزه با تروریسم، نمیتواند خود را از سیاستهای غلطی که اتخاذ کرده و باعث ناامنی بیشتر منطقه شده است، تبرئه کند».
آقای امیرعبداللهیان همچنین با انتقاد از «نقض حقوق بشر و زیر پا گذاشتن سیستماتیک حقوق شیعیان و اقلیتها» در عربستان سعودی، شیخ نمر را «عالم برجستهای متعلق به جهان اسلام و نه یک کشور» خواند.
معاون وزیر خارجه ایران تأکید کرد که «هیچ یک» از اتهامات مطرحشده در بیانیه وزارت کشور عربستان سعودی «متوجه شیخ نمر نمیباشد».
با این حال به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، کاردار عربستان سعودی پیش از ورود به ساختمان وزارت خارجه اعلام کرد که اعدام این روحانی شیعه «قضايی و شرعی» بوده است.
وزارت کشور عربستان سعودی روز شنبه ۱۲ دیماه، در بیانیهای رسمی اعلام کرد که شیخ نمر باقر النمر، روحانی سرشناس و منتقد شیعه، به همراه ۴۶ تن دیگر اعدام شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، در بیانیهای که روز شنبه به نقل از وزارت کشور عربستان از تلویزیون این کشور پخش شد، اتهام این افراد ارتباط با تروریسم و عمدتاً گروه القاعده اعلام شده است.
ظهر روز شنبه حسین جابری انصاری، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اعدام شیخ نمر را نشانه «عمق بیتدبیری و بیمسئولیتی» عربستان سعودی توصیف کرد.
درخواست برای کاهش سطح روابط سیاسی ایران و عربستان سعودی
علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، نیز این اقدام حکومت عربستان سعودی را «وحشیانه» خواند و گفت که این حکومت با اعدام شیخ نمر«گردابی» برای خود به وجود آورده است.
درهمین حال به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدرضا محسنی ثانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، خبر داد که این کمیسیون در نامهای به وزارت خارجه خواستار کاهش سطح روابط سیاسی ایران و عربستان سعودی شده است.
این درخواست در حالی است که حسن قشقاوی معاون وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه ۲۲ آذر، از معرفی سفیر جدید عربستان در تهران خبر داده و اعلام کرده بود که «سطحی از گفتوگوها» میان ایران و عربستان درباره «روابط دوجانبه و برخی از مسائل منطقهای» آغاز شده است.
عبدالرحمان بنغرمان شهری، سفیر سابق عربستان در ایران، تنها چند ماه پس از آغاز کار خود به ریاض فراخوانده شد و از آن تاریخ سفارت عربستان در تهران در سطح کاردار اداره میشود.
تجمع در مقابل سفارت عربستان
ساعاتی پس از انتشار خبر اعدام شیخ نمر تعدادی از روحانیون و اعضای بسیج در مقابل سفارت عربستان سعودی تجمع کردند.
به گزارش وبسایت دانا، این افراد شعارهایی از قبیل «مرگ بر آل سعود کافر» و «آل سعود، شغال زرد یهود» سر دادند.
در همین حال قرار است بعدازظهر یکشنبه نیز تجمعی با حضور نیروهای بسیج در مقابل سفارت عربستان در تهران برگزار شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، سپاه پاسداران ایران نیز با صدور بیانیهای اعدام این روحانی شیعه را «نشانه رفتار داعشگونه» و «زوال» حکومت عربستان سعودی دانست و تأکید کرد که این حکومت «بیتردید هزینه این اقدام شرمآور را خواهد پرداخت.»
واکنش مراجع تقلید شیعه و مقامات جمهوری اسلامی
تعدادی از مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس و محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، محمود هاشمی شاهرودی، نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری و ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران، با صدور بیانیههایی به اعدام شیخ نمر اعتراض کردهاند.
تعدادی از مراجع تقلید و روحانیون برجسته از جمله ناصر مکارمشیرازی، لطفالله صافیگلپایگانی، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی نیز اعدام این روحانی شیعه را محکوم کردهاند.
در اعتراض به اعدام شیخ نمر، روز یکشنبه حوزههای علمیه تعطیل خواهد بود و تجمعی نیز در مسجد اعظم قم برگزار خواهد شد.
شیخ نمر در مهرماه سال ۱۳۹۳ به اتهام رهبری آشوب و ناآرامی و آن چه زمینهچینی برای دخالت خارجی در عربستان سعودی خوانده شد، به اعدام محکوم شده بود.
او که در شهر قم تحصیل کرده بود، یکی از روحانیون بانفوذ شیعه در عربستان و از رهبران اعتراضهای شیعیان در سال ۲۰۱۱، پنج سال پیش در منطقه قطیف در شرق عربستان به شمار میرفت.
واکنش مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان
در زمینه اعدام شیخ نمر، مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان، گفت که از خبر اعدام شیخ نمر باقر النمر «متأثر» شده و اعدام او «به صلاح اسلام و مسلمانان» نبوده است.
وی خبر داد که پیش از این با ارسال نامه ای به مسئولان عربستان سعودی لغو حکم اعدام این روحانی شیعه را خواستار شده بود اما آنان پاسخی به این نامه ندادند.
مدیر حوزه علمیه دارالعلوم اهل سنت زاهدان و عضو اتحادیه جهانی علمای مسلمان و مجمع فقهی مکه گفته است که باور کردنی نیست که یک عالم و شخصیت بزرگی را که جمع زیادی از مسلمانان قبول دارند به این صورت اعدام کنند.
تعدادی از احزاب و شخصیتهای سیاسی جمهوری اسلامی از جمله حزب مؤتلفه اسلامی و محمدرضا عارف، رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، نیز به اعدام این روحانی شیعه واکنش نشان دادهاند.
اعدام شیخ نمر و تنش جدید در روابط پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در حالی است که دو کشور در سالهای گذشته نیز روابط بسیار متشنجی داشتهاند و بر سر درگیریهای منطقه از جمله بحران سوریه و یمن اختلافات اساسی دارند.