یک روز پیش از اعلام نظر اولیه شورای نگهبان درباره صلاحیت داوطلبان انتخابات، وزیر کشور با اشاره به مذاکرات با شورای نگهبان و اطلاعات دریافتی‌اش گفت که تعداد افراد تأیید صلاحیت شده، «عدد امیدوارکننده‌ای است».
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، عبدالرضا رحمانی فضلی، روز پنجشنبه ۱۵ بهمن، تأکید کرد که شورای نگهبان با وزارت کشور درباره موضوع تأیید صلاحیت کاندیداها «خیلی همکاری» کرده و «نتیجه این تعامل خوب بود».
وی با اشاره به «مذاکرات و دیدارهای» خود با احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، افزود: «با آقای جنتی توافق کردیم که اگر به جایی رسیدیم که دیدیم حقی ضایع می‌شود، نماینده‌ای گذاشته و مسئله را پیگیری کنیم».
وزیر کشور گفت که براساس اطلاعاتی که به او داده شده و «تا زمانی که شورای نگهبان اعلام نکند»، اجازه ندارد عدد آن را اعلام کند، تعداد کاندیداهای تأیید صلاحیت‌شده «عدد امیدوارکننده‌ای است».
آقای رحمانی فضلی ابراز امیدواری کرد که «حداقل رقابت شکل گیرد و حجم قبول‌شدگان هم به گونه‌ای باشد که حداقل حقوق ضایع شود».
سیامک ره‌پیک، سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات، پیش از این اعلام کرده بود «مرحله اولیه» نظر شورای نگهبان در مورد صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس ۱۶ بهمن اعلام می‌شود.
در همین حال محمدحسین مقیمی، رئیس ستاد انتخابات کشور، روز پنجشنبه گفت که شورای نگهبان شامگاه جمعه نام کاندیداهایی که در «بررسی اولیه» رد صلاحیت شده‌اند را به وزارت کشور اعلام می‌کند و کاندیداهای رد صلاحیت شده یک بار دیگر فرصت اعتراض دارند.
در حالی که هیئت‌های اجرایی وابسته به وزارت کشور، ۱۰ هزار و ۹۵۴ داوطلب را تأیید، و ۸۱۴ کاندیدا یعنی حدود هفت درصد از کاندید‌ها را رد صلاحیت کرده بودند، به گفته نجات‌الله ابراهیمیان، عضو حقوقدان شورای نگهبان، تنها صلاحیت «قریب به ۴۰ درصد» از کاندیداها توسط هیئت‌های نظارت، وابسته به شورای نگهبان، تأیید شده است.
پیشتر محمدحسین نجات٬ معاون فرهنگی سپاه پاسداران گفته بود که «هیئت‌های اجرایی انتخابات وظیفه‌شان را درست انجام ندادند و شورای نگهبان مجبور است کسری کار این هیئت‌ها را جبران کند».
پیش از آن هم احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، هیئت‌هایی اجرایی را متهم کرده بود که «خیلی زود بررسی صلاحیت نامزدها را از سر خودشان باز می‌کنند و کسی که در اطلاعات، ناجا و قوه سابقه‌ای ندارد، اعلام می‌کنند سابقه ندارد و باید تأیید شود».
در مقابل حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، روز سه‌شنبه ۱۳ بهمن، در یک مصاحبه تلویزیونی گفته بود که دولت در موضوع تأیید صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس «به خوبی» عمل کرده است و او از عملکرد دستگاه‌های دولتی در این باره «بسیار راضی» است.
در همین حال وزیر کشور نیز گفت: «در حوزه ثبت نام‌ها ایرادی که به ما وارد شد این بود که وزارت کشور تلاش می‌کند زیاد بیایند ثبت‌نام کنند که بعد اینها رد صلاحیت شوند یا نرسند اینها را بررسی کنند و فله‌ای تأیید صلاحیت کنند یا اگر رد شدند برای شورای نگهبان هزینه درست کنند؛ ما روح‌مان از چنین چیزی خبر نداشته است».
آقای رحمانی فضلی اضافه کرد: «مر قانون را در مورد صلاحیت‌ها داریم، عدم احراز در هیئت‌های اجرایی نیست و نمی‌توانیم عدم احراز بزنیم».
وی با اشاره به اینکه این وزارتخانه «بر اساس قانون» اجازه تحقیقات محلی درباره کاندیداها را دارد، افزود: «این ظرفیت در وزارت کشور نبود و در هفت، هشت روز نمی‌توانستیم تحقیقات محلی انجام دهیم و نتیجه این شد که ۱۰ هزار نفر فاقد سابقه از بین ۱۲ هزار نفر به ما ابلاغ کردند».
به گفته آقای رحمانی فضلی، اگر زمان ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات مجلس یک هفته بیشتر بود، ۲۴ هزار نفر کاندیدا می شدند.
وزیر کشور در بخش پایانی سخنان خود گفت: «یک هفته زمان تبلیغات است؛ زخم و خراشی بر پیکر جامعه ایجاد نکنیم که عده‌ای روی آن نمک بپاشند ».
مصطفی تاج‌زاده، عضو زندانی جبهه مشارکت، در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی که روز یکشنبه چهارم بهمن، منتشر شده است، با اشاره به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات اعلام کرده بود که در قانون انتخابات «به هیچ وجه» به عبارت «عدم احراز صلاحیت» اشاره‌ای نشده است.
بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام که درسال ۷۸ به تصویب این مجمع رسیده است، مراجع رسیدگی‌کننده به صلاحیت نامزدهای انتخابات «موظفند صرفاً براساس مواد قانونی و براساس دلایل و مدارک معتبر که توسط مراکز مسئول قانونی به مراجع اجرایی و نظارتی ارسال شده، به بررسی صلاحیت داوطلبان بپردازند» و چنانچه صلاحیت داوطلبی را رد کردند «باید علت رد صلاحیت را به داوطلب اعلام کنند».
پیشتر نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگوی وقت شورای نگهبان، در تعریف تفاوت رد صلاحیت و «عدم احراز صلاحیت»، گفته بود که رد صلاحیت مربوط به کاندیداهایی است که سابقه کیفری دارند اما «احراز» نشدن صلاحیت مربوط به کاندیداهایی است که شورای نگهبان در این مدت قادر به شناسایی سابقه سیاسی و عملکرد آن‌ها نبوده است.
با این حال قربانعلی دری نجف‌آبادی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، عبارت «عدم احراز صلاحیت» درباره کاندیداهایی که صلاحیتشان تأیید نشده را «بازی با آبروی مردم» دانسته است.
