لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۳ تهران ۰۸:۰۱

کتاب هفته؛ «ترور روزنامه‌نگار»


کتاب ترور روزنامه‌نگار، در باره زندگی و قتل محمد مسعود، سردبير روزنامه «مرد امروز»، که در هفته گذشته منتشر شد، می‌کوشد تا در دو بخش خود ۳۲ سال زندگی حرفه‌ای و ترور يکی از بحث انگيزترين چهره‌های تاريخ مطبوعات ايران را تصوير کند. اين کتاب را فريد قاسمی تاليف کرده است.

در فصلی از اين کتاب با عنوان «روايت دوست» خاطرات غلام حسين جوانمرد، يکی از دوستان نزديک محمد مسعود نيز منتشر شده است.
محمد مسعود که از او چون يکی از بحث‌انگيزترين، شجاع‌ترين و جنجالی‌ترين چهره‌های تاريخ مطبوعات ايران ياد می‌کنند، در سال ۱۲۸۰ در قم متولد و در ۲۳ بهمن ۱۳۲۶ در ۶۴ سالگی در تهران ترور شد.

روزنامه مرد امروز، که محمد مسعود صاحب امتياز و سردبير آن بود، از مشهورترين، پرتيراژترين و با نفوذترين نشريات دهه سی و رمان‌های محمد مسعود نيز تا سال‌ها از پرخواننده‌ترين رمان ــ پاورقی‌های ايران بود.

محمد مسعود روزنامه‌نويسی تک‌رو، راديکال و مستقل بود، قلمی تند و انتقادی و گاه گستاخ داشت و نفوذ گسترده نوشته‌های او بر مردم از دلايل ترور او بود.

محمد مسعود در سال ۱۳۱۱ از قم به تهران مهاجرت و به عنوان کارگر چاپخانه کار خود را آغاز کرد. استعداد روزنامه‌نويسی و قلم روان او راه نشريات را بر او گشود و مسعود نوشته‌های خود را نام مستعار «م. دهاتی» در نشرياتی چون قانون، آئينه ايران، تهران مصور، ترقی، شفق سرخ و اطلاعات منتشر کرد.

محمد مسعود در سال ۱۳۱۴ برای تحصيل روزنامه‌نويسی به اروپا رفت اما دولت ايران او را در سال ۱۳۱۷ به دليل انتشار مقالاتی در دفاع از سوسياليسم در نشريه لاگازت در بروکسل،به تهران احضار و ممنوع‌القلم کرد.

سقوط استبداد پهلوی اول در شهريور ۱۳۲۰ قلم تند محمد مسعود را نيز رها و مسعود در سال ۱۳۲۱ روزنامه مرد امروز را منتشر کرد. مرد امروز با همان نخستين شماره‌های خود به يکی از پرفروش‌ترين،انتقادی‌ترين و بانفوذترين نشريات دهه توفانی سی بدل شد.

محمد مسعود در مرد امروز اغلب اتوريته‌های سياسی، اخلاقی و مذهبی را به چالش طلبيد و دربار، دولت، مراجع و نشريات محافظه‌کار او را به «بی‌دينی و کفر» و «آنارشيسم» متهم کردند.

به هنگامی که انتقادهای تند و افشاگری‌های درست يا نادرست محمد مسعود عليه دربار و قوام‌السطنه، سياستمدار قدرتمند محافظه‌کار، بالا گرفت و مسعود برای سر قوام جايزه تعيين کرد، روزنامه مرد امروز توقيف و مسعود چند ماهی مخفی شد.

محمد مسعود حدود دو هفته پيش از ترور خود مطالبی انتقادی در باره «پالتو پوست گران قيمت» خانم اشرف پهلوی،خواهر توامان شاه، منتشر و جنجالی بزرگ برانگيخت.

محمد مسعود در ۲۳ بهمن ۱۳۲۶ در خيابان اکباتان تهران با چند گلوله ترور و قاتل او شناسائی و بازداشت نشد.

افکار عمومی، احزاب سياسی چون جبهه ملی و حزب توده و مراجعی چون آيت الله کاشانی قتل او را به دربار نسبت دادند اما چند سال بعد خسرو روزبه، از رهبران و افسران عضو حزب توده، اعلام کرد که سازمان نظامی حزب توده محمد مسعود را به دستور کمیته مرکزی اين حزب به قتل رسانده است. اسنادی که پس از انقلاب منتشر شدند نيز ادعای خسرو روزبه را تاييد کردند.

به قلم محمد مسعود رمان‌های گل‌هایی که در جهنم می‌رويند، تفريحات شب، در تلاش معاش و اشرف مخلوقات نيز بر جای مانده است که به ژانر پاورقی‌های انتقادی تعلق دارند.

فريد قاسمی، مولف کتاب ترور روزنامه‌نگار پيش از اين آثاری چون تاريخ مطبوعات خرم آباد، سرگذشت مطبوعات ايران به روزگار محمد شاه و ناصرالدين شاه، مطبوعات ايران در قرن بيستم، راهنمای مطبوعات ايران در عصر قاجار، خاطرات مطبوعاتی، اولين‌های مطبوعات ايران و چند جلد از مجموعه مفاخر مطبوعات ايران را منتشر کرده است.
XS
SM
MD
LG