لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۷ دی ۱۴۰۳ تهران ۰۳:۵۳

تونس به مثابه سرمشق؛ «نتیجه اعتراضات در دیگر کشورها یکسان نخواهد بود»


يک جوان ۲۶ ساله تونسی با تحصيلات دانشگاهی که در بازار دستفروشی می کرد در اعتراض به آزار و اذيت پليس در انظار عمومی خود را آتش زد و اين داستان موجی از اعتراض در تونس به راه انداخت که در نهايت باعث شد که زين العابدين بن علی، رييس جمهوری که ۲۳ سال قدرت را در اين کشور در اختيار داشت از کشور بگريزد.

طی هفته های اخير خبرهايی از خودسوزی افراد در کشورهای عربی منشر می شود. آيا تونس به سرمشقی برای ديگر کشورهای عربی بدل خواهد شد و می بايست در انتظار «بهار دنیای اعراب» بود.

تاکنون ارزيابی ها مختلفی در خصوص جنبش اعتراضی در تونس نوشته شده است و اين موضوع از زوايای متفاتی بررسی شده است، اما ايزابل ورنفلز، محقق امور آفريقای موسسه امور بين المللی و امنيتی برلين، در گفت وگو با رادیو فردا تاکید می کند عوامل مختلف در ديگر کشورهای عرب باعث می شود تا ماهيت جنبش های اعتراضی و همچنين نتيجه انها متفاوت باشد.

ايزابل ورنفلز درباره دولت جدید تونس می گوید: من معتقد هستم که اين يک آغاز ايده آل نبوده است.البته من تشکيل اين دولت جديد را آنچنان مشکل آفرين نمی بينم.

درست است ما می توانستيم اميدوار باشيم که وزرای بيشتری از اپوزسيون در اين دولت باشند و پست های کليدی را در اختيار بگيرند، اما اين را بايد در نظر گرفت که بن علی، چنان اپوزسيون را سرکوب کرده بود که شخصيت های با تجربه زيادی در تونس وجود ندارند.

بيشتر افراد اپوزسيون از نسل و هم سن وسال بن علی هستند بجز يکی از آنها . در نتيجه يافتن افراد کار آسانی نبوده است. مضاف بر اينکه بايد توجه داشت که اين دولت برای انجام انتقال قدرت از زمان بن علی به دورانی جديد بر سر کار آمده است .

اما حالا پس از يک روز پس از خروج چند وزير از حزب اتحاديه کارگران از دولت اين مساله مشکل آفرين آفرين خواهد شد و شايد اين روند را به تاخير بيندازد و آن طور که تحليل گران پيش بينی می کردند، پيش نرود.

رادیو فردا: روز گذشته محمد الغنوشی - نخست وزير فعلی تونس- متعهد شده است که همه کسانی که در سرکوب رخدادهای هفته های اخير در اين کشور دست داشته اند، محاکمه خواهند شد.
اين در حالی است که برخی ناظران معتقد هستند که نخست وزير هم در اين اتفاقات نقش داشته و از نزديکان بن علی محسوب می شده است، نظر شما در اين باره چه است ؟


ناظران درست می گويند، او نزديک به بن علی بود و به هر حال نخست وزير کشور بنا بر اقتضای پست و مقامش در اتفاقات اخير نقش داشته است و بايد در اين باره تحقيق بشود.

اما در عين حال بايد توجه داشت که الغنوشی از زمان آغاز رخدادها در تونس درباره اصلاحات به نظر خيلی جدی می آيد. البته امتحانش را زمانی پس می دهد که ببينيم آيا در انتخابات رياست جمهوری خودش را کانديد می کند يا نه؟
اما من واقعا" نمی دانم که اگر همه سران حکومتی پيشين از گردونه قدرت خارج شوند کار خوبی است يا نه؟ايده آل اين است که اين دولت با همه نقص هايش بتواند يک انتخابات آزاد برگزار کند.

از امروز مطبوعات و رسانه ها آزاد شده اند و بايد ديد که اين تا کی ادامه پيدا می کند؟ زندانيان سياسی از زندان ها آزاد شده اند و بايد ديد که گروه های اسلام گرا می توانند مانند بقيه در انتخابات شرکت کنند يا نه؟ اينها همه آزمونی برای دولت فعلی است.

از فعاليت گروهای اسلام گرا گفتيد. گروه هايی که در تمام اين سالها اجازه فعاليت در تونس نداشته اند. چه شباهت ها و تفاوتهايی بين گروه های اسلام گرای تونس و کشورهای منطقه وجود دارد؟

ما نمی توانيم گروه های اسلام گرای منطقه را با هم مقايسه کنيم، چون هرکدام را بايد در سطوح ملی خود بررسی کنيم.اما در مورد تونس جالب است ببينيم در صورت وجود يک گروه اسلام گرای قدرتمند چه خواهد شد؟

در سالهای گذشته گروه های اسلامی در تونس تا حد زيادی عمل گرا بودند. شايد بشود گفت شبيه آنچه که در ترکيه می بينيم. اما بايد ديد پس از اين همه سال اگر اجازه فعاليت پيدا کنند چگونه عمل می کنند؟

اما به نظرم در کشورهای ديگر، فقط اسلام گراها نيستند که شايد ايجاد يک جنبش می کنند. مثلا در الجزاير اين جوانان هستند که تظاهرات می کنند در يمن هم همينطور است. در مصر هم جنبش دموکراتيک فعال است که اسلام گرا هم نيست و تظاهرات می کنند و می گويند که مدل تونسی را می خواهند پياده کنند.

اما به هرحال بايد ديد چه چهارچوب هايی در اين کشور توسعه ها می يابد ، تا شاهد اتفاقات آنچيزی باشيم که در تونس رخ داده است.

ولی مثلا در اين روزها شاهد کپی برداری سمبليک از رخدادهای تونس هستيم ، مثلا مردی که اين بار در الجزاير خودش را آتش زده است.

بله، مردم از همديگر تقليد می کنند. و ما شاهد توسعه اين اعتراض ها در کشورهای مختلف منطقه خواهيم بود.اما من شک دارم که موفق باشند و حتی بايد در خود تونس ديد حال که ديکتاتور از اين کشور رفته است، آيا دموکراسی برقرار خواهد شد يا نه؟ اوضاع بد به نظر نمی رسد ولی ما نمی دانيم چه خواهد شد؟

اما در هفته های گذشته يک اصطلاحی را ديديم که در مقاله های تحليل گران به چشم می خورد و آن اين بود که اين رخدادها را « بهار دنيای عرب» می خوانند، آيا شما با اين اصطلاح موافق هستيد؟

من فکر می کنم بهاری خواهيم ديد، اما اينکه چقدرسريع شاهد اين باشيم نميدانم. مثلا اگر شما به ساختار قدرت در اين کشورها نگاه کنيد با هم تفاوتهايی دارند.

مثلا در الجزيره هر چند وقت يک بار شاهد اعتراضاتی هستيم مثل آنچه که اخيرا شاهد آن بوديم.اما هيچ قدرت سياسی برای ارتباط با آن نبوده است و همچنين مثل تونس سرکوب در اين کشور وحشتناک نيست يا اينکه مطبوعات در مقايسه با تونس تاحدی آزاد هستند و يا همينطور اينترنت.

در نتيجه موقعيت سياسی متفاوتی وجود دارد و مثل تونس نيست که مردم ۲۰ سال بود که به خيابانها نيامده بودند و ديگر هيچ قدرتی نمی توانست آنها را به خانه هايشان برگرداند وهمينطورقدرت مرکزی وجود ندارد که با سرنگونی اش بشود انقلاب کرد، مثل قدرت های چند قطبی که در ايران شاهد آن هستيم.

در الجزاير مثلا اگر رئيس جمهور را برکنار بکنند، بعد با ارتش و اليگارشها ها و مسايل اين جنبش طرف هستند در عين حال در موقع بررسی اين کشورها بايد به نفت و پول و درآمد حاصل از آن هم توجه کرد. در نهايت بايد در تحليل ها بسيار دقت کرد. چون حتی اگر مردم اين کشورها احساس يکسان داشته باشند و از سرکوب و شرايط ناراضی باشند و سران فاسد داشته باشند نتيجه اعتراضاتشان يکسان نخواهد بود.
  • 16x9 Image

    هانا کاویانی

    هانا کاویانی، از سال ۱۳۸۶ با رادیو فردا به عنوان خبرنگار و گزارشگر همکاری می‌کند. او در این مدت تحولات سیاسی و دیپلماتیک از جمله فراز و فرودهای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران، و مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را از نزدیک دنبال کرده است.

XS
SM
MD
LG