روز ۱۶ ژانويه ۱۹۶۹ يک دانشجوی ۲۰ ساله به نام يان پالاخ در اعتراض به تهاجم اوت ۱۹۶۸ نيروهای پيمان ورشو به چکسلواکی، در پراگ اقدام به خودسوزی کرد. وی سه روز بعد در اثر جراحات ناشی از اين خودسوزی درگذشت. مراسم تشييع جنازه پالاخ به يک راهپيمايی گسترده در اعتراض به نابودی اصلاحات ليبرالی بهار پراگ توسط نيروهای اتحاد جماهير شوروی تبديل شد.
اقدام يان پالاخ الهام بخش دو دانشجوی ديگر چکسلواکی به نام‌های «يان زائيتس» و «اِوژن پولاچک» شد که خود را در ماه‌های بعد قربانی کردند. چندين دانشجو نیز در کشورهای ديگر کمونيستی دست به اقدام مشابهی زدند.
در سال ۱۹۸۹ و در بيستمين سالگرد يادبود مرگ پالاخ، گردهمايی برای گراميداشت ياد و خاطره وی به تظاهراتی گسترده علیه رژيم کمونيستی تبديل شد که لحظه‌ای مهم در روند انقلاب مخملی بود. اين انقلاب در همان سال حکومت کمونيستی چکسلواکی را ساقط کرد.
چهل و پنجمین سالروز خودسوزی یان پالاخ در اعتراض به حمله شوروی
۱
مردم پراگ روز ۲۲ ژانويه ۱۹۶۹ در بلوار واتسلاوسکه، جایی که یان پالاخ اقدام به خودسوزی کرد، دسته‌های گل می‌گذارند.
۲
عکسی بدون تاریخ از یان پالاخ. وی دانشجوی رشته تاریخ در دانشگاه چارلز بود.
۳
یک دانشجو در اتاق خوابگاه یان پالاخ در ژانویه ۱۹۶۹.
۴
پالاخ الهام‌بخش اعتراضات به رژيم کمونيستی شد. ۱۹ ژانويه، روزی که وی در اثر جراحات ناشی از خودسوزی درگذشت، افرادی که دست به اعتصاب غذا زده بودند در محل خودسوزی او گردهم آمدند.
۵
دانشجويان روز ۲۰ ژانويه ۱۹۶۹ پرچم‌ها و عکسی از پالاخ را در جريان يک راهپيمايی در پراگ با خود حمل می‌کنند.
۶
تظاهرات گسترده دانشجويی در روز ۲۰ ژانويه
۷
هزاران نفر در صف برای ادای احترام به پيکر يان پالاخ در دانشگاه چارلز- ۲۲ ژانويه ۱۹۶۹
۸
لیبوشه پالاخوا، مادر پالاخ، در حالی که اشک می‌ریزد در حال کمک به پسرش، یژی، در مراسم حمل تابوت یان.
۹
پليس در حال دستگيری معترضان در روز ۱۵ ژانويه ۱۹۸۹، بيستمين سالروز مرگ يان پالاخ. در هفته‌ای که به «هفته پالاخ» موسوم شد گراميداشت ياد و خاطره وی اوج گرفت و تظاهرات گسترده‌ای عليه رژيم کمونيستی به راه افتاد. اين تظاهرات نقش مهمی در بسيج مردم بر ضد رژيم و پيروزی انقلاب مخملی در همان سال ايفاء کرد.