مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی نسبت به تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده نفتی در بودجه سال آینده خورشیدی اظهار تردید جدی کرده‌است.
این گزارش که در سایت رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده‌است، می‌گوید که وابستگی لایحه بودجه سال آینده به نفت حدود ۳۵ درصد است. این وابستگی در سال جاری ۳۳٫۳ درصد بود.
لایحه بودجه سال آینده خورشیدی درآمدهای نفتی برای بودجه را ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته‌است که از لحاظ ریالی، ۳۲ درصد بیشتر از سال جاری است. این در حالی است که تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا، میزان صادرات نفت ایران بیش از نصف کاهش یافته‌است.
در لایحه بودجه دقیقاً میزان صادرات نفت، نرخ ارز و قیمت نفت مشخص نشده‌است و راه را برای جبران کسری بودجه ناشی از افت صادرات نفت با افزایش نرخ ارز باز گذاشته‌است.
مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید که ارقام مربوط به محاسبه سهم نفت در بودجه ذکر نشده‌است و باید آن را برآورد کرد: «بر اساس محاسبه ما، در لایحه بودجه ۹۸ قیمت هر بشکه نفت و میعانات گازی ۵۴ دلار، متوسط نرخ برابری دلار حدود ۶۰۰۰ تومان (برای کالاهای اساسی حدود ۴۲۰۰ تومان و برای سایر کالاها ۸۰۰۰ تومان) است».
نرخ برابری دلار در مقابل ریال نسبت به سال جاری ۴۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.
این گزارش می‌افزاید که میزان صادرات نفت حدود ۱ میلیون و ۶۳۵ هزار بشکه فرض شده‌است که ۱٫۵ میلیون بشکه آن مربوط به صادرات نفت و میعانات گازی و ۱۳۵ هزار بشکه آن مربوط به تحویل میعانات گازی به پتروشیمی‌ها است.
میعانات گازی نوعی نفت خام فوق سبک و گران‌قیمت است که از میادین گازی تولید می‌شود.
بر اساس برآوردهای بانک جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی، انتظار نمی‌رود میزان صادرات نفت و میعانات گازی ایران در سال آینده بالای یک میلیون بشکه باشد. این رقم در سال گذشته ۲٫۵ میلیون بشکه بود.
مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید که درآمدهای صادرات گاز نیز ۳٫۴ میلیارد دلار در نظر گرفته شده‌است.
درآمدهای نفتی
با محاسبه مجلس، میزان کل درآمدهای نفت، گاز و میعانات گازی در سال آینده بر اساس پیش‌بینی دولت حدود ۳۵٫۵ میلیارد دلار خواهد بود.
حدود ۶۵٫۵ درصد از این مبلغ درآمدهای بودجه دولت خواهد بود. به عبارتی، دولت انتظار دارد که درآمد بودجه از محل صادرات نفت، گاز و میعانات گازی در سال آینده ۲۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار (۱۴۲ هزار میلیارد تومان) باشد.
سهم صندوق توسعه ملی (۲۰٪) برابر ۶ میلیارد و ۵۹۰ میلیون دلار، سهم شرکت‌های ملی نفت و گاز (۱۴٫۵ درصد) نیز حدود ۵ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار باشد.
تردیدها
دربارهٔ وابستگی ۳۵ درصدی بودجه به درآمدهای صادرات نفت و گاز، مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید که این نسبت کمتر از میزان واقعی است، زیرا منابع غیرنفتی بودجه (شامل مالیات و غیره) در عمل خوش‌بینانه برآورد شده و تحقق کامل آن بعید است.
جزئیات آمارهای بانک مرکزی ایران دربارهٔ تحقق درآمدهای هفت‌ماهه بودجه سال جاری نشان می‌دهد که دولت در هفت ماه سال ۹۷ به جای ۸۴ هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی مصوب بودجه، تنها ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته‌است. سایر درآمدهای دولت در حوزه عملیاتی نیز تنها ۱۵ هزار میلیارد تومان شده‌است، در حالی که قرار بود نزدیک ۴۴ هزار میلیارد تومان باشد.
در کل، بودجه هفت ماه سال جاری با ۳۹ هزار میلیارد تومان کسری منابع مواجه شده‌است که رقم بی‌سابقه‌ای است.
مرکز پژوهش‌ها دربارهٔ صادرات نفت و میعانات گازی نیز می‌گوید که «اگر تصور کنیم که صادرات نفت ایران به احتمال زیاد ۱ تا ۱٫۲ میلیون بشکه شود (دو سوم پیش‌بینی بودجه) و آنهم همه این رقم محقق یا به‌طور مناسبی تهاتر شود و تخفیفی هم در کار نباشد، باید تمام محاسبات بودجه نادیده گرفته شود و محاسبات دیگری انجام شود، تازه با این فرض که قیمت نفت در همان حدود ۵۴ دلار باقی بماند».
این گزارش می‌گوید که هر دلار کاهش قیمت نفت در سال آینده سبب کاهش بیش از ۲٫۴ هزار میلیارد تومانی منابع بودجه خواهد بود.
قیمت کنونی نفت شاخص برنت که معمولاً ۲ تا ۳ دلار بالاتر از متوسط قیمت انواع نفت ایران است، حدود ۵۳ دلار و ۲۱ سنت است.
