از روز سهشنبه اول بهمن ماه ۱۳۸۷ دولت جديد آمريکا رسماً کار خود را آغاز خواهد کرد. اين دولت با شعار تغيير بر سر کار آمده، و قصد دارد با نگاهی متفاوت به مشکلات نگاه کند.
باراک اوباما در فرصتهای گوناگون ديدگاهها و نظرات خود را در مورد مهمترين چالشها و مشکلات پيشرو در سياست خارجی آمريکا بيان کرده است. بخش مهمی از ديدگاههای رئيس جمهوری آمريکا به ايران، حضور ارتش آمريکا در عراق و افغانستان و نقش سازمان ملل يا اتحاديه اروپا در صحنه سياسی جهان باز میگردد.
مجموعهای از اين نظرات را در مورد ايران، عراق، افغانستان و نقش سازمان ملل گردآوری کردهايم:
ايران
باراک اوباما، مانند جرج بوش، معتقد است که ايران مسلح به سلاح هستهای برای آمريکا پذيرفتنی نخواهد بود. هدف دولت اوباما در مورد ايران، اين است که به هر طريق ممکن، چه با استفاده از ديپلماسی، چه از طريق اعمال تحريم، يا از طريق ايجاد ائتلافهای مستحکم تر با کشورهايی که هستهای شدن ايران را خطرناک میبينند، از هستهای شدن اين کشور جلوگيری کند.
آقای اوباما در مناسبتهای مختلف در مورد ايران گفته است که در سياست خارجی که دولت وی دنبال خواهد کرد حاکمان ايران در برابر انتخابی مهم قرار خواهند گرفت، انتخابی روشن و فارغ از هر گونه ابهام؛ يا ايران از برنامه هسته ای خود و حمايت از تروريسم دست بر خواهد داشت که در اين صورت مشوقهايی از جمله عضويت در سازمان تجارت جهانی در انتظار اين کشور خواهد بود.
راه ديگری که ممکن است ايران بخواهد در پيش بگيرد ادامه دادن به سياستهای تنشآفرين و نگرانکننده است که در اين صورت پيامد اين سياستها تشديد تحريمهای اقتصادی و انزوای بيشتر سياسی خواهد بود.
در اجرای اين سياست، هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا، در جلسه معارفه خود در برابر کميته روابط خارجی سنا اظهار داشت: « در برخورد و مواجهه با ايران از همه گزينهها استفاده خواهد شد».
او ادامه داد که در مقام مقايسه با سياست دولت جرج بوش نسبت به ايران، در دولت اوباما تلاش خواهد شد تا ايران را به يافتن زمينه مشترک با جامعه جهانی اميدوار سازد و بر اين پايه راهی برای ايجاد روابط مثبت گشوده شود.
البته خانم کلينتون در همان جلسه اين نکته را نيز روشن ساخت که شخص وی در اين گفتگوها شرکت نخواهد کرد مگر آنکه گفتگوهای مقامات پايين دستی اميدوارکننده باشد.
عراق
باراک اوباما در مبارزههای انتخاباتی خود پيوسته بر اين موضوع تأکيد داشته که سياست اصلی وی در عراق، خروج هر چه سريعتر نيروهای نظامی آمريکا از اين کشور است. هيلاری کلينتون، وزير امور خارجهی دولت اوباما، در جلسه توجيهی خود در برابر کميته روابط خارجی سنا گفت که خروج نيروها از عراق در مدت زمان ۱۶ ماه هدف اصلی آمريکا در عراق خواهد بود.
دولت بوش با دولت عراق بر سر خروج نيروهای آمريکايی از اين کشور تا پايان سال ۲۰۱۱ به توافق رسيده بود. به نظر میرسد که دولت اوباما در نظر دارد پيش از اين موعد نيروهای آمريکايی را از عراق خارج کند.
افغانستان
برای حل مشکل افغانستان، راهحل پيشنهادی باراک اوباما بيشتر متکی به يافتن راههای منطقهای برای بازگرداندن آرامش به اين کشور است. برای رسيدن به اين مقصود درگير کردن کشورهای همسايه افغانستان از جمله ايران در روند صلح، گشودن باب گفتگو با عناصر غير خشونت طلب گروه طالبان و نيز افزودن به شمار نيروهای آمريکايی، در دستور کار دولت اوباما قرار دارد.
علاوه بر اين مشاوران آقای اوباما تأکيد دارند که سياست دولت جديد آمريکا تمرکز نظامی و اطلاعاتی بيشتر بر از بين بردن عناصر القاعده و شخص اسامه بن لادن خواهد بود.
سازمان ملل
دولت جديد آمريکا تعامل بيشتری با سازمان ملل متحد و ديگر سازمانهای بينالمللی خواهد داشت. هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه دولت باراک اوباما، در جلسه اعلام رئوس سياست خارجی در برابر کنگره گفت: «ما با سازمانهای بينالمللی رايزنی و تعامل بيشتری خواهيم داشت. به اعتقاد ما قدرت آمريکا از طريق اين تعامل بيشتر شده و ضعفها جبران خواهد شد».
سوزان رايس ۴۴ ساله، نماينده جديد آمريکا در سازمان ملل خواهد بود. او نيز در جلسه کميته روابط خارجی سنا ضمن بيان آنکه ايرادهايی بر نحوه عمل سازمان ملل دارد، راهبر دولت جديد را اينگونه بيان کرد: «ما میخواهيم راههای قانونی، عقلانی و مشترک برای بهتر انجام دادن امور را در سازمان ملل تقويت کنيم. من باور دارم که سازمام ملل ظرفيتهای زيادی برای پيشرفت دارد».
باراک اوباما در فرصتهای گوناگون ديدگاهها و نظرات خود را در مورد مهمترين چالشها و مشکلات پيشرو در سياست خارجی آمريکا بيان کرده است. بخش مهمی از ديدگاههای رئيس جمهوری آمريکا به ايران، حضور ارتش آمريکا در عراق و افغانستان و نقش سازمان ملل يا اتحاديه اروپا در صحنه سياسی جهان باز میگردد.
مجموعهای از اين نظرات را در مورد ايران، عراق، افغانستان و نقش سازمان ملل گردآوری کردهايم:
ايران
باراک اوباما، مانند جرج بوش، معتقد است که ايران مسلح به سلاح هستهای برای آمريکا پذيرفتنی نخواهد بود. هدف دولت اوباما در مورد ايران، اين است که به هر طريق ممکن، چه با استفاده از ديپلماسی، چه از طريق اعمال تحريم، يا از طريق ايجاد ائتلافهای مستحکم تر با کشورهايی که هستهای شدن ايران را خطرناک میبينند، از هستهای شدن اين کشور جلوگيری کند.
آقای اوباما در مناسبتهای مختلف در مورد ايران گفته است که در سياست خارجی که دولت وی دنبال خواهد کرد حاکمان ايران در برابر انتخابی مهم قرار خواهند گرفت، انتخابی روشن و فارغ از هر گونه ابهام؛ يا ايران از برنامه هسته ای خود و حمايت از تروريسم دست بر خواهد داشت که در اين صورت مشوقهايی از جمله عضويت در سازمان تجارت جهانی در انتظار اين کشور خواهد بود.
راه ديگری که ممکن است ايران بخواهد در پيش بگيرد ادامه دادن به سياستهای تنشآفرين و نگرانکننده است که در اين صورت پيامد اين سياستها تشديد تحريمهای اقتصادی و انزوای بيشتر سياسی خواهد بود.
در اجرای اين سياست، هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه آمريکا، در جلسه معارفه خود در برابر کميته روابط خارجی سنا اظهار داشت: « در برخورد و مواجهه با ايران از همه گزينهها استفاده خواهد شد».
او ادامه داد که در مقام مقايسه با سياست دولت جرج بوش نسبت به ايران، در دولت اوباما تلاش خواهد شد تا ايران را به يافتن زمينه مشترک با جامعه جهانی اميدوار سازد و بر اين پايه راهی برای ايجاد روابط مثبت گشوده شود.
البته خانم کلينتون در همان جلسه اين نکته را نيز روشن ساخت که شخص وی در اين گفتگوها شرکت نخواهد کرد مگر آنکه گفتگوهای مقامات پايين دستی اميدوارکننده باشد.
عراق
باراک اوباما در مبارزههای انتخاباتی خود پيوسته بر اين موضوع تأکيد داشته که سياست اصلی وی در عراق، خروج هر چه سريعتر نيروهای نظامی آمريکا از اين کشور است. هيلاری کلينتون، وزير امور خارجهی دولت اوباما، در جلسه توجيهی خود در برابر کميته روابط خارجی سنا گفت که خروج نيروها از عراق در مدت زمان ۱۶ ماه هدف اصلی آمريکا در عراق خواهد بود.
دولت بوش با دولت عراق بر سر خروج نيروهای آمريکايی از اين کشور تا پايان سال ۲۰۱۱ به توافق رسيده بود. به نظر میرسد که دولت اوباما در نظر دارد پيش از اين موعد نيروهای آمريکايی را از عراق خارج کند.
افغانستان
برای حل مشکل افغانستان، راهحل پيشنهادی باراک اوباما بيشتر متکی به يافتن راههای منطقهای برای بازگرداندن آرامش به اين کشور است. برای رسيدن به اين مقصود درگير کردن کشورهای همسايه افغانستان از جمله ايران در روند صلح، گشودن باب گفتگو با عناصر غير خشونت طلب گروه طالبان و نيز افزودن به شمار نيروهای آمريکايی، در دستور کار دولت اوباما قرار دارد.
علاوه بر اين مشاوران آقای اوباما تأکيد دارند که سياست دولت جديد آمريکا تمرکز نظامی و اطلاعاتی بيشتر بر از بين بردن عناصر القاعده و شخص اسامه بن لادن خواهد بود.
سازمان ملل
دولت جديد آمريکا تعامل بيشتری با سازمان ملل متحد و ديگر سازمانهای بينالمللی خواهد داشت. هيلاری کلينتون، وزير امور خارجه دولت باراک اوباما، در جلسه اعلام رئوس سياست خارجی در برابر کنگره گفت: «ما با سازمانهای بينالمللی رايزنی و تعامل بيشتری خواهيم داشت. به اعتقاد ما قدرت آمريکا از طريق اين تعامل بيشتر شده و ضعفها جبران خواهد شد».
سوزان رايس ۴۴ ساله، نماينده جديد آمريکا در سازمان ملل خواهد بود. او نيز در جلسه کميته روابط خارجی سنا ضمن بيان آنکه ايرادهايی بر نحوه عمل سازمان ملل دارد، راهبر دولت جديد را اينگونه بيان کرد: «ما میخواهيم راههای قانونی، عقلانی و مشترک برای بهتر انجام دادن امور را در سازمان ملل تقويت کنيم. من باور دارم که سازمام ملل ظرفيتهای زيادی برای پيشرفت دارد».