لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۱۴

لبنان، در آستانه انتخابات


راه‌پیمایی در بیروت، سال ۲۰۰۸
راه‌پیمایی در بیروت، سال ۲۰۰۸
هر چند در خاورمیانه و جهان نگاه‌ها عمدتا متوجه انتخابات بیست و دوم خردادماه ریاست جمهوری ایران است، اهمیت انتخابات کشور لبنان برای منطقه کمتر از نتیجه انتخابات ایران نیست.

یک‌شنبه هفدهم خردادماه انتخابات پارلمانی لبنان در سراسر این کشور برگزار می‌شود. این هجدهمین دوره انتخابات پارلمانی لبنان است که این بار تنها در یک روز انجام می‌شود.

پارلمان لبنان ۱۲۸ کرسی دارد. در کنار دو جناح اصلی هشتم مارس و چهاردهم مارس، نامزدهایی نیز برای کرسی‌های مستقل رقابت می‌کنند. ناظران می‌گویند که سایه رفیق حریری همچنان بر صحنه سیاست لبنان حضور دارد. رفیق حریری، نخست وزیر سابق لبنان، روز ۲۵ فوریه سال ۲۰۰۵ در انفجاری سهمگین در بیروت کشته شد.

به گزارش وزارت کشور لبنان، سه میلیون و چهار صد هزار لبنانی صاحب حق رای هستند، اما لبنانی‌ها در خارج از این کشور و نیز گروه‌هایی مانند فلسطینی‌هایی که سال‌هاست در اردوگاه‌های لبنان زندگی می‌کنند حق رای دارند.

هر چند از هفته گذشته به دستور وزارت کشور لبنان، انجام نظرسنجی داخلی با موضوع انتخابات ممنوع شده است، روزنامه السفیر روز پنج‌شنبه نتایج یک نظرسنجی انجام شده از سوی یک نهاد بین‌المللی را منتشر کرد که کرسی‌هایی نسبتا مساوی برای دو جناح اصلی رقیب پیش‌بینی می‌کند؛ ۶۵ کرسی برای جناح هشت مارس در برابر ۶۳ کرسی برای جناح چهاردهم مارس.

وزارت کشور لبنان برگزاری بی‌طرفانه انتخابات و صیانت کامل از آرا را تضمین کرده است، اما یک کمیته بین‌المللی ناظران بر پاسداری از آرا نیز در بیروت به سرمی‌برد. جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا، ریاست این کمیته پنجاه نفره را در دست دارد.

حدود پنجاه هزار نیروی امنیتی و پلیس لبنان در روزهای اخیر به حال آماده‌باش درآمده‌اند.

بسیاری از ناظران می‌گویند که این انتخابات در واقع صحنه کشمکش میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه از یک سو با عربستان سعودی و مصر و سایر حکومت‌های میانه‌رو عربی از سوی دیگر است.

رنگ‌ها نقش اساسی را در رقابت‌ها داشتند: آبی طرفداران ۱۴ مارس، نارنجی حزب «آزاد ملی» هم‌پیمان با حزب‌الله، و پرچم‌های زرد حزب‌الله با اسلحه سبز بر آن و...

هر دو جریان ۱۴ مارس و ۸ مارس دربرگیرنده شماری از احزاب و گروه‌هاست. ۱۴ مارس طرفدار غرب است، در حالی که ۸ مارس به ایران و سوریه نزدیکی نشان می‌دهد.

حزب‌الله به دبیرکلی حسن نصرالله همراه با حزب آزاد ملی به رهبری ژنرال بازنشسته و مسیحی مارونی میشل عون پایه‌های اصلی در جناح هشت مارس محسوب می‌شوند.

نام هشت مارس به این دلیل است که در هشتم مارس سال ۲۰۰۵، چند روز پس از قتل رفیق حریری، حزب‌الله یک گردهمایی بزرگ در بیروت برای پاسخ‌گویی به مخالفانش برگزار کرد.

شماری از چهره‌های کلیدی در لبنان:

میشل سلیمان: رئیس جمهور
حسن نصرالله: دبیرکل حزب‌الله
فواد سینیوره: نخست وزیر سنی
نبیه بری: رئیس حزب شیعه «امل»
سعد حریری: رئیس حزب «المستقبل»
ولید جنبلاط: رئیس حزب سوسیالیست ترقی‌خواه
سلیمان فرنجیه: رئیس حزب المرده
امین الجمیل: رئیس حزب کتائب
میشل عون: رهبر حزب آزاد ملی
سمیر جعجع: رئیس حزب نیروهای لبنانی فالانژ مسیحی
قتل رفیق حریری چنان لبنان را تکان داد که موج عظیمی در مخالفت با حزب‌الله و نفوذ سوریه در لبنان به راه افتاده بود، اما نصرالله توانست با تشکیل گروه ۸ مارس نه تنها از فروپاشی حزب‌الله جلوگیری کند، بلکه این نفوذ را به شدت تقویت کند و سلاح را نیز در دست خود حفظ کند.

گروه‌های لبنانی که هشتم مارس ۲۰۰۵ در تظاهرات به دعوت حسن نصرالله حضور یافتند، از آن زمان هم‌پیمان حزب‌الله محسوب می‌شوند و نام گروه ۸ مارس بر آنها اطلاق می‌شود.

اما حزب المستقبل لبنان به رهبری سعدالدین حریری، پسر رفیق حریری، روز ۱۴ مارس را برای تظاهراتی عظیم تعیین کرد تا علیه حزب‌الله و هم‌پیمانانش «قدرت‌نمایی» کرده باشد. همه گروه‌هایی که در کنار «المستقبل» قرار گرفتند، از آن روز عضوی از جناح ۱۴ مارس به حساب می‌آیند.

بافت جامعه لبنان دربرگیرنده مسیحیان مارونی، مسلمانان شیعه و سنی، اعراب دروزی و طوایف دیگر است. طبق قانون، ریاست جمهوری همواره در دست فردی از مسیحیان مارونی بوده، نخست وزیری به یک شخصیت سنی واگذار شده، و رئیس پارلمان همواره شخصیتی شیعه بوده است. اما اگر در نتیجه انتخابات کنونی حزب‌الله به اکثریت برسد، ممکن است نخست وزیر نیز شیعه باشد.

لبنان دهه‌ها درگیر نبردهای خونینی بود که اوج آن برادرکشی‌های دهه هفتاد میلادی بود. در آغاز دهه هشتاد نیز اسرائیل به دلیل حضور چریک‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین حمله نظامی گسترده به لبنان را آغاز کرد.

هرچند اسرائیل در سال ۱۹۸۳ از بیروت و اکثر بخش‌های لبنان بیرون رفت، تا بهار سال ۲۰۰۰ باریکه‌ای از جنوب لبنان را با عنوان «جداره حائل امنیتی» در اشغال داشت.

نتیجه انتخابات کنونی نیز، بیش از هر کشور دیگری، مورد توجه اسرائیل است. اسرائیل در طول سه دهه درصدد نابود کردن حزب‌الله بوده، اما اکنون می‌بیند که روند توانمندی حزب‌الله ممکن است این سازمان را رئیس دولت بعدی همسایه شمالی خود کند.

حزب‌الله لبنان که همزمان با حمله نظامی دهه هشتاد اسرائیل به بیروت شکل گرفت، اکنون حدود سه دهه است که نقش فزاینده‌ای در امور لبنان دارد، و امیدوار است که در انتخابات پیش رو با هم‌پیمانان خود اکثریت پارلمانی را در دست گیرد و تشکیل‌دهنده دولت جدید باشد.
XS
SM
MD
LG