دیدار محمود احمدی‌نژاد از برزیل که اولین مرحله از سفر جاری او به چند کشور آمریکای لاتین محسوب می‌شود ضمن برانگیختن تظاهرات خیابانی چند هزار نفری مخالفان او در شهرهای ریودوژانیرو و سائوپولو به انجام واکنش‌هایی در خارج از برزیل نیز منجر شده است.
این سفر که قرار بود در پنجم ماه مه سال گذشته صورت بگیرد، به دنبال دامنه گرفتن اعتراض‌ها در داخل و خارج از برزیل نسبت به انجام آن، در فاصله کوتاهی بدون ذکر دلیلی خاص لغو شد.
به دنبال لغو سفر قبلی احمدی‌نژاد، اویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل، از برزیل و چند کشور دیگر آمریکای لاتین دیدار کرد.
متعاقبا شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل، نیز به این منطقه سفر کرد. در حاشیه دیدارهای رهبران اسرائیل از کشورهای آمریکای لاتین گفته شد که این سفرها با هدف خنثی کردن تلاش‌های ایران برای گسترش مناسبات با کشورهای این منطقه از جهان صورت گرفته است.
در واکنش دیگری به تلاش‌های ایران برای توسعه مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، هفته قبل ضمن انتقاد از تجهیز سفارت بزرگ ایران در کشور بولیوی اظهار داشت که این اقدامات منافع آمریکا در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
متقابلا محمود احمدی‌نژاد پیش از عزیمت به برزیل و هنگام توقف در بانجول، پایتخت گامبیا، کشور کوچک مسلمان‌نشین غرب آفریقا، اظهار داشت که کشورهای مورد بازدید او در آمریکای لاتین «دارای نقش تعیین‌کننده در منطقه هستند».
او همچنین در آستانه سفر جاری خود در تهران اعلام کرده بود: «امیدوار است به گسترش نظم جدید جهانی و توسعه همکاری ایران با کشورهای آمریکای لاتین یاری دهد.»
در همین حال در ماه ژانویه سال گذشته کشور گامبیا اعلام داشت که به کشف معدن اورانیوم با ظرفیت بهره‌برداری اقتصادی دست یافته است.
گفته می‌شود ذخایر بالقوه معدن کشف شده چندین برابر ظرفیت دو معدن ساغند و گچین در ایران است. همچنین گفته می‌شود که ایران علاقه‌مند است از راه اعطاء امتیازهای اقتصادی به گامبیا، در بهره‌برداری از این معدن مشارکت کند.
سال گذشته کشور ونزوئلا نیز از امکان همکاری ایران برای بهره‌برداری از معادن تازه کشف شده اورانیوم آن کشور خبر داده بود. اگر چه دیوید ولاسکز کارابالو، سفیر کاراکاس در تهران، بعدا اعلام داشت که این همکاری هنوز آغاز نشده است.
با توجه به ظرفیت بزرگ‌تر معادن اورانیوم بولیوی، ایران قصد دارد در صورت امکان، بخشی از نیازهای خود به اورانیوم خام را از این کشور تامین کند. ظاهرا تدارک سفارت بزرگی در این کشور کوچک آمریکای لاتین نیز به منظور تامین تسهیلات مربوط صورت می‌گیرد.
ادامه طرح‌های توسعه فعالیت‌های اتمی ایران، به‌خصوص تولید سوخت اتمی، جز نیاز به دریافت مهارت‌های فنی و قطعات، به‌شدت در گرو واردات مواد خام از کشورهای خارج است. از این لحاظ، ایران، علاوه بر جستجوی مواد خام در کشورهای آسیای مرکزی و آفریقا، کشورهای آمریکای لاتین را نیز با هدف مشابه و همچنین به منظور برخورداری از تجارب و ظرفیت‌های فنی آنها در صنایع اتمی، مورد توجه قرار داده است.
دو کشور برزیل و آرژانتین از لحاظ مهارت‌های فنی در زمینه‌های اتمی به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافته‌اند. هر دو کشور ضمن داشتن مهارت‌های بالا در زمینه تولید سانتریفیوژها از جمله پیشگامان تولید سوخت اتمی و طراحی و ساخت رآکتورهای اتمی به شمار می‌روند.
سوخت رآکتور آزمایشگاهی کنونی تهران که این روزها موضوع بحث مبادلات اورانیوم غنی‌شده ایران با سوخت خارجی است، آخرین بار در دهه ۹۰ از سوی آرژانتین تامین شد، ولی در دوران روابط سرد سیاسی بین دو کشور که به دنبال انفجار مرکز یهودیان در ژوئیه سال ۱۹۹۴ آغاز شد، امکان ادامه این همکاری از میان رفته است. در حادثه انفجار یاد شده ۸۵ آرژانتینی به قتل رسیدند و ایران متهم شد که در انفجار مزبور دست داشته است.
برخلاف آرژانتین، روابط تجاری و تا حدودی سیاسی ایران با برزیل گسترش یافته است، به طوری که در سال ۲۰۰۷ حجم مبادلات تجاری دو کشور چهار برابر شد و به دو میلیارد دلار افزایش یافت.
اینک یک معاون وزیر خارجه ایران که جزء همراهان محمود آحمدی‌نژاد در سفر جاری او است اعلام داشته است که دو کشور قصد دارند حجم این مبادلات را تا سالانه ۱۵ میلیارد دلار افزایش دهند.
اگرچه اظهارات مسئول ایرانی یاد شده به دلیل انتظار کاهش حجم درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت ایران در سال‌های آینده و همچنین مشکلات رو به افزایش اقتصاد داخلی به‌زودی قابل پیش‌بینی عملی به نظر نمی‌رسد، نشانه تمایل ایران به نشان دادن در باغ سبز به مسئولان برزیلی از یک سو و از سوی دیگر قصد آنها برای دور زدن تحریم‌های جاری و آینده با استفاده از ظرفیت‌های آمریکای لاتین است.
دیدار احمدی‌نژاد از برزیل برای اولین بار صورت می‌گیرد، با این وجود او دوبار پیش از این با لوئیس لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل، ملاقات داشته است.
رئیس جمهور برزیل که کشورش عضویت گروه ۲۰ را داراست مایل است در صحنه جهانی اعتبار بیشتری به دست آورده و به ایفای نقش مهم‌تری در نظام بین‌المللی نائل شود. از این لحاظ، می‌توان موقعیت آقای داسیلوا و برزیل را در آمریکای لاتین با اردوغان و ترکیه در منطقه آسیای نزدیک مقایسه کرد.
کشور برزیل چند هفته قبل برای برگزاری بازی‌های المپیک سال 2016 انتخاب شد و نماینده ایران با وساطت داسیلوا و دستور دولت احمدی‌نژاد به میزبانی برزیل رای داد.
در سفر جاری به برزیل، احمدی‌نژاد در حدود ۲۰۰ تاجر ایرانی را به همراه برده است. او قرار است ضمن سخنرانی در کنگره برزیل، در دانشگاه برازیلیا نیز حضور یافته و به تلافی عدم پذیرایی سال جاری از او در دانشگاه کلمبیای نیویورک، در دانشگاه یاد شده سخنرانی کند.
محمود احمدی‌نژاد در ادامه سفر جاری به برزیل قرار است از ونزوئلا و بولیوی هم دیدار به عمل آورد.
دولت آمریکا ضمن انتقاد از برزیل به خاطر موافقت با پذیرایی از احمدی‌نژاد، انتظار دارد که داسیلوا از فرصت سفر جاری برای اعمال فشار زیادتر علیه احمدی‌نژاد در جهت قبول پیشنهاد کشورهای ۵+۱ پیرامون مبادله اورانیوم غنی‌شده ایران با سوخت اتمی استفاده به عمل آورد.
دولت آمریکا و پاره‌ای از ناظران غربی معتقدند که پذیرایی از احمدی‌نژاد در برزیل به گونه‌ای غیرمستقیم صحه گذاشتن بر خودداری او از قبول خواسته‌های جامعه جهانی است. احمدی‌نژاد به نوبه خود سفر پرهزینه جاری به آمریکای لاتین را فرصتی تازه برای مطرح شدن در رسانه‌های جهانی تلقی می‌کند.
این سفر که قرار بود در پنجم ماه مه سال گذشته صورت بگیرد، به دنبال دامنه گرفتن اعتراض‌ها در داخل و خارج از برزیل نسبت به انجام آن، در فاصله کوتاهی بدون ذکر دلیلی خاص لغو شد.
به دنبال لغو سفر قبلی احمدی‌نژاد، اویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل، از برزیل و چند کشور دیگر آمریکای لاتین دیدار کرد.
بیشتر بخوانید:
در واکنش دیگری به تلاش‌های ایران برای توسعه مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، هفته قبل ضمن انتقاد از تجهیز سفارت بزرگ ایران در کشور بولیوی اظهار داشت که این اقدامات منافع آمریکا در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
متقابلا محمود احمدی‌نژاد پیش از عزیمت به برزیل و هنگام توقف در بانجول، پایتخت گامبیا، کشور کوچک مسلمان‌نشین غرب آفریقا، اظهار داشت که کشورهای مورد بازدید او در آمریکای لاتین «دارای نقش تعیین‌کننده در منطقه هستند».
او همچنین در آستانه سفر جاری خود در تهران اعلام کرده بود: «امیدوار است به گسترش نظم جدید جهانی و توسعه همکاری ایران با کشورهای آمریکای لاتین یاری دهد.»
در همین حال در ماه ژانویه سال گذشته کشور گامبیا اعلام داشت که به کشف معدن اورانیوم با ظرفیت بهره‌برداری اقتصادی دست یافته است.
گفته می‌شود ذخایر بالقوه معدن کشف شده چندین برابر ظرفیت دو معدن ساغند و گچین در ایران است. همچنین گفته می‌شود که ایران علاقه‌مند است از راه اعطاء امتیازهای اقتصادی به گامبیا، در بهره‌برداری از این معدن مشارکت کند.
سال گذشته کشور ونزوئلا نیز از امکان همکاری ایران برای بهره‌برداری از معادن تازه کشف شده اورانیوم آن کشور خبر داده بود. اگر چه دیوید ولاسکز کارابالو، سفیر کاراکاس در تهران، بعدا اعلام داشت که این همکاری هنوز آغاز نشده است.
با توجه به ظرفیت بزرگ‌تر معادن اورانیوم بولیوی، ایران قصد دارد در صورت امکان، بخشی از نیازهای خود به اورانیوم خام را از این کشور تامین کند. ظاهرا تدارک سفارت بزرگی در این کشور کوچک آمریکای لاتین نیز به منظور تامین تسهیلات مربوط صورت می‌گیرد.
ادامه طرح‌های توسعه فعالیت‌های اتمی ایران، به‌خصوص تولید سوخت اتمی، جز نیاز به دریافت مهارت‌های فنی و قطعات، به‌شدت در گرو واردات مواد خام از کشورهای خارج است. از این لحاظ، ایران، علاوه بر جستجوی مواد خام در کشورهای آسیای مرکزی و آفریقا، کشورهای آمریکای لاتین را نیز با هدف مشابه و همچنین به منظور برخورداری از تجارب و ظرفیت‌های فنی آنها در صنایع اتمی، مورد توجه قرار داده است.
دو کشور برزیل و آرژانتین از لحاظ مهارت‌های فنی در زمینه‌های اتمی به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافته‌اند. هر دو کشور ضمن داشتن مهارت‌های بالا در زمینه تولید سانتریفیوژها از جمله پیشگامان تولید سوخت اتمی و طراحی و ساخت رآکتورهای اتمی به شمار می‌روند.
سوخت رآکتور آزمایشگاهی کنونی تهران که این روزها موضوع بحث مبادلات اورانیوم غنی‌شده ایران با سوخت خارجی است، آخرین بار در دهه ۹۰ از سوی آرژانتین تامین شد، ولی در دوران روابط سرد سیاسی بین دو کشور که به دنبال انفجار مرکز یهودیان در ژوئیه سال ۱۹۹۴ آغاز شد، امکان ادامه این همکاری از میان رفته است. در حادثه انفجار یاد شده ۸۵ آرژانتینی به قتل رسیدند و ایران متهم شد که در انفجار مزبور دست داشته است.
برخلاف آرژانتین، روابط تجاری و تا حدودی سیاسی ایران با برزیل گسترش یافته است، به طوری که در سال ۲۰۰۷ حجم مبادلات تجاری دو کشور چهار برابر شد و به دو میلیارد دلار افزایش یافت.
اینک یک معاون وزیر خارجه ایران که جزء همراهان محمود آحمدی‌نژاد در سفر جاری او است اعلام داشته است که دو کشور قصد دارند حجم این مبادلات را تا سالانه ۱۵ میلیارد دلار افزایش دهند.
اگرچه اظهارات مسئول ایرانی یاد شده به دلیل انتظار کاهش حجم درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت ایران در سال‌های آینده و همچنین مشکلات رو به افزایش اقتصاد داخلی به‌زودی قابل پیش‌بینی عملی به نظر نمی‌رسد، نشانه تمایل ایران به نشان دادن در باغ سبز به مسئولان برزیلی از یک سو و از سوی دیگر قصد آنها برای دور زدن تحریم‌های جاری و آینده با استفاده از ظرفیت‌های آمریکای لاتین است.
دیدار احمدی‌نژاد از برزیل برای اولین بار صورت می‌گیرد، با این وجود او دوبار پیش از این با لوئیس لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل، ملاقات داشته است.
رئیس جمهور برزیل که کشورش عضویت گروه ۲۰ را داراست مایل است در صحنه جهانی اعتبار بیشتری به دست آورده و به ایفای نقش مهم‌تری در نظام بین‌المللی نائل شود. از این لحاظ، می‌توان موقعیت آقای داسیلوا و برزیل را در آمریکای لاتین با اردوغان و ترکیه در منطقه آسیای نزدیک مقایسه کرد.
کشور برزیل چند هفته قبل برای برگزاری بازی‌های المپیک سال 2016 انتخاب شد و نماینده ایران با وساطت داسیلوا و دستور دولت احمدی‌نژاد به میزبانی برزیل رای داد.
در سفر جاری به برزیل، احمدی‌نژاد در حدود ۲۰۰ تاجر ایرانی را به همراه برده است. او قرار است ضمن سخنرانی در کنگره برزیل، در دانشگاه برازیلیا نیز حضور یافته و به تلافی عدم پذیرایی سال جاری از او در دانشگاه کلمبیای نیویورک، در دانشگاه یاد شده سخنرانی کند.
محمود احمدی‌نژاد در ادامه سفر جاری به برزیل قرار است از ونزوئلا و بولیوی هم دیدار به عمل آورد.
دولت آمریکا ضمن انتقاد از برزیل به خاطر موافقت با پذیرایی از احمدی‌نژاد، انتظار دارد که داسیلوا از فرصت سفر جاری برای اعمال فشار زیادتر علیه احمدی‌نژاد در جهت قبول پیشنهاد کشورهای ۵+۱ پیرامون مبادله اورانیوم غنی‌شده ایران با سوخت اتمی استفاده به عمل آورد.
دولت آمریکا و پاره‌ای از ناظران غربی معتقدند که پذیرایی از احمدی‌نژاد در برزیل به گونه‌ای غیرمستقیم صحه گذاشتن بر خودداری او از قبول خواسته‌های جامعه جهانی است. احمدی‌نژاد به نوبه خود سفر پرهزینه جاری به آمریکای لاتین را فرصتی تازه برای مطرح شدن در رسانه‌های جهانی تلقی می‌کند.
