فيلم «سو فار» يا «تا کنون» فيلم مستندی است ساخته احمد جلالی فراهانی، روزنامه نگار و مستندساز ايرانی، که در فستيوال فيلم های مستند دانمارک پذيرفته شده و برای اولين بار در این جشنواره که بزرگترين فستيوال فيلم های مستند در کشورهای اسکانديناوی است، به نمايش در می آيد.
اين فيلم به اعضای يک گروه موسيقی رپ زيرزمينی ايران به نام «سو فار» می پردازد که برای اتفاقات بعد از انتخابات رياست جمهوری در ايران، آهنگی را می سازند و به صورت زيرزمينی آن را پخش می کنند.
در گفت و گو با اين کارگردان مستند ابتدا از چند و چون فستيوال فيلم های مستند دانمارک پرسیدیم:
احمد جلالی فراهانی: اين جشنواره دومين جشنواره بين المللی فيلم مستند کپنهاگ است که از تمام کشورهای جهان در اين جشنواره حضور دارند و قرار است بيش از ۲۰۰ فيلم در آن نمايش داده شود.
اين جشنواره از چهارم نوامبر کار خود را شروع کرده و تا ۱۴ نوامبر ادامه پيدا می کند. از کشورهای خاورميانه و شاخ آفريقا هم در اين جشنواره شرکت دارند و دست اندرکاران جشنواره سعی کرده اند از تمام جهان فيلمی در اين جشنواره حضور داشته باشد.
يکی از کارهای شما نيز در جشنواره پذيرفته شده و قرار است در آنجا نمايش داده شود. موضوع فيلم شما چيست؟
اسم فيلم من «سو فار» است که برگرفته شده از نام گروه رپی است که در ايران فعاليت زير زمينی انجام می دادند. اين گروه در جريان انتخابات رياست جمهوری سال گذشته تصميم می گيرند آهنگی برای «جنبش سبز» بخوانند. با اين تفاوت که آهنگ مروری دارد بر ۳۱ سال تاريخ جمهوری اسلامی ايران با اين هدف که مردم را تشويق کنند تا در انتخابات شرکت کنند.
در واقع فيلم مروری است بر نحوه ساخته شدن اين آهنگ و مشکلاتی که خواننده های زيرزمينی با آن مواجه هستند.
بعد از انتخابات رياست جمهوری و وقايعی که رخ داد از جمله تظاهرات خيابانی و کشته شدن جوانان ايرانی مانند ندا و سهراب و ساير عزيزان، خواننده های اين گروه تصميم می گيرند موسيقی خود را تغيير دهند و جناياتی که در خيابان های تهران عليه تظاهر کنندگان اتفاق افتاده را درآهنگ هايشان بگنجانند.
فيلم در مورد اين گروه و اتفاقاتی است که بر سر اين دو خواننده جوان می آيد. يکی از آنها دستگير و شکنجه می شود و مدت ۳۵ روز در زندان به سر می برد.
موضوع اين فيلم در مورد يک گروه موسيقی زير زمينی است، پس خود فيلم هم يک فيلم زير زمينی محسوب می شود و بدون مجوز ساخته شده است؟
بله، همين طور است. قرار است اين فيلم در بخشی اکران شود تحت عنوان «نمای مستند زير زمينی در ايران» و چون فيلم هايی که من به صورت مستند در ايران کار کرده ام هيچ کدام رسمی نبوده و همه آنها به صورت زير زمينی ساخته شده است، بنابراين اين فيلم هم يکی از کارهای زير زمينی من است.
فکر می کنم دليل توفيق اين فيلم همين نکته است که خود سازندگان فيلم نيز مانند آن خواننده ها فعاليت شان زير زمينی هستند.
شما به عنوان کسی که چند فيلم زير زمينی ساخته ايد، توضيح دهيد چنين فيلمسازانی با چه مشکلاتی در ايران مواجه هستند؟
يک فيلمساز زير زمينی در ايران هرگز نمی تواند به صورت رسمی صحنه های عمومی يا صحنه هايی که درخيابان ها و اماکن عمومی اتفاق می افتد بگيرد و مجبور است اين صحنه ها را به صورت قاچاقی ضبط کند. به همين دليل من چند صحنه از فيلم سوفار را بايد در خيابان از آمد و شد ماشين ها می گرفتم که برای اين مسئله به شدت دچار اذيت و آزار شدم.
سينمای مستند زير زمينی و حتی سينمای داستانی زير زمينی چون قرار است آن چه جمهوری اسلامی بر نمی تابد و سانسور می کند را نشان دهد و از خودسانسوری بگريزد، در نتيجه با مراجع رسمی و قانونی مشکل دارد و اين مسئله هزينه سنگينی برای کسی که می خواهد اين کار را انجام دهد در بردارد.
حتی ممکن است از نظر امنيت جانی دردسر برايش ايجاد شود کما اين که ديديم فيلمسازهای معروف و مطرحی مانند آقای پناهی نيز دستگير می شوند و به زندان می روند.
اين فيلم به اعضای يک گروه موسيقی رپ زيرزمينی ايران به نام «سو فار» می پردازد که برای اتفاقات بعد از انتخابات رياست جمهوری در ايران، آهنگی را می سازند و به صورت زيرزمينی آن را پخش می کنند.
در گفت و گو با اين کارگردان مستند ابتدا از چند و چون فستيوال فيلم های مستند دانمارک پرسیدیم:
احمد جلالی فراهانی: اين جشنواره دومين جشنواره بين المللی فيلم مستند کپنهاگ است که از تمام کشورهای جهان در اين جشنواره حضور دارند و قرار است بيش از ۲۰۰ فيلم در آن نمايش داده شود.
اين جشنواره از چهارم نوامبر کار خود را شروع کرده و تا ۱۴ نوامبر ادامه پيدا می کند. از کشورهای خاورميانه و شاخ آفريقا هم در اين جشنواره شرکت دارند و دست اندرکاران جشنواره سعی کرده اند از تمام جهان فيلمی در اين جشنواره حضور داشته باشد.
يکی از کارهای شما نيز در جشنواره پذيرفته شده و قرار است در آنجا نمايش داده شود. موضوع فيلم شما چيست؟
اسم فيلم من «سو فار» است که برگرفته شده از نام گروه رپی است که در ايران فعاليت زير زمينی انجام می دادند. اين گروه در جريان انتخابات رياست جمهوری سال گذشته تصميم می گيرند آهنگی برای «جنبش سبز» بخوانند. با اين تفاوت که آهنگ مروری دارد بر ۳۱ سال تاريخ جمهوری اسلامی ايران با اين هدف که مردم را تشويق کنند تا در انتخابات شرکت کنند.
در واقع فيلم مروری است بر نحوه ساخته شدن اين آهنگ و مشکلاتی که خواننده های زيرزمينی با آن مواجه هستند.
بعد از انتخابات رياست جمهوری و وقايعی که رخ داد از جمله تظاهرات خيابانی و کشته شدن جوانان ايرانی مانند ندا و سهراب و ساير عزيزان، خواننده های اين گروه تصميم می گيرند موسيقی خود را تغيير دهند و جناياتی که در خيابان های تهران عليه تظاهر کنندگان اتفاق افتاده را درآهنگ هايشان بگنجانند.
فيلم در مورد اين گروه و اتفاقاتی است که بر سر اين دو خواننده جوان می آيد. يکی از آنها دستگير و شکنجه می شود و مدت ۳۵ روز در زندان به سر می برد.
موضوع اين فيلم در مورد يک گروه موسيقی زير زمينی است، پس خود فيلم هم يک فيلم زير زمينی محسوب می شود و بدون مجوز ساخته شده است؟
بله، همين طور است. قرار است اين فيلم در بخشی اکران شود تحت عنوان «نمای مستند زير زمينی در ايران» و چون فيلم هايی که من به صورت مستند در ايران کار کرده ام هيچ کدام رسمی نبوده و همه آنها به صورت زير زمينی ساخته شده است، بنابراين اين فيلم هم يکی از کارهای زير زمينی من است.
فکر می کنم دليل توفيق اين فيلم همين نکته است که خود سازندگان فيلم نيز مانند آن خواننده ها فعاليت شان زير زمينی هستند.
شما به عنوان کسی که چند فيلم زير زمينی ساخته ايد، توضيح دهيد چنين فيلمسازانی با چه مشکلاتی در ايران مواجه هستند؟
يک فيلمساز زير زمينی در ايران هرگز نمی تواند به صورت رسمی صحنه های عمومی يا صحنه هايی که درخيابان ها و اماکن عمومی اتفاق می افتد بگيرد و مجبور است اين صحنه ها را به صورت قاچاقی ضبط کند. به همين دليل من چند صحنه از فيلم سوفار را بايد در خيابان از آمد و شد ماشين ها می گرفتم که برای اين مسئله به شدت دچار اذيت و آزار شدم.
سينمای مستند زير زمينی و حتی سينمای داستانی زير زمينی چون قرار است آن چه جمهوری اسلامی بر نمی تابد و سانسور می کند را نشان دهد و از خودسانسوری بگريزد، در نتيجه با مراجع رسمی و قانونی مشکل دارد و اين مسئله هزينه سنگينی برای کسی که می خواهد اين کار را انجام دهد در بردارد.
حتی ممکن است از نظر امنيت جانی دردسر برايش ايجاد شود کما اين که ديديم فيلمسازهای معروف و مطرحی مانند آقای پناهی نيز دستگير می شوند و به زندان می روند.
