سینمای ایران در حالی تا چند روز آینده شاهد مهم‌ترین رویداد سینمایی سالانه خود یعنی جشنواره فیلم فجر خواهد بود که نحوه انتخاب فیلم‌ها توسط مسئولان دولتی واکنش منفی سینماگران ایرانی را در پی داشته است، آن چنان که در چند روز گذشته تعدادی از فیلمسازان ایرانی از بیرون کشیدن فیلم‌های خود از جشنواره صحبت کرده‌اند.
ده روز مانده به آغاز جشنواره فیلم فجر در حالی که هنوز هم نام تمام فیلم‌های پذیرفته شده برای این مهم‌ترین رویداد فرهنگی و هنری ایران اعلام نشده است، حاشیه‌ها و اعتراض فیلمسازان ایرانی به نحوه انتخاب فیلم‌ها افزایش یافته است.
محمدعلی طالبی، تهمینه میلانی، سیروس الوند و عبدالرضا کاهانی کارگردان‌هایی هستند که در سه روز اخیر با انجام گفت‌و‌گو و نگارش نامه اعلام کرده‌اند که فیلم‌های خود را از جشنواره بیرون می‌کشند.
علت اعتراض این فیلمسازان انتخاب فیلم‌های آنها برای شرکت در بخش جدیدی به نام «نوعی نگاه» است، بخشی که به شکل ناگهانی روز یک‌شنبه گذشته اعلام شد که به برنامه‌های جشنواره اضافه شده است.
مهدی مسعودشاهی، دبیر جشنواره فیلم فجر ایران، اعلام کرده است که فیلم‌های این بخش داوری نخواهند شد و این بخش تنها به منظور احترام به فیلمسازان و مخاطبان سینما به برنامه جشنواره افزوده شده است.
این در حالی است که فیلمسازان معترض گفته‌اند که مسئولان جشنواره به دلیل ایراد مضمونی به فیلم‌های آنها آثارشان را به بخش غیررقابتی نوعی نگاه که جدا از بخش مسابقه است انتقال داده‌اند.
از دیگر فیلم‌هایی که برای بخش نوعی نگاه انتخاب شده‌اند تازه‌ترین اثر علیرضا داوود‌نژاد، فیلمساز قدیمی سینمای ایران، با نام «مرهم» است. این فیلم دو ماه پیش از این در جشنواره فیلم دبی جایزه بهترین بازیگر زن را برای بازی کبرا حسن‌زاده، مادربزرگ کارگردان، دریافت کرده بود.
رضا صدیق، روزنامه‌نگار حوزه فرهنگ و هنر، درباره علت اضافه شدن بخش نوعی نگاه به جشنواره فیلم فجر و اعتراض چندروزه فیلمسازان سینمای ایران به رادیوفردا می‌گوید:
مسئولان سینمایی ایران پیش از آغاز جشنواره فجر از یک دوره استثنایی برای جشنواره بیست و نهم صحبت می‌کردند، و حضور فیلمسازان نام‌آشنا را نشان‌دهنده رونق سینما و علاقه فیلمسازان ایرانی برای فعالیت در فضای جدید می‌دانستند.
حالا و در آستانه جشنواره، اخبار متعددی از توقیف فیلم‌ها و لزوم انجام تغییرات در بخش‌هایی از آنها به گوش می‌رسد.
فیلم: زندگی با چشم بستهرسول صدرعاملی، فیلمساز تحسین شده در چند دوره جشنواره فجر، به وب‌سایت خبری کافه‌سینما گفته است که فیلم جدید او با نام «زندگی با چشم بسته» پس از بازبینی از سوی مسئولان توقیف شده است.
اخبار تایید نشده دیگری نیز از صدور دستور اصلاحیه‌های متعدد به فیلم‌های دیگر متقاضی حضور در جشنواره منتشر شده است.
آقای صدیق می‌گوید که این سخت‌گیریهای جدید مسئولان سینمایی می‌تواند باعث بروز اعتراض بیشتر و انصراف از طرف فیلمسازان دیگر برای شرکت در جشنواره طی روزهای آینده شود.
ده روز مانده به آغاز جشنواره فیلم فجر در حالی که هنوز هم نام تمام فیلم‌های پذیرفته شده برای این مهم‌ترین رویداد فرهنگی و هنری ایران اعلام نشده است، حاشیه‌ها و اعتراض فیلمسازان ایرانی به نحوه انتخاب فیلم‌ها افزایش یافته است.
محمدعلی طالبی، تهمینه میلانی، سیروس الوند و عبدالرضا کاهانی کارگردان‌هایی هستند که در سه روز اخیر با انجام گفت‌و‌گو و نگارش نامه اعلام کرده‌اند که فیلم‌های خود را از جشنواره بیرون می‌کشند.
علت اعتراض این فیلمسازان انتخاب فیلم‌های آنها برای شرکت در بخش جدیدی به نام «نوعی نگاه» است، بخشی که به شکل ناگهانی روز یک‌شنبه گذشته اعلام شد که به برنامه‌های جشنواره اضافه شده است.
مهدی مسعودشاهی، دبیر جشنواره فیلم فجر ایران، اعلام کرده است که فیلم‌های این بخش داوری نخواهند شد و این بخش تنها به منظور احترام به فیلمسازان و مخاطبان سینما به برنامه جشنواره افزوده شده است.
این در حالی است که فیلمسازان معترض گفته‌اند که مسئولان جشنواره به دلیل ایراد مضمونی به فیلم‌های آنها آثارشان را به بخش غیررقابتی نوعی نگاه که جدا از بخش مسابقه است انتقال داده‌اند.
از دیگر فیلم‌هایی که برای بخش نوعی نگاه انتخاب شده‌اند تازه‌ترین اثر علیرضا داوود‌نژاد، فیلمساز قدیمی سینمای ایران، با نام «مرهم» است. این فیلم دو ماه پیش از این در جشنواره فیلم دبی جایزه بهترین بازیگر زن را برای بازی کبرا حسن‌زاده، مادربزرگ کارگردان، دریافت کرده بود.
رضا صدیق، روزنامه‌نگار حوزه فرهنگ و هنر، درباره علت اضافه شدن بخش نوعی نگاه به جشنواره فیلم فجر و اعتراض چندروزه فیلمسازان سینمای ایران به رادیوفردا می‌گوید:
رضا صدیق: مدیران فعلی سینما از بدو بر سر کار آمدن مبنا را بر این گذاشتند که از یک سری فیلم‌ها رفع توقیف کنند و تولید سینما را بالا ببرند. شعارشان هم این بود که با بالا بردن تولید سینما از نظر کمی، بتوانند آمار فیلم‌های تولید شده را به حد قابل قبولی برسانند.
به همین دلیل هم به صورت گسترده پروانه ساخت صادر کردند. دلیل آن هم برمی‌گردد به موضوعی که در مجلس مطرح شد و آن هم این بود که نگاه دولت به بخش فرهنگی نگاهی لیبرال، البته از نظر آنان، است.
این پروانه‌هایی که برای ساخت فیلم صادر شد، طبعا به دنبال آن فیلم‌ها هم ساخته شدند. و الان که ما به مقطع آغاز جشنواره رسیده‌ایم، فیلم‌ها هم به جشنواره سرازیر شده‌اند.
جشنواره فیلم فجر فضایی است که فیلم‌های تولید شده یک سال گذشته کشور زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند، از نماینده مجلس گرفته تا وزرا و شخصیت‌های بالای حکومتی و دولتی در طول جشنواره به سینما می‌روند و فیلم‌ها را می‌بینند.
الان این انبوه فیلم‌ها تولید شده‌اند. حول و حوش ۹۰ فیلم تولید شده که بین‌شان هم فیلم‌های مهمی از کارگردان‌های مهم ایرانی وجود دارد. اما بسیاری از این فیلم‌ها از نظر مضمون حساسیت‌برانگیزند، یعنی آن چیزی که مدیران سینمایی و دولتی می‌خواهند نیست.
به همین دلیل هم بخش نوعی نگاه را راه انداخته‌اند تا بتوانند بسیاری از این فیلم‌ها را که هم‌سو با نظرات دولت و خواسته‌های کلی حکومت نیست، در آنجا به نمایش بگذارند که در بخش مسابقه هم نباشد.
به همین دلیل هم به صورت گسترده پروانه ساخت صادر کردند. دلیل آن هم برمی‌گردد به موضوعی که در مجلس مطرح شد و آن هم این بود که نگاه دولت به بخش فرهنگی نگاهی لیبرال، البته از نظر آنان، است.
این پروانه‌هایی که برای ساخت فیلم صادر شد، طبعا به دنبال آن فیلم‌ها هم ساخته شدند. و الان که ما به مقطع آغاز جشنواره رسیده‌ایم، فیلم‌ها هم به جشنواره سرازیر شده‌اند.
جشنواره فیلم فجر فضایی است که فیلم‌های تولید شده یک سال گذشته کشور زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند، از نماینده مجلس گرفته تا وزرا و شخصیت‌های بالای حکومتی و دولتی در طول جشنواره به سینما می‌روند و فیلم‌ها را می‌بینند.
الان این انبوه فیلم‌ها تولید شده‌اند. حول و حوش ۹۰ فیلم تولید شده که بین‌شان هم فیلم‌های مهمی از کارگردان‌های مهم ایرانی وجود دارد. اما بسیاری از این فیلم‌ها از نظر مضمون حساسیت‌برانگیزند، یعنی آن چیزی که مدیران سینمایی و دولتی می‌خواهند نیست.
به همین دلیل هم بخش نوعی نگاه را راه انداخته‌اند تا بتوانند بسیاری از این فیلم‌ها را که هم‌سو با نظرات دولت و خواسته‌های کلی حکومت نیست، در آنجا به نمایش بگذارند که در بخش مسابقه هم نباشد.
مسئولان سینمایی ایران پیش از آغاز جشنواره فجر از یک دوره استثنایی برای جشنواره بیست و نهم صحبت می‌کردند، و حضور فیلمسازان نام‌آشنا را نشان‌دهنده رونق سینما و علاقه فیلمسازان ایرانی برای فعالیت در فضای جدید می‌دانستند.
حالا و در آستانه جشنواره، اخبار متعددی از توقیف فیلم‌ها و لزوم انجام تغییرات در بخش‌هایی از آنها به گوش می‌رسد.
اخبار تایید نشده دیگری نیز از صدور دستور اصلاحیه‌های متعدد به فیلم‌های دیگر متقاضی حضور در جشنواره منتشر شده است.
آقای صدیق می‌گوید که این سخت‌گیریهای جدید مسئولان سینمایی می‌تواند باعث بروز اعتراض بیشتر و انصراف از طرف فیلمسازان دیگر برای شرکت در جشنواره طی روزهای آینده شود.
رضا صدیق: با توجه به راه‌اندازی همین بخش نوعی نگاه و امکان توقیف برخی از فیلم‌ها و اصلاح تعداد بیشتری از آنها، شایعاتی مبنی بر تحریم جشنواره امسال نیز مطرح شده است، همان طور که سال گذشته هم این شایعات مطرح شده بود.
اما تحریم جشنواره به صورت کلی، یعنی آن طور که ما انتظار داشته باشیم که خیلی از فیلمسازان در جشنواره حضور پیدا نکنند، و جشنواره با تعداد کمی از فیلم‌ها کارش را شروع کرده و به پایان برساند، مقداری دور از ذهن است، به این دلیل که اگر سینماگران ما حاضر به کار نباشند، تهیه‌کنندگان به خاطر این که مستقیما با دولت سر و کار دارند و سینمای ما سینمای مستقلی نیست و وابسته به دولت است، طبعا آنان با این تحریم‌ها مخالفت خواهند کرد و هیچ گاه مستقیما دست به تحریم جشنواره نخواهند زد.
اما در هفته‌های آینده اگر بحث ممیزی و اصلاحیه‌ها تشدید شود و صحبتش بالا‌تر برود، امکان آن وجود دارد که ما با بحث تحریم جشنواره مواجه شویم.
بیست و نهمین دوره از جشنواره فیلم فجر از روز ۱۶ بهمن‌ماه تا ۲۶ بهمن‌ماه امسال در تهران برگزار خواهد شد.
اما تحریم جشنواره به صورت کلی، یعنی آن طور که ما انتظار داشته باشیم که خیلی از فیلمسازان در جشنواره حضور پیدا نکنند، و جشنواره با تعداد کمی از فیلم‌ها کارش را شروع کرده و به پایان برساند، مقداری دور از ذهن است، به این دلیل که اگر سینماگران ما حاضر به کار نباشند، تهیه‌کنندگان به خاطر این که مستقیما با دولت سر و کار دارند و سینمای ما سینمای مستقلی نیست و وابسته به دولت است، طبعا آنان با این تحریم‌ها مخالفت خواهند کرد و هیچ گاه مستقیما دست به تحریم جشنواره نخواهند زد.
اما در هفته‌های آینده اگر بحث ممیزی و اصلاحیه‌ها تشدید شود و صحبتش بالا‌تر برود، امکان آن وجود دارد که ما با بحث تحریم جشنواره مواجه شویم.
