رقابت منفردها و جبهه متحد اصولگرايان در دور دوم انتخابات مجلس نهم
انتخابات دور دوم مجلس روز ۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۱ برگزار می گردد تا تکليف ۶۵ کرسی ديگر معلوم شود. اين انتخابات که بر خلاف مانور تبليغاتی حکومت يکی از کم رونق ترين انتخابات ادوار مجلس بود، فاقد خصلت مشروعيت بخشی به نظام سياسی است.
همچنين از منظر فايده مندی برای گذار به دموکراسی و گسترش ايده های اصلاح طلبانه نيز ظرفيت موثری نداشت. اما از زاويه رقابت های درون بلوک قدرت، شکل گيری صف بندی های تازه جناح های حکومتی و سنجش توانايی حکومت در کنترل همه جانبه انتخابات و بيرون آمدن کانديداهای مورد نظر از صندوق های رای واجد اهميت بود.
همچنين پسامد انتخابات در فضای سياسی کشور تاثير گذار است. وجود رقابت محدود و کنترل شده علی رغم ناعادلانه بودن و غير آزاد بودن انتخابات باعث شد تا منفردين پيروزی چشمگيری به دست بياورند. البته اين منفردين عمدتا کسانی هستند که وفاداری و وابستگی آنها به نظام سياسی محرز شده است اما پيروزی آنها بر کانديداهای جبهه متحد اصولگرايان و جبهه پايداری متکی به شرکت نيروهای مستقل در انتخابات و آراء پراکنده بوده است.
رای آوردن بالای آنها در انتخاباتی که ويژگی رقابتی آن در به شدت پايين بوده است و منفردين امکانات تبليغاتی نيروهای وابسته به دو ليست اصلی اصولگرايان را نداشتند، ضعف و ناتوانی حاکميت در بسيج جامعه و بيرون آمدن همه گزينه های مطلوبش از صندوق های رای را به نمايش گذارد که حتی در انتخابات غير آزادی که رقبای اصلی حکومت و نيروهای مخالف حضور ندارند، باز نمی تواند موفقيت کامل به دست آورد.
نمودار زير ترکيب سياسی رای دهندگان در ۲۲۵ کرسی مجلس را نشان می دهد:
اگر گرايش سياسی نامزدهای راه يافته به دور دوم را در نظر بگيريم. آن گاه متوجه می شويم که در ۱۷ کرسی از ۶۵ کرسی رقابت بين نيروهای همسو در جريان است. بنابر اين به لحاظ گروهی تکليف ۱۷کرسی ديگر مجلس تقريبا مشخص است. بر اساس نامزدهايی که در دور اول در ليست جبهه متحد و جبهه پايداری قرار داشتند، از مجموع ۱۷ کرسی، پنج کرسی به جبهه متحد و ۱۲کرسی به منفردين تعلق دارد. تعلق بدين معناست که کانديداهای رقيب در اين حوزه ها يا همه منفرد هستند و يا مورد حمايت جبهه متحد بوده و هستند.
در اصل رقابت بين گروه ها و منفردين در ۴۸ کرسی صورت خواهد گرفت. حال با اين توصيف، وزن جريانات حاضر در صحنه رقابت های انتخاباتی مجلس نهم در بين ۲۴۲ کرسی که وضعيت آنها قطعی شده، در نمودارهای زير نشان داده شده است.
در ۴۸ کرسی که تکليف آنها در ۱۵ ارديبهشت روشن می شود، منفردها شانس پيروزی حداکثر در ۱۸ کرسی را دارند. حداکثر کرسی ممکن برای جبهه متحد اصول گرايان (محوريت مهدوی کنی)، جبهه پايداری (محوريت مصباح يزدی)، صدای ملت (محوريت علی مطهری)، پيروان ولایت و مردم (محوريت حسن غفوری فرد)، شبه اصلاح طلب ها نيز به ترتيب عبارت است از : ۴۳،۳۱، ۱،۱، ۴.
از آنجایی که جبهه پايداری به احتمال زياد حداقل ۱۰ نفر برنده در دور دوم انتخابات تهران خواهد داشت می توان پيش بينی کرد که جبهه متحد اصولگرايان در مجموع بتواند بين ۱۲۵ تا ۱۳۵ تا از کل ۲۹۰ کرسی را به دست آورد. اين تعداد برای تشکيل بزرگترين فراکسيون مجلس آتی کافی است.
اما برای آنکه حد نصاب نصف به علاوه یک را حداقل داشته باشد بايد دستکم ۱۵ نماينده از منفردها را جذب کند که امر سختی نيست و کاملا شدنی به نظر می رسد. البته احتمال نزديک شدن نمايندگان وابسته به جبهه ايستادگی ( نزديکان محسن رضايی) به جبهه متحد اصولگرايان وجود دارد.
شبه اصلاح طلب ها می توانند دو تا سه نفر نماينده ديگر به مجلس نهم بفرستند بدين ترتيب تعداد آنها به ۱۹ نفر می رسد. آنها نيز می توانند عده کمی از منفردين را جذب کنند. اما در مجموع فراکسيون اصلاح طلب ها به مراتب ضعيف تر از مجلس هشتم خواهد بود.
نقطه قوت جبهه پايداری تنها در پايتخت است. آنها بر خلاف ادعاهای پر طمطراق و هياهوهای تبليغاتی، حداکثر ۳۰ نماينده در مجلس نهم خواهند داشت. شانس آنها برای جذب منفردين پايين است. بنابر اين به نظر می رسد توان فراکسيون آنها از فراکسيون انقلاب اسلامی در مجلس هشتم کمتر باشد. جمع اندک ۶-۵ نفره عدالت طلبان و حاميان دولت نيز ممکن است به جبهه پايداری بپيوندند.
چون که ميزان مشارکت در دور دوم مجلس به صورت ملموسی کاهش می يابد، امکان پيروزی منفردين در رقابت با کانديداهای تشکيلاتی کمتر است.
بنابراين می توان انتظار داشت منفردها بين پنج تا ۱۲کرسی ديگر را در اختيار بگيرند. بدين ترتيب آنها دومين جريان برنده انتخابات خواهند بود که شانه به شانه جريان برنده اول انتخابات پيش آمدند. اين رويداد ويژگی بارز انتخابات مجلس نهم است. در دوره های قبل سابقه نداشته است که منفردها به اين تعداد پيروز شوند.
در عين حال بايد اين نکته را در نظر گرفت که تقسيم بندی سياسی و جريانی فوق بر اساس مناسبات پيش انتخاباتی بود. اما علائمی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است فراکسيون ها و اعضاء آنها در مجلس نهم تغيير بايد.
منفردها قطعا ريزش خواهند داشت و برخی از آنها به سمت گروه های سياسی متمايل خواهند شد. همچنين بعيد به نظر می رسد در جهت گيری کلی تفاوت بارزی بين برايند نظر منفردها با بخش ميانه رو و سنتی اصول گرايان پيش بيايد. همچنين منفرد ها هدف بالقوه مناسبی برای دولت و جريان احمدی نژاد هستند تا از ميان آنها يارگيری کنند. به خصوص که اکثريت آنها نماينده شهر های کوچک هستند که برای برآورده ساختن وعده های انتخاباتی به همياری و همراهی دولت در حوزه وکالت خود نيازمند هستند.
علی مطهری نيز بالقوه توان جريان سازی از بين منفردان را دارد. با اين عامل به همراه اعتقاد وی به فعاليت با اصلاح طلبان معتدل و شبه اصلاح طلب ها، می توان پيش بينی کرد که توان تاثيرگذاری علی مطهری در مجلس نهم بيشتر از مجالس هفتم و هشتم باشد. البته به احتمال زياد وی با رتبه پايين تری در مقايسه با دور اول انتخابات تهران به مجلس راه خواهد یافت. ميزان پراکندگی به صورت نسبی و در حد محدودی از مجلس نهم بيشتر است و ميزان انسجام مجلس هشتم را ندارد.
