پس از نشست ژنو که روز شنبه برگزار شد، از روز دوشنبه ۱۲ تیرماه در قاهره، گروه‌های مختلف اپوزیسیون سوریه و نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه عرب گرد هم آمده‌اند تا برای حل بحران سوریه، به بحث و تبادل نظر بپردازند.
نشست دو روزه قاهره در حالی برگزار می‌شود که روز سه شنبه «کمیسیون عمومی انقلاب سوریه» که متشکل از ۴۴ گروه اپوزیسیون سوری است اعلام کرد که به دلیل «اختلافات» سیاسی، از ادامه شرکت در این نشست خودداری کرده است.
برای بررسی این نشست رادیو فردا گفت‌وگویی کرده با هایکو ویمن، تحلیلگر مسائل سوریه در مؤسسه علم و سیاست در برلین.
گفت‌وگوی هانا کاویانی با هایکو ویمن تحلیلگر مسایل سوریه
نشست دو روزه قاهره در حالی برگزار می‌شود که روز سه شنبه «کمیسیون عمومی انقلاب سوریه» که متشکل از ۴۴ گروه اپوزیسیون سوری است اعلام کرد که به دلیل «اختلافات» سیاسی، از ادامه شرکت در این نشست خودداری کرده است.
برای بررسی این نشست رادیو فردا گفت‌وگویی کرده با هایکو ویمن، تحلیلگر مسائل سوریه در مؤسسه علم و سیاست در برلین.
گفت‌وگوی هانا کاویانی با هایکو ویمن تحلیلگر مسایل سوریه
ارزیابی شما از نشست قاهره چیست؟
اگر شما هر روز فعالان سوری را دنبال کنید، تحرکاتشان و مطالبی که می‌نویسند و در فضای مجازی منتشر می‌کنند، به این نتیجه خواهید رسید که شورای ملی سوریه و کلا سوری‌های در تبعید، هر روز بیشتر از فضای داخلی سوریه دور می‌شوند و تا حدی بی‌ربط عمل می‌کنند.
همه این تلاش‌ها برای تشکیل ائتلاف یا انتخاب رییس بعدی شورای ملی سوریه، تقریبا هیچ ارتباطی با آنچه که در سوریه می‌گذرد ندارد. آنچه در سوریه رخ می‌دهد بر مبنای سرعت گرفتن حرکت‌های نظامی است. و به نظر من آنچه در استانبول یا قاهره رخ می‌دهد آنچنان برای مردم در داخل سوریه اهمیت ندارد.
• شما از فاصله صحبت می‌کنید. اما بسیار گفته شده که نشست دوروزهٔ قاهره، امتداد نشست ژنو است که قدرتهای جهانی، کشورهای عربی و سازمان ملل در صدد یافتن راه حلی برای پایان دادن به بحران در سوریه بودند. صحبت شما می‌تواند به این معنا باشد که جامعه جهانی از آنچه در سوریه می‌گذرد فاصله گرفته است.
به نظرم آنچه ما در ژنو شاهدش بودیم تلاشی بود برای حل بحران سوریه. اینکه بازیگران مختلف در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای سعی در یافتن راه حل کردند. اما خب مثلاً سوری‌ها بر سر میز مذاکره نبودند. ممکنه بگویید سوری‌ها در نشست قاهره حضور دارند اما باز هم یک سوی داستان است و دولت سوریه در این نشست غایب است که به هر حال با این داستان بی‌ربط نیست!
دو بازیگر خیلی مهم منطقه‌ای در نشست ژنو غایب بودند؛ ایران و عربستان سعودی. ممکن است برخی بگویند موضوع به آن‌ها ربطی نداشته، در این صورت نیز برخی می‌گویند پس روسیه در این نشست چه می‌کرد؟ ایران و عربستان سعودی هر دو نه تنها بازیگران مهم منطقه‌ای هستند بلکه منافعی در این کشور هم دارند.
در نتیجه من فکر می‌کنم آنچه در نشست ژنو رخ داد، ربطی به وضعیت داخل سوریه ندارد. چرا که تنها چیزی که رخ می‌دهد، تکرار همان طرح‌ها و برنامه‌ها و بیانیه هاست، بدون اینکه کسی یک راهکار عملی برای اجرای این طرح‌ها داشته باشد.
دو بازیگر خیلی مهم منطقه‌ای در نشست ژنو غایب بودند؛ ایران و عربستان سعودی. ممکن است برخی بگویند موضوع به آن‌ها ربطی نداشته، در این صورت نیز برخی می‌گویند پس روسیه در این نشست چه می‌کرد؟ ایران و عربستان سعودی هر دو نه تنها بازیگران مهم منطقه‌ای هستند بلکه منافعی در این کشور هم دارند.
در نتیجه من فکر می‌کنم آنچه در نشست ژنو رخ داد، ربطی به وضعیت داخل سوریه ندارد. چرا که تنها چیزی که رخ می‌دهد، تکرار همان طرح‌ها و برنامه‌ها و بیانیه هاست، بدون اینکه کسی یک راهکار عملی برای اجرای این طرح‌ها داشته باشد.
آیا به نظر شما، دو نیروی غایب در نشست دو روزه قاهره، دولت سوریه و ارتش آزاد سوریه، تمایلی به حل مسالمت‌آمیز بحران در سوریه دارند؟
این خیلی سوال پیچیده‌ای است. چون وقتی ما درباره این دو نیرو صحبت می‌کنیم، دقیقا نمی‌دانیم از چه سخن می‌گوییم. این واضح است که اپوزیسیون تنها یک گروه نیست که تنها یک تصمیم بگیرد و بعد آن را اجرا کند.
اگر کسی بخواهد با اپوزیسیون سند آتش بس امضا کند، مطمئننا باید به این فکر کند که با چی کسی باید مذاکره کند. من فکر می‌کنم خیلی غیر واقعی باشد اگر فکر کنیم که شورای ملی سوریه، بدون توافق با ارتش آزاد سوریه بتواند سند آتش بس با کسی امضا کند.
اما آن سوی داستان هم چند دستگی احساس می‌شود. من نمی‌دانم تا چه حد ما می‌توانیم با قاطعیت درباره کنترل رژیم بر همه افرادی صحبت کنیم که به اسم حکومت اسلحه به دست گرفته‌اند. معلوم نیست این افراد واقعا تا چه حد گوش به فرمان حکومت اسد هستند.
اما اینکه تمایل و اراده این دو نیرو چه هست، باید گفت که آن‌ها هر دو می‌خواهند اینطور به نظر بیایند که خواستار پایان بحران هستند، و این دیگریست که نمی‌خواهد. اما در واقع هر دو در حال به کار بردن راه نظامی هستند.
اگر کسی بخواهد با اپوزیسیون سند آتش بس امضا کند، مطمئننا باید به این فکر کند که با چی کسی باید مذاکره کند. من فکر می‌کنم خیلی غیر واقعی باشد اگر فکر کنیم که شورای ملی سوریه، بدون توافق با ارتش آزاد سوریه بتواند سند آتش بس با کسی امضا کند.
اما آن سوی داستان هم چند دستگی احساس می‌شود. من نمی‌دانم تا چه حد ما می‌توانیم با قاطعیت درباره کنترل رژیم بر همه افرادی صحبت کنیم که به اسم حکومت اسلحه به دست گرفته‌اند. معلوم نیست این افراد واقعا تا چه حد گوش به فرمان حکومت اسد هستند.
اما اینکه تمایل و اراده این دو نیرو چه هست، باید گفت که آن‌ها هر دو می‌خواهند اینطور به نظر بیایند که خواستار پایان بحران هستند، و این دیگریست که نمی‌خواهد. اما در واقع هر دو در حال به کار بردن راه نظامی هستند.
اما به غیر از این وضعیت داخلی، به نظر شما چه نیروهای خارجی و منطقه‌ای در اوضاع سوریه نفعی دارند یا این وضعیت به ضرر آنهاست؟
یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که سوریه بخشی از یک تنش بزرگ‌تر است بین ایران و قدرتهای غربی و در پس ایران شما دو قدرت بزرگ چین و روسیه را هم می‌بینید، که این کشور‌ها شاهد موارد نقض حقوق بشر هستیم مثل مسایلی که برای چچن‌ها و تبتی‌ها به وجود آمده است. سوی دیگر آمریکا و اروپایی‌ها را می‌بینیم که نگران وضعیت ایران هستند و همچنین به امنیت اسرائیل فکر می‌کنند.
در نتیجه رقابتی را بین چندین قدرت جهانی شاهدیم که درباره نظم جهانی با هم رقابت می‌کنند. اما رقابت‌های دیگری هم وجود دارد. مثلاً بین ایران و عربستان سعودی. که آن را با موضوعات اقلیت‌ها و مذاهب در ارتباط می‌دانند اما در اصل رقابتی استراتژیک است.
در نتیجه در میان همه این تنش‌ها و رقابت‌ها، ما در سوریه شاهد یک جنگ واسطه‌ای هستیم که ممکن است برای مدت زیادی هم ادامه پیدا کند. بازیگران خارجی این جنگ، کسانی هستند که شعله‌های این آتش را بزرگ و بزرگ‌تر می‌کنند.
در نتیجه رقابتی را بین چندین قدرت جهانی شاهدیم که درباره نظم جهانی با هم رقابت می‌کنند. اما رقابت‌های دیگری هم وجود دارد. مثلاً بین ایران و عربستان سعودی. که آن را با موضوعات اقلیت‌ها و مذاهب در ارتباط می‌دانند اما در اصل رقابتی استراتژیک است.
در نتیجه در میان همه این تنش‌ها و رقابت‌ها، ما در سوریه شاهد یک جنگ واسطه‌ای هستیم که ممکن است برای مدت زیادی هم ادامه پیدا کند. بازیگران خارجی این جنگ، کسانی هستند که شعله‌های این آتش را بزرگ و بزرگ‌تر می‌کنند.
