نوبل ادبیات ۲۰۱۳ به «آلیس مونرو» کانادایی رسید

آکادمی سلطنتی علوم سوئد، آلیس مونرو، نویسنده کانادایی را به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۳ اعلام کرد و او را «استاد داستان کوتاه معاصر» نامید.

در بیانیه این آکادمی که روز پنج‌شنبه، ۱۸ مهر منتشر شد، آلیس مونرو با آنتوان چخوف مقایسه شده است، نویسنده قرن نوزدهمی روسیه که نمایشنامه‌ها و داستان‌های کوتاهش در طول یک قرن و نیم به اغلب زبان‌های خارجی منتشر شده است.

آلیس مونرو، ۸۲ ساله متولد ۱۰ ژوئیه ۱۹۳۱ در وینگام کانادا است، شهرک کوچکی در ایالت اونتاریو که فضای آن در بسیاری از داستان‌هایش بازتاب پیدا کرده است.

کمیته نوبل می‌گوید: «داستان‌های او اغلب در محیط شهرک‌های کوچک می‌گذرند، جایی که مبارزه برای یک هستی قابل پذیرش اجتماعی به روابط پیچیده و تقابل‌‌‌های اخلاقی منجر می‌شود، مسئله‌ای که ریشه در تفاوت‌های نسلی و جاه‌طلبی‌های زندگی دارد.»

مونرو به واسطه داستان‌های کوتاه پرشمار و موفقی که نوشته شهرت پیدا کرده است. او در سال ۲۰۰۹ نیز موفق شد جایزه بین‌المللی «من بوکر» را به خاطر مجموعه آثارش دریافت کند و آن را به فهرست دیگر جوایز خود بیفزاید، فهرستی که در آن سه بار جایزه سلطنتی فرماندار کل کانادا دیده می‌شود.

از کتاب‌های آلیس مونرو می‌توان مجموعه داستان به‌هم پیوسته «فرار» را نام برد که سال ۲۰۰۴ برنده جایزه گیلر شد. مخاطب فارسی‌زبان مونرو این کتاب را با ترجمه مژده دقیقی می‌شناسد.

به جز این مجموعه داستان «دورنمای کاسل راک» او که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد با ترجمه زهرا نی‌چین به بازار کتاب ایران راه پیدا کرده است.

و در نهایت می‌توان از ترجمه ترانه علیدوستی، بازیگر سینما از داستان‌های کوتاه او اشاره کرد که با عنوان «رویای مادرم» منتشر شده است.

آخرین کتاب آلیس مونرو در سال ۲۰۱۲ با عنوان «زندگی عزیز»، منتشر شد، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه او که شروع دوره جدیدی از زندگی او محسوب می‌شود، دوره‌ای که مونرو اعلام کرده می‌خواهد نویسندگی را کنار بگذارد.

آلیس مونرو که امروز جایزه یک میلیون و ۲۵۰ هزار دلاری نوبل ادبیات را می‌برد، سیزدهمین نویسنده زن محسوب می‌شود که این جایزه را نصیب خود کرده است.

نوبل ادبیات از سال ۱۹۰۱ تاکنون به ۱۰۶ نویسنده تعلق گرفته است که در این میان بیشترین سهم را نویسندگان انگلیسی زبان با ۲۶ جایزه داشته‌اند. پس از آن نویسندگان فرانسوی و آلمانی زبان قرار دارند که ۱۳ بار نوبل ادبیات را تصاحب کرده‌اند.

و نکته دیگری که می‌توان درباره برندگان نوبل ادبیات گفت، در رابطه با سن برندگان است. مسن‌ترین این نویسندگان دوریس لسینگ بریتانیایی است که سال ۲۰۰۷ در سن ۸۸ سالگی برنده این جایزه شد و جوان‌ترین آنها هم رودیارد کیپلینگ، نویسنده «کتاب جنگل» است که سال ۱۹۰۷، در سن ۴۴ سالگی این جایزه را تصاحب کرد.

برندگان نوبل ادبیات از ۱۹۰۱ تا ۲۰۱۲ بر اساس زبان