مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران میگوید که ترکیه دو شکایت درباره گاز صادراتی ایران مطرح کردهاست که در مجموع قریب به ۶۰ درصد کاهش قیمت در گاز صادراتی ایران را شامل میشود.
حمیدرضا عراقی دوشنبه ۲۷ مرداد ماه در گفت و گو با خبرگزاری فارس گفت که در قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه این اجازه داده شده که هر یک از طرفین ۵ بار درباره قیمت و دیگر موارد قرارداد شکایت و درخواست بازنگری داشته باشند و شکایت اخیر گازی ترکیه دومین شکایت در قالب این قرارداد است.
ایران ترکیه در سال ۱۹۹۶ قرارداد ۲۵ ساله گازی امضا کردند و بر اساس قرارداد هر پنج سال یکبار، یکی از طرفین میتواند خواستار تغییر قیمت گاز شود، به عبارتی، طرفین ۵ بار حق شکایت و درخواست بازنگری در مفاد قرارداد دارند.
بر اساس قرارداد، ایران موظف به تحویل سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیهاست. درباره فرمول قیمت گذاری گاز، بصورت رسمی اطلاعاتی منتشر نشدهاست، اما منابع خبری ترکیه این رقم را ۴۹۰ دلار به ازای هر هزار متر مکعب گاز عنوان کردهاند، در حالی که ترکیه به ازای هر هزار متر مکعب گاز روسیه ۱۰۰ دلار کمتر از گاز ایران پرداخت میکند.
از طرفی ایران تاکنون نتوانستهاست به تعهدات خود در قالب صادرات سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه جامه عمل بپوشاند، بطوری که بر اساس گزارشهای رسمی، ایران در سالهای گذشته بطور متوسط قادر به تحویل کمتر از ۸٫۵ میلیارد متر مکعب گاز به همسایه غربی خود شدهاست.
آقای عراقی میگوید که در بار نخست شکایت ترکیه در سالهای گذشته ۱۵ درصد از قیمت گاز ایران کاسته شده بود.
ترکیه فعلا تنها در رابطه با قیمت گاز از ایران به داوری بینالمللی شکایت کردهاست که پیش بینی میشود در صورت محکومیت گاز ایران در این دادگاه، شرکت ملی گاز غرامت ۲ تا ۲٫۵ میلیارد دلاری به ترکیه پرداخت کند.
تانیر ییلدیز وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه سال گذشته اعلام کرد که وی ۹۹ درصد «یقین» دارد که رای دادگاه به نفع ترکیه خواهد بود و آنکارا ۲ میلیارد دلار غرامت از ایران میگیرد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران میگوید که در برابر ادعای ترکیه یک بار سال گذشته دفاع شد و ادامه دفاع برای امسال باقی ماند که در سال جاری نیز وکلا و کارشناسان ما دوباره دفاعیات خودشان را ارائه کردند و از دفاعیات و مباحث رد و بدل شده راضی بودهاند.
وی با تاکید بر اینکه اگر شکایت ترکیه به جایی برسد هم، قطعا نخواهند توانست آنچه را که مدنظر دارند محقق کنند، تصریح کرد که ترکیه دو شکایت مبتنی بر کاهش قیمت و تجدید نظر در فرمول قیمت گذاری گاز مطرح کردهاست که در مجموع قریب به ۶۰ درصد کاهش قیمت در قیمت گاز صادراتی ایران را شامل میشود.
عراقی ادعای ترکها در پرونده گازی را «بسیار بلندپروازانه» توصیف کرد.
وی تاکید کرد که کار وزین و سنگینی انجام شد، تصور میکنم تا مهر و آبان رای دادگاه مشخص میشود و رای دادگاه را هم واقعا نمیتوان حدس زد.
بگفته وی، در هر کدام از این دو بخش (کاهش قیمت گاز و بازنگری در فرمول قیمت گذاری) ترکیه خواستار ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش قیمت شدهاست و ما در هر دو مورد دفاعیات خودمان را ارائه کردهایم.
خبرگزاری فارس مینویسد که ترکیه همچنین مدعی است که در ۲ ماهه منتهی به اسفند ۹۲ صادرات گاز ایران به این کشور به میزان مورد توافق نبودهاست و ۲۵ درصد از حجم آن کاسته شدهاست.
ایران زمستان سال گذشته با کمبود شدید گاز مواجه بود، بطوری تحویل گاز به برخی صنایع عمده از جمله پتروشیمیها و بخش تولید سیمان و گاز مایع را بصورت چشمگیری کاهش داد تا بخش خانگی دچار قطعی گاز نشود.
ایران امیدوار است که با راهاندازی فازهای جدید پارس جنوبی، در آینده مشکل کمبود گاز نداشته باشد.
ایران اخیرا در چند پرونده شکایت نفت و گاز بازنده شدهاست. از جمله دادگاه لاهه اواخر خرداد ماه ایران را به پرداخت ۵٫۵ میلیون دلار جریمه بخاطر لغو قرارداد سوآپ نفت با کشورهای حوزه خزر محکوم کرد.
هفته گذشته نیز شرکت کرسنت اعلام کرد که در پرونده شکایت از ایران بابت لغو صادرات گاز به امارات برنده شدهاست.
هنوز رقم جریمه ایران در پرونده کرسنت بصورت رسمی منتشر نشدهاست، اما علیرضا زاکانی نماینده تهران و رئیس کمیته پیگیری قراردادهای نفتی مجلس نیز پیشتر گفته بود که «در صورت محکوم شدن ایران در این پرونده، دولت باید بین ۸ تا ۳۵ میلیارد دلار خسارت و غرامت به طرف مقابل پرداخت کند».