يک تيم کارشناسی در حال حاضر در پارک تندوره در شمال شرقی ايران مشغول زنده‌گيری و نصب گردنبندهايی هوشمند روی پلنگ‌های ايرانی است. اين گردنبند هوشمند ماهواره‌ای اجازه می‌دهد وضعيت زندگی و شرايط هر پلنگ از راه دور قابل بررسی باشد.
اين پروژه همکاری موسسه پنترا - پلنگ - با دانشگاه آکسفورد است. محمد فرهادی‌نيا که در دانشگاه آکسفورد مشغول تحصيل در مقطع دکتری است، موضوع پايان‌نامه خود را مورد پلنگ ايرانی می‌نويسد و موسسه پنترا قبول کرده اين گردنبندهای مدرن را در اختيار او بگذارد.
ايمان معماريان، دامپزشک حيات وحش که در کنار چهار نفر ديگر کار زنده‌گيری و نصب اين گردنبندها را دنبال کرده در مورد روند اجرايی کار به راديو فردا می‌گويد:« ما شش گردنبند مدرن در اختيار داريم و تا حالا توانسته‌ايم دو پلنگ نر را زنده‌گيری کرده و گردنبند را روی آن‌ها نصب کنيم.»
در حال حاضر پروژه زنده‌گيری پلنگ ايرانی در پارک تندوره در در استان خراسان رضوی و نزديک مرز ترکمنستان دنبال می‌شود.
آقای معماريان گفت:«دو پلنگ نر را توانستيم زنده‌گيری کنيم که اولی شش ساله بود و اسم «برنا»را برايش انتخاب کرديم. دومی حدود ۱۰ ساله است و اسمش را گذاشتيم «برديا». در حال حاضر چهار گردنبند ديگر داريم و قصد داريم تا پيش از شروع فصل سرما پلنگ‌های ديگری به ويژه پلنگ ماده زنده‌گيری کرده و گردنبند برايشان نصب کنيم.»
به گفته آقای معماريان بررسی با استفاده از اين گردنبند نشان می‌دهد پلنگ‌ها هرکدام در قلمروی خود زندگی می‌کنند و وارد قلمروی ديگر پلنگ‌ها نمی‌شوند. با اين روش می‌شود فهميد چند پلنگ داريم و هرکدام در چه قلمرويی هستند و فقط با گردنبند ماهواره‌ای می‌شود اين اطلاعات در مورد تعداد پلنگ و قلمروی آن‌ها را جمع‌آوری کرد.
در اين مرحله برای هر حيوانی تله گذاشته می‌شود که تله‌ها بدون آسيب است و مشکلی برای حيوان ايجاد نمی‌کند. اين گردنبندها غير از محل دقيق پلنگ، شرايط جسمی او را هم ارسال می‌کند.
براساس استانداردهای موجود در جهان، وزن گردنبندها نبايد از سه درصد وزن حيوان بيشتر باشد تا مشکلی در رفتار و جابجايی‌های حيوان وارد نکند. وزن گردنبندهای به کار رفته در اين پروژه از يک درصد وزن پلنگ ها تجاوز نمی‌کند.
مکان نما يا «جی پی اس» مکان حضور پلنگ را ثبت می‌کند و هيچ سر و صدا و يا مزاحمتی برای پلنگ ايجاد نمی‌کند. هرگردنبند بعد از يک سال از گردن پلنگ باز می‌شود و حتی از راه دور هم می‌شود اگر نياز بود، گردنبند را باز کرد.
به گفته آقای معماريان، از زمان نصب تاکنون، برنا موفق به شکار شده و حداقل يک بار توانسته يک جانور را شکار کند و انتظار می رود که اين گردنبند موفقيت درشکار پلنگ را تحت تأثير قرار ندهد.
علاوه بر ثبت موقعيت مکانی، هرگردنبند اجازه می‌دهد يک فضای با سه محور مختصات هر پنج دقيقه يک بار در هر روز وضعيت فعاليت جانور را ثبت کند تا بعدا با تحليل اين داده‌ها مشخص شود هر پلنگ در هر روز چقدر انرژی مصرف کرده و چقدر نياز دارد.
در زمان نزديک شدن به روستاها، گردنبندها به محقق پيام داده و نرخ برداشت نقاط به هر يک ساعت می رسد. به اين ترتيب می توانيم مطمئن باشيم که پلنگ دقيقا چطور به روستا نزديک شده و آيا تلاش برای حمله به دامهای اهلی دارد يا خير.
رنگ گردنبند کاملا متناسب با پوشش بدن جانور بوده و استتار آنرا خدشه دار نمی‌کند. ضمن اين که فوم‌های موجود روی گردنبند از فشار بيش از حد به گردن حيوان می‌کاهند.
این پروژه را می‌توانید روی صفحه فیس‌بوک آن دنبال کنید.
