يمن سرزمين اجدادی اسامه بن لادن، رهبر کشته شده گروه القاعده است. بسياری از جنگجويان القاعده نيز يمنی هستند. اما خبرگزاری رويترز می‌گويد که گرايش به اين سازمان در اين کشور عربی می‌تواند بیشتر از این هم بشود.
دليل: گسترش روزافزون مناطق تحت کنترل جنگجويان شيعه مذهب حوثی که خود را انصارالله می‌خوانند.
منطقه تحت کنترل حوثی‌ها هم‌اینک از پایتخت فراتر رفته و به مناطق اصلی سنی‌نشین یمن نیز رسیده است.
بسام البرق، يک ساکن سنی‌مذهب صنعا، پايتخت يمن به رویترز می‌گويد: «قدرت گرفتن حوثی‌ها به يک مشکل فرقه‌ای در کشور تبدیل شده است.»
به گفته او، در واکنش به پیشروی حوثی‌ها، گرايش به القاعده در ميان ساکنان استان‌های اب و البيضا بيشتر شده است. تعدادی از قبايل در اين دو استان مرکزی يمن، حالا با القاعده و شاخه محلی آن که انصارالشريعه نام دارد، اعلام اتحاد کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، احمد الکلاض، يک ديپلمات پیشین يمن اهل البيضا نیز با بسام البرق موافق است: «پيشروی حوثی‌ها در البيضا محيط مناسبی برای القاعده ايجاد کرده است.»
رویترز می‌گوید خطر یک جنگ داخلی تمام عیار در يمن، کشوری که سال‌هاست با بی‌ثباتی و درگيری‌های خونين مواجه بوده، حالا از هر زمان ديگری بيشتر است.
حوثی‌ها يا انصارالاسلام که اعضايش، پيروان فرقه زيديه در مذهب شيعه هستند، مدت‌هاست که با دولت مرکزی يمن، سنی‌ها و القاعده درگيرند.
حسن هاشميان، تحليلگر مسائل جهان عرب به راديو فردا می‌گويد که اوضاع يمن پيچيده‌تر از اين حرف‌هاست: «این کشور در حال حاضر شاهد درگيری‌های مختلف در سطوح مختلف است. دولتی که در آنجا وجود دارد بر کشور مسلط نيست و خودش بخشی از درگيری است. الان دولت و نيروهای وابسته به آن، حوثی‌ها، قبايل، القاعده و اعضای حراک جنوبی در عدن، گروه‌های مختلف درگيری در این کشور هستند که اکثر آنها با يکديگر درگيرند.»
آقای هاشميان می‌گويد که افزايش گرايش به القاعده در ميان مردم يمن به دليل اين است که کس دیگری نيست تا از آنها در برابر حوثی‌ها دفاع کند: «نه دولتی در يمن است نه ارتشی؛ به همين دليل مردم و قبايل به القاعده روی آوردند منتهی اين موضوع همه‌گير نيست. مثلا در عدن کميته‌های مردمی تاسيس شده که اين کميته‌ها هم با القاعده درگيرند هم با حوثی‌ها.»
به گفته اين تحليلگر مسائل جهان عرب، تا زمانی که دولت جديد يمن شکل نگيرد و ارتش خودش را سازماندهی نکند، مردم و قبايلی که از هجوم حوثی‌ها نگران‌اند، چاره‌ای ندارند جز اينکه از القاعده کمک بخواهند.
حوثی‌ها و بازی‌دانی در زمین سیاست یمن
بخش‌های وسيعی از يمن هم‌اکنون در کنترل شبه‌نظاميان حوثی قرار دارد؛ از جمله اکثر مناطق پايتخت. رهبر حوثی‌ها وعده داده که بلافاصله پس از تشکيل دولت جديد وحدت ملی که شيعيان هم قرار است در آن نمايندگانی داشته باشند، نيروهای مسلح اين گروه از صنعا عقب‌نشينی می‌کنند.
حسن هاشميان معتقد است که حوثی‌ها بازی در زمين فعلی سياست يمن را به خوبی ياد گرفته‌اند: «در غرب و آمريکا گرايش قوی عليه حوثی‌ها و در حمايت از دولت يمن وجود ندارد. حوثی‌ها هم رهبران القاعده را مانند شوقی بعدانی که آمريکا هم به دنبال اوست ترور می‌کنند تا نقشی را ايفا کنند که فکر می‌کنند مورد توجه کشورهای غربی است.»
اين در حالی است که عبدالمالک الحوثی، رهبر انصارالله می‌گويد که حضور القاعده در حوادث يمن، نشان‌دهنده دخالت خارجی در اين کشور است: «زيدی‌ها و شافعی‌ها در طول تاريخ يمن به عنوان برادر و زير لوای اسلام کنار يکديگر زندگی کرده‌اند.»
اما اين قبيل سخنان، نگرانی جامعه جهانی را کم نکرده است.
شورای امنيت سازمان ملل متحد، درگيری‌های يمن را تهديدی برای صلح و امنيت بين‌الملل توصيف کرده و ۱۰ کشور غربی و عربی نيز در بيانيه مشترکی گفته‌اند که «نگرانی فزاينده‌ای» درباره درگيری‌ها ميان انصارالله و القاعده دارند؛ به خصوص اگر اين درگيری‌ها به مرزهای يمن برسند.
اين کشور بيشترين مرزها را با عربستان سعودی دارد که بزرگترين صادرکننده نفت در جهان محسوب می‌شود و خيلی‌ها نگران‌اند که حوثی‌های شيعه مذهب پس از يمن به سراغ رهبر جهان سنی هم بروند.
رويترز هم در گزارش خود، درگيری‌ها در این کشور را ادامه درگيری منطقه‌ای ايران و عربستان سعودی دانسته است.
مانند حزب‌الله در لبنان
اما حسن هاشميان اگرچه معتقد است که «عربستان بازی سياسی در يمن را باخته» اما در عين حال می‌گويد که سعودی‌ها نگرانی چندانی بابت حوثی‌ها احساس نمی‌کنند: «عربستان فکر می‌کند حوثی‌ها قادر به تهديد جدی مرزهای اين کشور نيستند زيرا مرز مشترک دو کشور کوهستانی و صعب‌العبور است و با استفاده از نيروی هوايی می‌توان متجاوزان را سرکوب کرد. مسئله ديگر برای عربستان سعودی هم اين است که يمن تنها باعث اتلاف مالی می‌شود بدون اينکه نتيجه مثبت و امتياز استراتژيکی داشته باشد.»
اين تحليلگر جهان عرب اعتقاد دارد که اين وضعيت برای ايران که از حوثی‌ها حمايت می‌کند نيز وجود دارد: «ايران فکر می‌کرد از طريق يمن می‌توانست بر عربستان سعودی فشار وارد کند اما شکل واکنش سعودی‌ها نشان می‌دهد که اين فشارها تاثير چندانی نداشته‌است. حالا ايران با حمايت از حوثی‌ها خود را متحد آمريکا در برخورد با القاعده نشان می‌دهد و از نظر تبليغاتی هم به مردم خودش می‌گويد که ما در حال توسعه نفوذ خود هستيم.»
اگرچه دولت جمهوری اسلامی معمولا ادعای دخالت خود در امور داخلی يمن را رد می‌کند اما علی‌اکبر ولايتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بين‌الملل، چندی پيش در ديدار با نمايندگان حوثی‌ها در تهران، ضمن اعلام حمايت قاطع جمهوری اسلامی از اين گروه، از آنها خواست تا نقشی همانند حزب‌الله در لبنان ايفا کنند.
ايران اکنون سال‌هاست که از طريق حزب‌الله هم در فضای سياسی لبنان ايفای نقش می‌کند و هم از اين گروه به عنوان حربه‌ای عليه اسرائيل که در همسايگی لبنان قرار دارد، بهره می‌برد.
اما آقای هاشميان می‌گويد که يمن کشوری فقير است و تسلط بر آن «از نظر اقتصادی و سياسی و استراتژيک هيچ سودی برای کسی ندارد. هرکسی هم آنجا باشد تنها بايد پول خود را خرج اين کشور کند.»
