عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران در سخنانی متفاوت با اظهارات مقامات نظامی ایران ضمن رد نکردن احتمال بازرسی از مراکز نظامی ایران گفت که بازرسی‌های «احتمالی» بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای «مدیریت‌شده است».
به گزارش خبرگزاری تسنیم،عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره ایران، شامگاه سه‌شنبه، ۱۵ اردیبهشت، در یک برنامه تلویزیونی گفت: «بحث دسترسی به مراکز نظامی به این شیوه که در جامعه ما مطرح شده اصلاً مطرح نیست و قطعاً هیچ کسی در این کشور به هیچ فرد خارجی اجازه دسترسی به مراکز نظامی خود را نخواهد داد.»
وی در عین حال اضافه کرد: «اما در چارچوب پروتکل الحاقی... راه‌هایی به مراکزی که آژانس ممکن است مدعی شود که در آن فعالیت‌های غیرقانونی وجود دارد پیش‌بینی شده.»
بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای که ایران در تفاهم اتمی لوزان اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته، بازرسان آژانس انرژی اتمی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم می‌دانند از تاسیسات هستهای ایران بازرسی سرزده داشته باشند.
اعضای تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران گفته‌اند که ممکن است ایران اینپروتکل را امضا کند، اما تصمیم‌گیرنده نهایی مجلس ایران است.
آقای عراقچی با اشاره به ضوابط تعیین شده در پروتکل الحاقی افزود: «برای مراکز غیرهسته‌ای... این گونه نیست که بازرسی سریع و آسان داده شود، بلکه آژانس حتماً باید دلایل و مدارک خود را ارائه دهد... در نهایت هم اگر به این نتیجه برسند که دسترسی برای آژانس ایجاد کنند این بازرسی یک بازرسی مدیریت‌شده است.»
وی تاکید کرد: «این طور نیست که آنها هر جایی که بخواهند بتوانند بازرسی کنند، بلکه تحت کنترل شدید و تنها آن نقطه‌ای که مد نظرشان است و آن هم با یک ترتیبات خاصی که نتوانند به اطلاعات دیگری دست یابند صورت خواهد گرفت.»
گفته‌های آقای عراقچی در حالی است که وی روز شنبه، ۲۲ فروردین، گفته بود که تهران بازدید «ناظرین خارجی» از مراکز نظامی خود را نخواهد پذیرفت.
با این حال علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه، ۷ اردیبهشت، در این باره گفت که «بازرسان بر اساس پروتکل الحاقی می‌توانند از مناطق اطراف مراکز غیرهسته‌ای نمونه‌‌برداری کنند».
مقامات نظامی جمهوری اسلامی پیش از این بارها تأکید کرده‌اند که اجازه بازرسی از مراکز نظامی ایران را نخواهند داد.
از جمله حسین سلامی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز شنبه، ۲۹ فروردین، در هشداری شدیداللحن گفته بود که جمهوری اسلامی جواب بازدید از مراکز نظامی ایران را «با سرب داغ» خواهد داد.
حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، نیز در پیامی به تیم مذاکره ایران اعلام کرد که طرف‌های مذاکره مجاز به ورود به قواعد و کارکردهای امنیت ملی ایران، برنامه‌های دفاعی، اطلاعاتی، منطقه‌ای یا سیاست‌های سایبری ایران نیستند.
این در حالی است که از سوی دیگر اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، تأکید کرده که هرگونه توافقی با ایران شامل نظارت بر تاسیسات نظامی ایران خواهد بود.
آقای عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «همه راه‌هایی که این نظارت‌ها و بازرسی‌ها بتواند منجر به سوء استفاده‌هایی احتمالی توسط بازرسین آژانس شود را شناسایی کرده و آنها را بسته‌ایم.»
وی اضافه کرد: «دسترسی‌ها به نحوی تنظیم شده که تبعات و تهدیدات امنیتی آن پوشش داده شود و ما اگر در گذشته به شکلی عمل کردیم که ممکن است اطلاعات درز پیدا کرده باشد، شاید این ناشی از این بوده که ما درست عمل نکردیم.»
۲۲۰ نماینده مجلس ایران روز چهارشنبه، دوم اردیبهشت، در بیانیه‌ای خواستار آن شدند که «هیچ گونه نظارت خاص و فراتر از ان‌پی‌تی» و همچنین نظارتی که «امنیت دانشمندان هستهای را به خطر می‌اندازد» مورد توافق قرار نگیرد.
پیش از این جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس، درباره تعهد ایران برای تبدیل «دوربین‌های آف‌لاین» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاسیسات هستهای ایران به «دوربین‌های آن‌لاین» هشدار داده و گفته بود که این اقدام فراتر از چارچوب پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای یا همان ان پی تی است.
در همین حال غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس، روز سه‌شنبه، ۱۸ فروردین، به نقل از محمدجواد ظریف گفته بود که ایران به دلیل تجربه «شناسایی و ترور دانشمندان» هستهای خود در گذشته، نصب دوربین آن‌لاین در مراکز اتمی را نخواهد پذیرفت.
آقای عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت که امکان رسیدن به توافق نهایی با گروه ۱+۵ تا قبل از ۱۱ تیر وجود دارد.
وی در عین حال اضافه کرد: «اصولاً ما اصراری نداریم به توافقی برسیم که آن توافق، توافق خوبی نباشد، لذا قطعاً ما دنبال توافق خوب هستیم و این توافق خوب باید به دست آید.»
در پی تفاهم لوزان، قرار است ایران و قدرت‌های جهانی تا روز ۱۱ تیرماه آینده به سند جامع و فراگیر توافق نهایی دست پیدا کنند.
دیپلمات‌های غربی به خبرگزاری رویترز گفته‌اند طرف‌های غربی مذاکره در مورد توافق اتمی، هم‌چنان در مورد مسائلی، از جمله نحوه رفع تحریم‌ها یا نظارت‌ها با تهران اختلاف دارند و «شدیدا در تلاش» هستند تا فاصله‌ها را کم کنند.
