رادیو فردا - به رغم افزایش بهای نفت در چهار ماه گذشته، منابع کارشناسی بینالمللی بسیار بعید میدانند بازار نفت در آینده نزدیک بتواند بار دیگر رونق چند سال گذشته را تجربه کند. میرعلی حسینی در گفتوگو با فریدون خاوند از این اقتصاددان دلایل این ناظران برای این پیشبینی را پرسیده است:
فریدون خاوند: قیمت هر بشکه نفت از اول سال ۲۰۱۵ تا امروز حدود هفده تا بیست درصد بیشتر شده و مثلا نفت برنت دریای شمال چهارشنبه از مرز ۶۸ دلار گذشت.
در روزها و هفتههای آینده قیمت نفت ممکن است باز هم بالاتر برود، از جمله زیر تاثیر عوامل ژئوپولیتیک به ویژه درگیر بودن یک غول نفتی مثل عربستان سعودی در رویدادهای خطرناک یمن.
با این همه اگر در پیشبینیها تنها بر دادههای بنیادی و اقتصادی تکیه بکنیم، دلیل قانع کنندهای برای بازگشت قیمت نفت به هر بشکه بالای صد دلار وجود ندارد. این را هم سازمان اوپک میگوید و هم آژانس بینالمللی انرژی.
از دید کارشناسان اوپک، برای رسیدن به نفت بشکهای صد دلار باید دستکم ده سال صبر کرد و آژانس بینالمللی انرژی هم با تکیه بر عرضه و تقاضا در چند ماه آینده، جهش درازمدتی را در بازار جهانی نفت نمیبیند، چون تولیدکنندهها بهخصوص اعضای «اوپک» نفت زیادی را روانه بازار میکنند، تولید عراق دایما زیادتر میشود، کاهش چشمگیری در تولید نفت شیل یا غیر متعارف در آمریکا پیشبینی نمیشود و از همه مهمتر، در صورت لغو تحریمها علیه جمهوری اسلامی، صادرات نفتی ایران هم دادههای بازار را عوض خواهد کرد.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران چهارشنبه گفت ایران در پی لغو تحریم و افزایش صادرات نفتش، به دنبال «جنگ قیمتها» نخواهد رفت. آیا ایران خواهد توانست از «جنگ قیمتها» برکنار بماند؟
دستاندرکاران بازار نفت پیشبینی میکنند که در صورت برداشته شدن تحریمها، صادرات نفتی ایران در فاصله دوازده تا هیجده ماه بعد از لغو تحریم یک میلیون بشکه در روز بیشتر خواهد شد.
اما آیا عربستان سعودی و دیگر رقیایی که با استفاده از تحریم جای ایران را در بازار جهانی نفت گرفتهاند، حاضر خواهند شد برای نفت صادراتی اضافی ایران جا باز کنند. چنین چیزی بعید به نظر میرسد. خطر ارزانفروشی برای حفظ بازار، که همان جنگ قیمتها است، کاملا امکانپذیر است، و بعید به نظر میرسد که نشست ماه آینده وزیران اوپک بتواند راهحلی برای این مساله پیدا کند.
در صورت لغو تحریم آیا ایران دوباره جایگاه خودش را به عنوان دومین قدرت صادرکننده نفت در اوپک به دست خواهد آورد؟
این امکان وجود دارد، ولی نباید فراموش کرد که عراق به سرعت تولیدش را بالا میبرد. اگر ایران نتواند غولهای بزرگ نفتی را جلب کند، حتی با لغو تحریمها به احتمال زیاد همچنان پشت سر عراق قرار خواهد بود.